Al jaren is het in het Utrechtse Rasa gewoonte om rond de Dag van Europa (9 mei) aandacht te besteden aan Europese muziektradities. Dit jaar culmineert dit in een heus Europa Festival met maar liefst elf dagen muziek, dans, debat, documentaires en exposities. Er zijn optredens van onder anderen het Boban i Marko Markovic Orchestra, Gevende, Oana Catalina Chitu & Bucharest Tango, Officina Zoé, Matthias Loibner, Moraíto Chico & Fernando de la Morena, en Altan.

De kop gaat eraf op donderdag 6 mei met het Servische Boban i Marko Markovic Orchestra. Voor veel Roma-zigeuners en Slaven uit Oost-Europa en de Balkan geldt St. George’s Day op 6 mei als een van de belangrijkste feestdagen van het jaar. Families komen dan samen om te eten, te musiceren en (wild) te dansen. Toevalligerwijs is 6 mei ook de geboortedag van de Servische trompettist Boban Markovic, een van de onbetwiste grootmeesters van de balkanbrass. Ter opening van het eeste Europa Festival Utrecht viert Boban Markovic dit jaar zijn verjaardag in Rasa, Utrecht. Markovics manager en Dj Rromano Suno neemt voor de gelegenheid zijn platencollectie mee. Een ongebreideld Balkanfeest tot in de kleine uurtjes is verzekerd.

Op vrijdag 7 mei komt een van de hipste bands van Istanbuls snel evoluerende popscene, de veelgeprezen ‘psychedelische folk’-formatie Gevende naar Rasa. Met een instrumentarium van zang, altviool, klarinet, gitaar, bas en drums (en met teksten in een denkbeeldige wereldtaal), maakt Gevende ‘grensoverschrijdende’ eclectische folkrock die vooral live grote indruk maakt. In Rasa deelt Gevende het podium met het Brusselse Jaune Toujours, nog zo’n band met een uitstekende livereputatie en beslist geen onbekende op de Nederlandse podia. De avond wordt besloten met een jamsessie door muzikanten uit de top van de Utrechtse folk en (Europese) wereldmuziekscene.

Op zaterdag 8 mei is het dan tijd voor De Nacht van Europa met de minimalistische, donkere fado van de Portugese zangeres en gitarist Lula Pena, en de slepende en opzwepende tango van Oana Catalina Chitu (spreek uit 'kitsoe'), de enige ware opvolger van de ‘Roemeense Piaf’, Maria Tanase. Voorafgaand aan beide concerten wordt de bekroonde film Rembetiko vertoond (Costas Ferris, 1983). ‘78 toeren’-dj en verwoed vinylverzamelaar Blue Flamingo is de verbindende factor. Hij draait zeldzame opnames uit het Europa van de jaren (negentienhonderd)twintig, dertig en veertig.

Dan zondag 9 mei: wielerminnend Nederland verzamelt zich op 9 mei (De Dag van Europa) in Utrecht om getuige te zijn van de finish van de tweede etappe van de prestigieuze Giro d’Italia. Reden te meer voor Rasa om aansluitend aandacht te besteden aan de oude Italiaanse volksmuziek. Op zondagavond waant u zich voor even op La Notte della Taranta, een muziek- en dansfestival voor pizzica en tarantella dat jaarlijks plaatsvindt in Lecce, in de hak van Italië. De taranta, de enige trancetraditie die Europa rijk is, had als oorspronkelijk doel het genezen van een gevaarlijke spinnenbeet. De groep Officina Zoé behoort tot de absolute top in het genre. Stel u voor om tussen de tarantula’s door wild te dansen op meeslepende tamboerijnroffels, violen, zang en accordeon. Taranta is onweerstaanbaar, zelfs verslavend, en niet voor niets enorm populair bij de Zuid-Italiaanse jeugd.

Op woendag 12 mei wordt het Europa Festival Utrecht hervat met een Celtic Night. Waar voor de meeste Europese volksmuziektradities geldt dat ze bezig zijn aan een ware renaissance, kan van de Ierse folk juist worden gezegd dat deze nooit is weggeweest. Ierse folk is nog populairder dan de andere ‘grote’ Europese stijlen, het chanson, de flamenco, de fado, de klezmer en de zigeunermuziek, getuige ook het ontelbare aantal Ierse pubs dat wereldwijd succesvol is. De groep Altan, opgericht door zangeres en fiddler Mairéad Ní Mhaonaigh en de inmiddels overleden Noord-Ierse fluitist Frankie Kennedy, kan met recht worden beschouwd als de reus binnen het genre.

Donderdag 13 mei is Hemelvaartsdag die door het Europa Festival passend luister wordt bijgezet met vocale muziek in de Pieterskerk. Het Eva Vocal Quartet benadert de Bulgaarse traditie op een moderne en ‘klassieke’ wijze, doch zonder haar authenticiteit en directheid geweld aan te doen. Hun repertoire omvat zowel religieuze liederen als volksmuziek. De Servische zangeres Svetlana Spajíc is een expert in de expressieve polyfonie van Servië. Vooral in haar lamentaties zorgt Spajíc met haar donkergetinte stemgeluid voor kippenvel. De twee concerten worden omlijst met middeleeuwse muziek, gespeeld door Oostenrijker Matthias Loibner, een ware meester op de draailier.

De oude Europese volksmuziek wordt gekenmerkt door modaliteit en continu brommende bourdons. Overal in Europa worden deze archaïsche klanken door even vooruitstrevende als hoogopgeleide musici nieuw leven ingeblazen. Matthias Loibner geldt als dé vernieuwer van de draailiermuziek. Wars van traditionele muziekzuilen mengt hij middeleeuwse volksmuziek met hedendaags gecomponeerd, jazz en pop. Ook het Finse Jouhiorkesteri (Paardenhaarorkest) wekt oude drones tot leven. Jouhiorkesteri bespeelt verschillende varianten van de met paardenhaar bespannen gestreken lier, de jouhikko, een van Europa’s oudste instrumenten, als waren zij een modern strijkkwartet. De avond van deze vrijdag de 14de mei wordt besloten met een van de mooiste stemmen van Frankrijk, de ‘gouden keel' van de Bretonse zanger Yann-Fañch Kemener en zijn begeleider, de klassiek geschoolde doch vrij musicerende cellist Aldo Ripoche. Samen verkennen ze de modale wereld van de Bretonse gwerz, van oorsprong onbegeleide epische klaagliederen en vrolijke ballades van ‘Gallische’ origine. Kemener en Ripoche ontvingen vorig jaar nog de Grote Prijs van de Académie Charles Cros, Frankrijks meest prestigieuze muziekprijs.

Op zaterdag 15 mei vindt de derde editie van Rasa’s global club night Mind Your Step plaats, vanavond geheel gefocust op Europese grooves. DJ Click (Parijs) is een van de belangrijkste Europese dj’s. Ook de Utrechtse dj Safri laat zich inspireren door de wereld van ver en dichtbij. Laat je tijdens MYS III verder verrassen door dj Sjoetoer Eli Sjarri, diverse live performances, animaties en de wereldwijde smaaksensaties van de Eet-o-Theek.

De slotdag zondag 16 mei brengt zigeunerswing uit Andalusië. Moraíto Chico is de belangrijkste en meest veelzijdige gitarist uit de Jerezaanse flamencoschool. Geboren in een zigeunerfamilie met een lange gitaartraditie en getogen op de binnenpatio’s in het hart van de zigeunerwijk Santiago, heeft Moraíto zich ontpopt als een ware flamencogigant. Vergezeld door Fernando de la Morena, een van de grote oude zangers uit Jerez, en begeleid door de ongeëvenaarde handenklappers, El Bo & Chícharo laat Moraíto de aloude flamencoritmes spetteren en swingen in dit tweede Intermezzo Flamenco. Voorafgaand aan het concert worden delen uit de documentairereeks Rito y Geografía del Toque vertoond.

Meer informatie: www.rasa.nl