Zo krachtig en explosief als het gitaarspel van Bombino is, zo bescheiden is hij als persoon. In het optreden met zijn band tijdens het The Hague African Festival bereikt hij steeds opnieuw extatische hoogten in zijn solo’s. Dan rukt hij de hals van zijn instrument uitdagend omhoog; danst uitgelaten over het podium, zonder ook maar een enkele noot te missen; zodra een nummer is afgelopen, keert Bombino zich kortstondig met een scheef lachje naar het publiek, en mompelt ‘merci beaucoup’. Vervolgens stort hij zich zo snel als hij kan in het volgende nummer. Bombino deed in oktober 2011 vervolgens een mooie serie World Sessions. In april 2012 was hij terug. In 2013 speelde hij op festivals als Amsterdam Roots, Pukkelpop, Lowlands en Into the Great Wide Open. In oktober 2013 is hij terug voor een clubtour. Lees het interview dat we in 2011 deden met Bombino, alias Omara Moctar.

door René van Peer

Bombino – 31 jaar geleden geboren als Omara Moctar – is een snel rijzende ster aan het Saharafirmament. Tinariwen en Jimi Hendrix zijn bronnen van inspiratie. Dat is te horen in zijn muziek. Zijn wortels in de Toearegtraditie zijn onmiskenbaar. Ritmes en melodieën lijken rechtstreeks aangewaaid op een droge woestijnwind. Maar met zijn groep vormt hij de traditie óm tot zuivere gitaarrock.

Van alle bands die rond de Sahara actief zijn gaat er geen zo ver als die van Bombino. Terwijl slaggitarist Kawissen Mohamed, en Mohamed Serge, die diepe slagen uitdeelt aan een kalebas, een vaste ondergrond leggen, stijgt Bombino daar in zijn solo’s ver boven uit. Gedragen door de hypnotisch pulserende ritmes komt hij in een heel eigen klankwereld terecht.

Schatplichtig aan Jimi Hendrix
Zeker, hij is schatplichtig aan Jimi Hendrix. Dat geeft hij onmiddellijk toe. Maar evenzeer aan Dire Straits. De manier waarop hij zijn noten bindt en van de ene naar de andere glijdt, doet direct denken aan het gitaarspel waarmee Mark Knopfler naam maakte in Sultans of Swing. En net als Knopfler speelt hij zonder plectrum, waardoor hij zijn melodieën kan voorzien van virtuoze tegenstemmen en tegenritmes.

Allemaal geleerd van video’s, zegt hij: ‘Waar ik maar kon, keek ik naar video’s van Dire Straits en Jimi Hendrix. Ik wilde weten hoe ze hun grepen maakten en hoe ze de snaren aanspeelden. Daar heb ik veel van geleerd. Inspirerend aan Dire Straits was ook hun collectieve energie. Ik herken daar onze manier van werken in. Ik kijk nog steeds naar die films, alleen doe ik dat nu natuurlijk via YouTube.’

Teksten over de rebellie
Al vanaf jonge leeftijd wilde hij muziek maken. Dat was niet bepaald gemakkelijk vanwege de opstand van de Toearegs tegen de regering van Niger in de eerste helft van de jaren negentig. Gevolg van die opstand was de oprichting van diverse bands die in tekst en muziek de strijd steunden en zich sterk maakten voor de culturele identiteit van het woestijnvolk. Ze fungeerden als voorbeelden voor veel jonge Toearegs. ‘Tinariwen en Takrist n’Akal waren erg belangrijk voor me’, zegt Bombino.

‘Hun moderne benadering van de muziek en hun teksten over de rebellie spraken mijn generatie aan. Ik wilde ook deel uitmaken van die muzikale beweging. Omdat het aan het begin van de jaren negentig bijna niet mogelijk was om aan een gitaar te komen, speelde ik aanvankelijk slagwerk. Op mijn twaalfde ben ik begonnen met gitaar. Ik heb jarenlang slaggitaar gespeeld in verschillende groepen, terwijl ik me de solotechniek eigen maakte. Ik ben altijd gek geweest op muziek, maar heb heel lang niet serieus gedacht over een professionele carrière. Tot een paar jaar geleden speelden we alleen voor ons eigen plezier.’

Nachtelijke stilte van de woestijn
De twee opstanden (begin jaren negentig en in 2007) hebben hun sporen achtergelaten in de nummers van Bombino. ‘We konden niet in Agadez blijven en verbleven bij familieleden in Algerije en Libië. De Toearegs moesten wel in opstand komen tegen de regering, omdat we achtergesteld werden. Onze taal werd niet onderwezen op school. Het werd ons moeilijk gemaakt om op onze eigen manier te leven.

‘Maar de opstand bracht grote onzekerheid met zich mee. Je wist nooit of je een neef die aan de strijd deelnam nog terug zou zien. Dat zijn de onderwerpen van mijn teksten: het behoud van onze eigen identiteit, de noodzaak van vrede, en een nieuwe hoop op de toekomst. Maar ook de onafzienbare woestijn. Ik houd van de nachtelijke stilte van de woestijn. Het geluid van een akoestische gitaar draagt al gauw een kilometer ver. Het is een beangstigende leegte die de Toearegs willen vullen. Met geluid, met gezelschap. Als je dat gevoel van eenzaamheid kunt overwinnen, kun je van de wereld een betere plaats maken.’

Met zijn band tourt Bombino vanaf dit voorjaar maanden achtereen door Europa en de Verenigde Staten. De vraag of dat geen erg zwaar schema is, doet hij af met een van zijn verlegen lachjes: ‘In Niger treden we ook bijna elke dag op. In kampen, in valleien. We zijn de hele tijd onderweg, onder slechte omstandigheden. Daarbij vergeleken is dit ontspannend. En we zijn nu eenmaal nomaden. Het is fantastisch dat ik nu voor zo’n groot publiek kan zingen. Elke keer weer ben ik verbaasd: komen al die mensen om ons te horen? Het enige wat ik terug kan doen is het beste uit mij naar boven halen.’

video
Bekijk de trailer van de film Agadez, The Music and the Rebellion.

audio
Luister op Spotify naar het album Agadez.

Clubtour oktober 2013
17 oktober: 013, Tilburg
18 oktober: TrixAntwerpen
19 oktober: Patronaat, Haarlem
20 oktober: Tivoli de Helling, Utrecht

Concert juli 2013
do 4 juli, Amsterdam Roots, Melkweg, Amsterdam
zo 7 juli, Metropolis Festival, Rotterdam  

Concerten april 2013
9 april: De Oosterpoort, Groningen 
10 april: AB, Brussel
11 april: Doornoroosje, Nijmegen
12 april: Melkweg, Amsterdam 
13 april: Paard van Troje, Den Haag 
14 april: Tivoli, Utrecht 

World Sessions tour oktober 2011
11 oktober: De Oosterpoort, Groningen
13 oktober: Korzo, Den Haag
14 oktober: Muziekgebouw Eindhoven
20 oktober: Vredenburg Leeuwenbergh, Utrecht
21 oktober: De Doelen, Rotterdam
22 oktober: Podium Mozaïek, Amsterdam

World Sessions is een platform voor aanstormend talent, waarbij je muziek op een andere manier beleeft en een artiest van dichtbij leert kennen. Met een film, een interview en een liveoptreden krijg je een kijkje in de muzikale keuken van artiesten uit alle werelddelen. Na afloop van de show kun je persoonlijk kennismaken met de artiest en draait de World Sessions-dj een set in de stijl van de avond. Publiek kan tijdens World Sessions vragen stellen aan de artiest, en wordt betrokken bij het optreden.

MixedWorldMusic.com is mediapartner van World Sessions.

www.worldsessions.nl

recensie
Lees hier de recensie door Francis de Souza van het album Agadez.

concerten 2011 inmiddels voorbij
6 augustus: Tolhuistuin, Amsterdam
11 augustus: Helden in het Park, Eeklo
13 augustus: Zomerparkfeest, Venlo