(Bas)klarinettist en componist Beth Custer, ooit betrokken bij de Amerikaanse etno-dance-formatie Trance Mission, berichtte ons over haar nieuwe album 'Sky', gemaakt in samenwerking met gitarist Will Bernard, dat binnenkort verschijnt. Dat deed Ton Maas de oren spitsen, want Bernard is te horen op een van zijn meest geliefde schijfjes: de cd ‘Anahita’, die de Indiase zangeres Shweta Jhaveri in 1998 opnam met een aantal Amerikaanse jazzmuzikanten. De combinatie van zwierige khyal (Noord-Indiaas licht klassiek) met wiegende grooves is een regelrecht ‘marriage made in heaven’. Ton maakte daarom dankbaar gebruik van de mogelijkheid om Will via de telefoon in New York over zijn betrokkenheid bij 'Anahita' aan de tand te voelen.

door Ton Maas

Op de vraag hoe dat bijzondere project tot stand kwam, reageert Bernard met enig voorbehoud: ‘Ik weet er niet alles van, hoor. Het was waarschijnlijk een idee van Shweta zelf of van producer Lee Townsend. Door hem ben ik destijds benaderd. Hij had net daarvoor mijn eigen eerste album (Medicine Hat) geproduceerd en wist dat ik door mijn vriendschap met Jai Uttal in aanraking was gekomen met de Indiase muziek en al geruime tijd bezig was me te verdiepen in de structuur van de raga. Dat is sinds die tijd alleen maar meer geworden. Inmiddels mag ik niemand minder dan Debashish Battacharya mijn mentor noemen. Hij was het die als kind de hawaïaanse gitaar ontdekte en met dat instrument als basis een eigen slidegitaar ontwierp met al die resonantiesnaren die we ook kennen van de sitar en de sarangi. Ik stuur je een link naar een heel bijzonder interview waarin hij uitlegt hoe de Hawaïaanse gitaar al in de jaren dertig in Calcutta terecht kwam.’

‘Ik was behoorlijk geïmponeerd door Jhaveri. Niet zozeer door haar persoonlijkheid – ze is ongelofelijk bescheiden – maar omdat ze zo’n fenomenale zangeres is. Ik voelde diep ontzag voor een kunstenaarschap waaraan jaren en jaren aan intensieve studie vooraf gaat. Tijdens de opnamesessies ontmoette ik bovendien Jim Kassis, een fantastische drummer van wie we veel te weinig horen. Luister maar eens naar die geweldige groove in To A Beloved. Lee heeft hem nog wel voor een paar andere producties gevraagd en ik heb hem natuurlijk gestrikt voor mijn eigen trio.’



Thuis in jazz én americana
‘Vlak ook de rol van Townsend als producer niet uit. Hij is niet alleen gepokt en gemazeld in de jazz, maar is ook volkomen thuis in de wereld van de americana. Denk maar aan zijn producties met Kelly Joe Phelps, Viktor Krauss en Bill Frisell. Lee is echt een smaakmaker en het is heel goed mogelijk dat de combinatie die tot Anahita heeft geleid, uit zíjn brein ontsproten is. Een groot commercieel succes is de plaat alleen helaas niet geworden. Misschien ook omdat er niet echt een tournee kwam om hem te promoten. Het bleef bij enkele concerten in de Bay Area.’

Lange vriendschap met Beth Custer
Ton: En nu komt binnenkort de plaat uit die je hebt gemaakt samen met een van mijn muzikale helden: Beth Custer. Hoe was dat? Will: ‘Beth is eigenlijk ook een van míjn helden. Ik ken haar al meer dan vijfentwintig jaar, vanwege haar deelname aan Clubfoot Orchestra, een van de leukste ensembles voor nieuwe muziek in de Bay Area. Dat waren pas echt serieuze muzikanten – compleet met lezenaars en bladmuziek voor zich op het podium. Voor mij een droom om daar ooit bij te horen. Beth speelde al mee op mijn eerste album Medicine Hat en vroeg mij af en toe om mee te werken aan projecten van haar.’

Nergens kunnen schuilen
Ton: ‘Maar nu dus een eerste gezamenlijk album. Heel spaarzaam, met alleen (bas)klarinet en gitaar. Hoe is dat idee ontstaan?’ Will: ‘Heel eenvoudig: we treden al een tijdje als duo op en hebben daarmee zoveel succes dat een plaatopname zonder ritmesectie eigenlijk best een goed idee was. Het geeft ons allebei ruimte en het is ook een uitdaging, want je kunt in zo'n kleine bezetting als muzikant nergens schuilen.’

'Jazz' of toch eigenlijk niet?
Ton: ‘Ik vermoed dat Sky onder jazz zal worden gerubriceerd, maar dat is het eigenlijk niet, toch?’ Will: ‘Nee, want er wordt bijvoorbeeld nauwelijks geïmproviseerd. Het zijn bijna allemaal stukken die we elk apart eerder hebben opgenomen en nu opnieuw hebben gearrangeerd. Indelen in genres is inmiddels sowieso een ingewikkelde kwestie geworden.’

Gitaargek
Ton: In de release notes las ik dat je voor dit album nogal wat verschillende gitaren hebt gebruikt: akoestische en elektrische lap steel, vintage akoestische resonatorgitaar en dat alles zowel clean als ‘effect drenched’. Will (grinnikt): ‘Ja, ik ben wel een beetje een fetisjist als het op gitaren aankomt. Ik heb inmiddels een aardige verzameling. Alleen een originele Weissenborn uit de jaren dertig, zoals die in enkele stukken te horen is, heb ik me nooit kunnen veroorloven. Maar gelukkig kon ik die voor de gelegenheid lenen van een vriend.’