Vanwege de geldende beperkingen werd het geplande bevrijdingsconcert van Patricio Wang, onderdeel van de reeks Old Roots New Routes, op 7 mei zonder publiek live gestreamed vanuit TivoliVredenburg in Utrecht. Op 6 november staat het concert opnieuw geprogrammeerd, dan in de Amstelkerk in Amsterdam. Hier alvast impressies van de live stream.

door Ton Maas (foto's Arkady Mitnik)

Patricio Wang presenteert zich nadrukkelijk als eigentijds componist, maar in zijn muziek zijn de kleuren van zijn geboorteland Chili nooit ver weg. Wang voert zijn zeskoppige ensemble eigenhandig aan en wisselt daarbij regelmatig van instrument: piano, panfluit, tiple, charango, gitaar en zang). De groep telt verder nog twee tokkelaars, twee strijkers en een toetsenist die tevens het slagwerk voor zijn rekening neemt. Schrijfster Marja Vuijsje, met wie Wang sinds vele jaren bevriend is, las tijdens het concert een aantal teksten voor. Vuijsje nam voor dit online-concert zonder publiek bovendien de rol van tussenpersoon op zich en nam de kijkers thuis als een gastvrouw bij de virtuele hand. Zij benadrukte in haar inleiding hoezeer wij allemaal – hoezeer we ook verschillen qua achtergrond en afkomst – oneindig veel meer met elkaar gemeen hebben en beleed nog eens expliciet het socialistische credo van haar vader: ‘Er is maar één land: de wereld. Er is maar één volk: de mensheid. En er is maar één geloof: de liefde.’

Verboden instrumenten
Meteen daarna gaf Patricio Wang zijn geloofsbrieven als politiek geëngageerd componist af met een opvallende bewerking van een stuk van The Beatles, gemaakt in 1973 tijdens de militaire dictatuur, voor instrumenten die destijds door de machthebbers verboden waren omdat ze geassocieerd werden met steun aan de regering van Salvador Allende. Na een nog onbestemd intro steeg uit pan- en andere fluiten en snarengetwinkel op charango en gitaar opeens de voor iedereen onmiddellijk herkenbare melodie van Eleanor Rigby op.

Dichtregels door de muziek heen
Winanda van Vliet vertolkte daarna een door Wang getoonzet gedicht, dat door de componist middels twee imposante panfluiten werd voorzien van een Andestintje. Tijdens het stuk Mama Calle droeg Vuijsje een tweetal gedichten voor, waarvan een uit het Perzisch (De klank van voetstappen op het water) en een van de Tsjechisch-Nederlandse dichteres Jana Beranova. Hier wreekte zich onmiskenbaar een gebrek aan ervaring, want er had qua timing en frasering beslist meer in gezeten dan ‘door de muziek heen praten’, zoals Vuijsje bij wijze van excuus vooraf had gewaarschuwd.

Kritiek op cultuurbeleid
Wang kondigde zijn stuk Transiente vervolgens aan met een verwijzing naar de terechte verontwaardiging van zijn leermeester, Louis Andriessen, over het rampzalige cultuurbeleid van toenmalig minister Halbe Zeilstra. Alweer ruim een decennium geleden maar nog altijd pijnlijk actueel. Opgejut door wringende dissonanten las Vuijsje de tekst zo boos mogelijk voor, wat de zeggingskracht ten goede kwam.

De andere 9/11
Even later riep Vuijsje de andere muzikanten op om nog één keer samen de oude strijdkreet uit de jaren zeventig te scanderen: ‘Hun strijd, onze strijd, internationale solidariteit!’ De tekst die ze vervolgens voorlas uit eigen werk, over die andere 11 september (de val van Allende) en de executie van onder meer Victor Jara, diende als aankondiging van een lied van de inmiddels legendarische Chileense singer-songwriter, Te Recuerdo Amanda, op indringende wijze meerstemmig vertolkt door de drie gitaristen uit het ensemble.

Ode aan Violetta
Violetta Parra, een andere belangrijke Latijns-Amerikaanse zangeres uit de vorige eeuw, was verantwoordelijk voor de wereldhit Gracias a la Vida. Wang verwerkte dat lied samen met een andere song van haar hand in zijn suite Voor Violetta. Van Vliet wist daarbij met haar breekbare stem gevoelige snaren te raken.

Redden wat er te redden valt
Dat het belang van vrijheid van alle tijden is, benadrukte Wang vervolgens middels het muziektheaterstuk Maria Nuñez, over een joods meisje dat in de zestiende eeuw vanuit Portugal naar Nederland kwam om te ontsnappen aan de inquisitie. Alvorens het ensemble inzette, nam Vuijsje nogmaals de microfoon ter hand om het stuk op te dragen aan alle vluchtelingen die het slachtoffer werden en worden van het huidige asielbeleid, en bovendien aan de asieladvocaten die tegen de stroom in toch nog proberen te redden wat er te redden valt.
In duet met Van Vliet zong Wang vervolgens zelf het weemoedige Ya Salió de la Mar la Galana, op een oude sefardische melodie.

Universele dimensie
Als afsluiter van het concert was gekozen voor El Insecto, een muzikaal portret van de grote dichter Pablo Neruda, waarover Vuijsje fijntjes opmerkte: ‘Deze tekst verwijst gelukkig niet alleen maar naar de eerste meidagen. Het is een zeer erotisch gedicht. Een regel als “van je heupen wil ik zwerven naar je voeten” behoort nog tot de keurigste.’ De bevrijdende werking van seks en erotiek werd vervolgens nog wat extra scherp aangezet door een ronduit extatisch arrangement.

Zie voor meer informatie dutchdeltasounds.nl