De liefdescoupletten van Miguel Poveda Nieuwe cd Coplas del Querer zaterdag 19 juni, 2010

Miguel Poveda kan niet meer stuk in Spanje. Was hij al een (flamenco)ster sinds hij enkele jaren geleden de Nationale Muziekprijs kreeg, sinds de zanger zijn “Coplas del Querer” (Liefdescoupletten) opnam met zijn vaste gitarist Chicuelo, is hij tot alle rangen en standen van pers en publiek doorgedrongen.


door Ernestina van de Noort

Coplas del Querer won vorig jaar goud en lof in zijn geboorteland, niet alleen vanwege de muzikale kwaliteiten, maar ook omdat Poveda in arrangementen van Joan Albert Amargós de volkse copla definitief van haar associatie met Franco heeft losgekoppeld, de caudillo die het lied aan zijn kwalijke regime bond. De copla (letterlijk: vierregelig couplet) is muziek met een snik, het is ‘flamenco (super) light’. Miguel Poveda hoorde de coplas vanaf zijn prille jeugd in de keuken uit de radio van zijn moeder komen. En zo kwam hij bij het cante jondo van de flamenco, dat hij met zijn stem en zijn nieuwsgierige geest tot in alle diepten onderzoekt.

Op Coplas del Querer exploreert Poveda dus het lichte genre, de música aflamencada, die grote namen kent als Lola Flores en Isabel Pantoja. Poveda’s fijnzinnige timbre is er uitermate geknipt voor. Zijn stem geeft de teksten net de goede warme gloed en het kitscherige sentiment. ‘Sinds ik je ontmoette, ga ik op de tast door het leven, mijn liefde voor jou is blind.' De copla A Ciegas (Blind) zong hij op verzoek van filmmaker Pedro Almodóvar in zijn film Los Abrazos Rotos. Het is als bonustrack op de cd opgenomen in het arrangement van diens vaste componist Alberto Iglesias en is meteen het sterkste nummer op deze dubbel-cd. Daarnaast klinken de arrangementen van Amargós, een gelauwerd componist, en net als Chicuelo en Poveda afkomstig uit Barcelona, wat ielig op deze opnames.

Ik heb mijn oren nooit goed kunnen afstemmen op de Spaanse copla, maar als ze niet zou klinken uit de autoradio, de jukebox in het wegrestaurant, of de televisie tijdens de siësta boven de toog, zou Spanje Spanje niet zijn. ‘In de stem van Miguel Poveda passen alle stijlen’, schrijft Almodóvar op de achterkant van het album in aanbeveling. En zo is het maar net. Je moet ervan houden, maar Poveda levert geen half werk af. Hij heeft de copla in navolging van zangeres – en Almodóvar-icoon – Martirio naar deze tijd gesleept en met zijn stem een nieuw aangezicht gegeven.


Interview met Miguel Poveda in Mixed Wereldmuziekmagazine
In Mixed editie 6, okt-nov 2008, is een interview verschenen dat Elda Dorren met Miguel Poveda deed. De integrale versie daarvan vind je hieronder.

Miguel Poveda: Catalaanse payo in Jerez
De stem van een nieuwe generatie

‘Poveda is dé stem van deze flamencogeneratie’, schreef El Pais. ‘Misschien wel van een aantal generaties.’ De grensverleggende projecten van Miguel Poveda winnen prijs na prijs. Met Sin Frontera – de show die hij in november 2008 op de Flamenco Biënnale in Amsterdam zal brengen – bedankt de jonge cantaor de stad Jerez de la Frontera, het gesloten flamenconest waarin hij, als Catalaan, toch werd opgenomen.

door Elda Dorren

In een mise-en-scène van Sin Frontera die veel weg heeft van een café, zitten links op het toneel Miguel Poveda en zijn gitarist Chicuelo, met wie hij overigens al bijna tien jaar samenwerkt. Aan tafeltjes rechts op het podium zit een handvol artiesten uit Jerez, onder wie zanger Luis 'El Zambo' met zijn machtige, doorleefde stem, en topdanser Joaquin Grilo. El Zambo, een zigeuner van de oude stempel en visser van beroep, stamt uit een geslacht van rasmuzikanten, maar ging pas op oudere leeftijd professioneel zingen.

Aanvankelijk spelen ze om en om, de mannen aan de linker- en rechterkant van het podium, maar na een paar nummers wordt Poveda joviaal uitgenodigd aan de tafel van de Jerezanen. Chicuelo volgt, en vanaf dat moment is het een broederlijk weerzien waarin vooral muziek uit Jerez wordt gemaakt. Iedereen zingt en iedereen danst (zelfs Poveda) in een stralende, louterende show. Poveda’s ode aan El Zambo, Borrachera, is een extatisch hoogtepunt. El Zambo noemt de jonge zanger op zijn beurt ‘neefje Poveda’.

De ontmoeting tussen El Zambo en Miguel Poveda symboliseert het wederzijdse respect tussen jong en oud, vertegenwoordigers van moderniteit en traditie, uit Catalonië en Jerez. Poveda, die vijf jaar geleden naar Sevilla verhuisde om dichter bij het flamencovuur te zitten, voelt zich inmiddels al Andalusiër. ‘Zelf vergeet ik vaak dat ik Catalaan ben, maar mensen wijzen me er graag op. Dan zeg ik: maak je geen zorgen, het is niet besmettelijk.'

Prijzenregen
Een greep uit recente krantenkoppen: ‘Poveda, elke dag machtiger’, ‘En god kwam naar de kathedraal van de zang’, ‘Poveda krijgt Madrid aan zijn voeten’, ‘De nacht dat Poveda de zon deed schijnen’, ‘Miguel Poveda ontketent een historisch applaus in Cazorla’ en ‘De tovenaar van de flamencozang’. En dat is alleen nog maar de kwaliteitspers.

Met zijn heldere stem, ijzersterke techniek en elegante smaak is flamencozanger Miguel Poveda (Badalona, 1973) het huidige wonderkind van de zang. Hij bezit het grote talent om te doseren tussen vurige kracht en het subtiele verdwalen in dromerige melismen. Alle palos (de verschillende stijlen binnen het flamencogenre) vertolkt hij even goed, en ook deinst hij niet terug voor bijna vergane subgenres als de pregón, een stijl afgeleid van de zang van straatverkopers.

De volledig autodidacte cantaor leerde het vak door op zijn kamer de grammofoonplaten van zijn moeder na te zingen. ‘Van mijn ouders kreeg ik de liefde voor de flamenco mee’, vertelt hij, ‘maar zij maakten zelf geen muziek. Ik voelde een innerlijke drang om me uit te drukken in de taal van de flamenco, dus ging ik op zoek naar de peñas flamencas die er in de buurt waren. Van de muzikanten met wie ik daar zong, kreeg ik steeds nieuwe opnamen om te beluisteren.’

Als twintigjarig ventje presenteerde hij zich op het Festival Internacional del Cante de las Minas de La Unión (de belangrijkste flamencocompetitie van Andalusië) en sleepte meteen vier prijzen in de wacht, waaronder de hoofdprijs. Het komt niet vaak voor dat een jonge zanger in zo veel categorieën wint, maar nog opvallender was dat Poveda uit het noordelijke Catalonië kwam, een provincie waar de flamenco niet direct in het bloed zit.

Qawwali, klassiek, coplas…
Met zijn liefde voor de muziek en zijn doorzettingsvermogen overwon hij de scepsis van de flamencoconservatieven. Nu, vijftien jaar later, heeft hij een indrukwekkende staat van dienst, met zes succesvolle soloplaten en talloze samenwerkingsprojecten, nominaties voor Latin Grammy’s, en vorig jaar de grote Spaanse onderscheiding Premio Nacional de Música van het Spaanse ministerie van cultuur. Ondanks, of misschien wel dankzij het feit dat de 35-jarige zanger nooit de makkelijke weg kiest.

Zo was er in 2005 een reeks muzikale ontmoetingen tussen Poveda, zijn vaste gitarist Chicuelo, zanger Duquende en de groep van de Pakistaanse zanger Faiz Ali Faiz, van wie in 2006 de prachtige plaat en dvd Qawwali Flamenco uitkwam. Ook zette de cantaor samen met componist Enric Palomar gedichten op muziek van de bekende Andalusische dichter Rafael Alberti, geschreven tijdens diens ballingschap in Argentinië. In de muziek versmolt flamenco met klassieke muziek en tango.

Poveda speelde diverse palos de flamenco met een symfonieorkest, werkte met jazzmuzikanten en zong zelfs flamenco in het Catalaans. Voor dat project selecteerden Palomar en hij een aantal teksten van bekende Catalaanse dichters. ‘Hoewel’, zegt Poveda, ‘de muziek bestond uit coplas en andere mediterrane muziekstijlen, niet zozeer uit flamenco. Wel zong ik ze op een echte flamencomanier, want die muziek draag ik nou eenmaal diep in me.’

Open geest
Hoewel al deze projecten op z’n minst verfrissend te noemen zijn, beschouwt Poveda zichzelf niet als een vernieuwer. ‘Ik vind mezelf niet modern. Ik heb wel een open geest, misschien omdat ik in Catalonië ben opgegroeid. Daar wordt heel multidisciplinair gedacht en de ideeën waaiden mijn kant op. Ik houd van muziek en heb geen vooroordelen, dat is alles. Voor mij ontstaat vernieuwing van de flamenco vooral wanneer je jezelf bent terwijl je zingt. Want elke persoon is uniek.’

Met de toekenning van de Premio Nacional de Música in 2007 en de niet aflatende stroom lovende recensies bevindt de jonge zanger zich op een hectische piek in zijn carrière. De internationale agentschappen azen op hem. ‘Soms wordt het allemaal wat veel: de werkdruk, de verantwoordelijkheid, de complexe projecten die veel tijd en energie kosten. Maar ik kan me niet permitteren op mijn lauweren te rusten. Bovendien heeft die prijs mijn batterijen weer wat opgeladen.’

Poveda’s nieuwste programma Sin Frontera, waarmee hij sinds vorig jaar op tournee is en in november 2008 ook op de Flamenco Biënnale in Amsterdam staat, is een eerbetoon aan flamencobolwerk Jerez de la Frontera. ‘Jerez heeft een hechte flamencogemeenschap met een heel eigen stijl. Het is een wereld waar je niet snel tussen komt. Maar ik voelde me, als payo (niet-zigeuner; red.) uit Badalona, wel degelijk welkom. Door nachten mee te zingen, samen dronken te worden en respect en bescheidenheid te tonen, werd ik uiteindelijk geaccepteerd.’

Hier verbetert Poveda zichzelf even. ‘Op zich hoeft niemand me te accepteren. Ik moet alleen mezelf accepteren. Maar van deze mensen wilde ik graag leren. Ik heb veel aan ze te danken. Daarom eer ik ze met een voorstelling.’ Met de titel Sin Frontera zinspeelt Poveda op het woord ‘frontera’ (grens) in de stadsnaam Jerez de la Frontera; in Andalusië kregen veel dorpen die op de grens lagen met het rijk van de Moorse overheersers deze toevoeging. ‘Voor mij is de kunst in Jerez juist grenzeloos.’

Discografie Miguel Poveda, solo
Viento del Este (Nuevos Medios)
Sueña Flamenco (Harmonia Mundi)
Zaguán (Harmonia Mundi)
Poemas del Exilio de Rafael Alberti (Harmonia Mundi)
Desglaç (Discmedi-Taller de Músics)
Tierra de Calma (Discmedi)
Cante I Orquestra (Discmedi)
Flamenco (World Village)
Coplas del Querer (Universal)

Interessante collaboraties
Qawwali Flamenco (Accords Croisés)
Duet met Mariza op de soundtrack van de film Fados van Carlos Saura (EMI)
Duet met La Shica op haar plaat Trabajitos de Chinos, nummer Carnes Paralelas (Dro Atlantic)
Poveda produceert de plaat Barcas de Plata van cantaora Encarna Anillo (Flamenco World Music)


 

 


 

 


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024