Het jaar 2018 in MixedWorldMusic perspectief Extra's bij onze jaarlijstjes van 2018 maandag 31 december, 2018

Onlangs publiceerden we elders op MixedWorldMusic.com de Top 10 lijstjes van 2018 volgens onze redacteuren. Het album met de welluidende titel 'Istikrarli Hayal Hakikattir' van de Turkse zangeres Gaye Su Akyol werd gekozen tot album van het jaar.
De redacteuren gaven ook toelichtingen op hun lijstjes en hebben daarbij onder meer vermeld welk concert of festival ze het beste van 2018 vonden, welk boek het meeste opviel, en wat hun verwachtingen voor 2019 zijn.

De MixedWorldMusic Top 10 van 2018 en alle individuele lijstjes van de redacteuren kun je elders op MixedWorld Music vinden. 
Klik hier.

 

Bas Springer

In 2018 verschenen ontzettend veel cd’s maar weinigen konden me daadwerkelijk imponeren. In mijn jaarlijstje vind je opvallend veel Ethiopische producties. De in Nederland woonachtige Ethiopische diva Minyeshu maakte haar beste album tot nu toe en staat, als de voortekenen niet bedriegen,  aan de vooravond van een grote internationale carrière. De grote sensatie op WOMEX was de Turkse zangeres Gaye Su Akyol. Haar nieuwe cd staat dan ook terecht op nummer 1 in de MixedWorldMusic jaarlijst. Salif Keita’s zwanenzang Un Autre Blanc is misschien niet verrassend maar zijn stem doet nog altijd rillingen over de rug bezorgen.

Beste world heruitgave van het afgelopen jaar was voor mij: Dur Dur of Somalia - Volume 1, 2 van de Dur-Dur Band: muziek van twee oude cassettes aangevuld met niet eerder uitgebracht materiaal vormen de basis voor deze uit 18 nummers bestaande compilatie op het fantastische heruitgave label Analog Africa. De geluidskwaliteit is verre van ideaal maar deze broeierige Somalische funk met diepe baslijnen, psychedelisch funkgitaar en mysterieuze Oost-Afrikaanse vocalen staat garant voor vintage Afrikaanse dansmuziek in optima forma.

Beste world festival: Music Meeting
Het klinkt misschien chauvinistisch maar de Music Meeting in Nijmegen en het Afrika Festival in Hertme behoren tot de beste muziekfestivals in de wereld. En dan hebben we natuurlijk ook nog North Sea Jazz, Le Guess Who? en Amsterdam Roots/Roots Open Air. Wat een luxe ! Vanwege de durf om te veranderen gaan mijn douze points dit jaar naar de Music Meeting.

Beste world concert: Saz’iso, Music Meeting.
Dit jaar heel veel goede concerten gezien in binnen- en buitenland. Het optreden van het Albanese gezelschap Saz’iso maakte grote indruk: krachtige, door merg en been gaande polyfone zanglijnen, mystiek klinkende songs en huiveringwekkend mooi spel op klarinet en viool’. 

Beste boek: Shades of Benga.The Story Of Popular Music in Kenya: 1946-2016 onder redactie van Tabu Osusa. Dit maar liefst 678 pagina’s tellende, rijkelijk geïllustreerde boek vertelt het fascinerende verhaal van de popmuziek van Kenia in een zeer turbulente periode.

Meest veelbelovende artiest: De jonge zangeres en kora-virtuoos Sona Jobarteh uit Gambia zette iedereen in vuur en vlam op het Afrika Festival in Hertme. Zelfs ik was het dansen!

Verwachting voor 2019: Laten we hopen dat muziek in het algemeen en wereldmuziek in het bijzonder zal bijdragen aan een vreedzamere en schonere wereld. Je zult misschien zeggen dat ik een dromer ben, maar ik ben niet de enige.

 

Ton Maas

Persoonlijke highlights waren er dit jaar weer volop. Zo werd ik tijdens Glatt und Verkehrt in Oostenrijk aangenaam verrast door het Iers-Zweeds-Amerikaanse samenwerkingsverband This Is How We Fly (foto) met hun unieke hybride van traditie, elektronica en het virtuoze percussieve voetenwerk van danser Nic Gareiss.
Piekmoment tijdens de Womex in Las Palmas was het overdonderende optreden van het Bretonse kwartet N’Diaz, dat mijn niet geringe verwachtingen op grond van hun cd (zie mijn recensie en jaarlijstje 2017) zelfs nog overtrof. En dan was er dat hartverwarmende concert dat vader Martin en dochter Eliza Carthy gaven bij Roots aan de Zaan. Balsem voor de ziel.

Ook MusicMeeting, nog altijd het meest toonaangevende wereldmuziekfestival in de Benelux, bezorgde me dit jaar weer enkele kippenvelmomenten, zoals het miniconcert van de Albanese ‘supergroep’ Saz’iso in onze eigen Mixed Media Lounge.
Maar er waren afgelopen jaar twee optredens die tot de buitencategorie moeten worden gerekend en die bij iedereen die er bij was nog jarenlang zullen nagloeien in de herinnering: het kersverse trio van Simone Sou, Oleg Fateev en Eran Har Even, dat op een zwoele zomeravond voor een sensatie zorgde op het intieme dakpodium van On The Roof in Amsterdam, mede dankzij een spontane gastrol van fluitist en duvelstoejager Carlos Malta.

Net zo indrukwekkend en deels spontaan was het ‘drieluik’ dat zangeres Amira Medunjanin met haar trio neerzette in De Duif te Amsterdam en dat naast het geplande concert bestond uit een spontaan ingevoegde nostalgische trip ‘down memory lane’ en een reeks toegiften waaraan maar geen einde leek te komen. Sensationeel!

Maar er waren helaas ook enkele trieste momenten, want ik verloor dit jaar twee muzikale kompanen: vriend en collega Frank van Herk, met wie ik bijna vijftien jaar mocht samenwerken – eerst bij Spinning Circle en later bij de Volkskrant – en mijn oude jeugdvriend Tijmen van den Akker, met wie ik eind jaren zestig mijn allereerste bandje oprichtte en die anders dan ik zijn gitaar trouw bleef tot de dood.

Beste world heruitgave: Hedy West – From Grammaw and Me (Fledg’ling)

Pieter Franssen

Beste concert/en: Saz'iso , zowel hun optreden in de Mixed Media Lounge als het concert op Music Meeting. Zo hartverscheurend mooi en in goede banen geleid door legendarische producer Joe Boyd. Verder Da Kali en Kronos Quartet op het Holland Festival, Harold Lopez Nussa Trio & Guests op North Sea Jazz

Beste boek: Babylon by Bus - Bob Marley & The Wailers in Nederland (1975-1980) door Gijsbert Hanekroot/Michiel Huisman. Vol bijzondere foto’s en vaardig geschreven door Huisman, die ruim citeert uit vele bronnen, waaronder mijn twee interviews met His Rastafarian Bobness.

Beste festival: Amsterdam Roots met gedurfde programmering, onder meer over Black/Heritage en met flink wat voltreffers in het Oosterpark! Vooral de dark future Magrebtrance van Ammar 808 met nouveau rai-zanger Sofiane Saidi uit Algerije, die ook een dijk van een showcase op Womex 18 neerzette.

Re-release: Beste world heruitgave van het afgelopen jaar was voor mij: Dur Dur of Somalia - Volume 1, 2 van de Dur-Dur Band

 

Verwachting voor 2019: Hoge verwachtingen heb ik met betrekking tot het veelkoppige afrobeatmonster  Newen Afrobeat uit Chili, waarvan ik een geweldig optreden zag op Womex: een gemeleerde band, die ook kittig zingende en dansende dames in z'n gelederen telde en een subliem album uitbrachten. Moeten subiet op de volgende Felabration en dan niet zoals Bixiga 70 dit jaar als eerste groep van de avond!
Ook heb ik hoge verwachtingen van afrovedette Nakany Kante uit Guinee/Barcelona en  van de jonge flamenco saxofonist/zanger Antonio Lizana  (bijzonder geïnspireerd en origineel optreden met zijn trio op Womex, (ha sido un placer grande!) En zeker ook van de Tunesische producer en synth-freak Sofyan Ben Youssef, het geniale brein achter Bargou 08 en Ammar 808, en nu in de weer met Kel Assouf.

 

Charlie Crooijmans

Favoriete ervaring: tweeëneenhalf uur luisteren naar een pansori-voorstelling op het Sorifestival in Jeonju, Zuid-Korea. Door de vertelster/zangeres werd ik zo het verhaal ingesleurd. Prachtig.

Mooiste film: Cold War (Pawel Pawlikowski), net in première gegaan; fantastische film, met veel muziek, een Poolse ‘Alan Lomax’ verzamelde boerenliederen, die werden gearrangeerd en uitgevoerd door jonge getalenteerden, van volksmuziek, tot folklore en propagandamiddel. Mooi tijdsbeeld rond een liefdesverhaal.

 

Jaïr Tchong

Beste world heruitgave: Various Artists - African Scream Contest Vol. 2 - Benin 1963-1980 (besproken alhier 11-06-2018)

Beste world festival: Music Meeting, Nijmegen blijft ook na de restyling van het terrein mijn persoonlijke favoriet, maar ik heb erg genoten van de Haagse festivals Rewire en Grauzone; prachtige festivals die geprogrammeerd worden met hart en ziel, in plaats van louter een excelsheet. Le Guess Who? heb ik dit jaar helaas moeten missen, en blijkens mijn in dat weekend erg actieve appgroepen heb ik vooral aan Graindelavoix een legendarisch concert gemist. Tant pis, volgend jaar beter.

Beste world concert: Jasper Stadhouders PolyBand zag ik driemaal dit jaar: in OCCII, Amsterdam (januari), Rewire @ Koorenhuis, Den Haag (april) en Korzo Club, Den Haag (november). De eerste keer in gezelschap van Timon, Remco en Morris van Kapok, de tweede keer alleen, de derde keer met boeker Gideon en programmeur Joost. Ik noem het gezelschap, omdat de beleving van livemuziek – in mijn nederige opinie – sterk afhankelijk is van het gezelschap waarmee die beleving wordt gedeeld.
Drie keer werd ik volledig bezield door de fantastische muziek van PolyBand. Het eerste concert begon met één toon op accordeon, die onvoorstelbaar (en onvoorspelbaar) lang werd aangehouden. Een wonderlijk ritueel waarin ik diverse emotionele stadia doorliep: van irritatie via nieuwsgierigheid tot totale overgave. Du moment dat de band (met twee drummers waaronder de fantastische Onno Govaert) die rituele toon met grof geweld teniet deed was de uitverkochte OCCII geheel in trance. En toen moest het concert nog beginnen – dit is feitelijk niet te beschrijven. Ik volsta met de observatie dat de muziek van PolyBand herinnert aan Ethiopische grooves, avantgarde jazz uit de beste periode van het Impulse! label, krautrock, mathrock, kortom: ‘alsof ICP Ochestra en The Melvins zijn samengegaan’, zoals programmeur Joost me in Korzo ademloos toevertrouwde. PolyBand is wat 2019 heel hard nodig heeft!

Beste muziekdocumentaire en beste VR-installatie: Sebastiano d'Ayala Valva, Giacinto Scelsi. The First Motion of the Immovable (Frankrijk, Italië, 2018, 81 minuten)
Sebastiano d'Ayala Valva, Uaxuctum (Frankrijk 2018, 8 minuten)
Tijdens IDFA heb ik veel films gezocht en gekeken, maar de belangrijkste vondst had ik doodleuk geheel overheen gekeken en werd me getipt door een alerte collega. Twee keer sprongen de tranen me in de ogen, wat een even sentimenteel als valide criterium is bij de beleving van kunst. Een familielid van de Italiaanse avantgarde componist Giacinto Scelsi maakte deze prachtige documentaire die qua vorm ontzettend inspireert. Geen gortdroge vertelling van geboortekanaal tot graf, maar een prachtig geschoten (en gemonteerde!) poëtische bespiegeling van wat muziek vermag in dit ondermaanse. De ietwat esoterische theorieën van Scelsi krijgen een verbazingwekkend strakke uitwerking in deze muziekfilm die niet alleen iedere muziekfilmmaker-in-de-dop verplicht moet kijken, maar ook totaal terecht de ‘IDFA Award for Best First Appearance’ won.’
De bijbehorende VR-installatie (een virtual reality bril met een 360 graden filmpje van 8 minuten) was tijdens IDFA Doc Lab in de Brakke Grond te zien. Hierin wordt Scelsi’s compositie Uaxuctum gespeeld door een symfonisch orkest. Met die VR-bril op sta je achtereenvolgens naast de dirigent, tussen de musici en in de zaal. Terwijl je in de zaal staat en kijkt richting podium ‘morpht’ de concertzaal langzaam in de Mayatempel waarna Uaxuctum werd vernoemd. Virtual Reality is nog steeds in onstuimige ontwikkeling, maar dit was ontzettend mooi om te ervaren.

Beste boek: Ondanks WhatsApp las ik een aantal boeken dit jaar, maar strikt genomen geen enkele over muziek.

Meest veelbelovende artiest: Hiervoor zag ik te weinig nieuwe bandjes, dit jaar geen enorme verrassingen zoals Pixvae in 2017. Laat me volstaan met de observatie dat alles wat (bas)klarinettist Joris Roelofs doet mij aangrijpt in positieve zin. Dito slagwerker Remco Menting (van o.a. Kapok).

Verwachting (of hoop) voor 2017: Ik hoop dat Stadhouders de overweldigende energie van PolyBand op plaat krijgt vastgelegd – dat zal geen sinecure zijn. En uiteraard dat deze geweldige band nog veel vaker te zien is, juist ook internationaal. Eigenlijk zou die verlangde plaat gewoon op 150 grams vinyl bij het legendarische jazzlabel Impulse! moeten verschijnen.

 

Francis de Souza

Beste world heruitgave: dat is zoals mijn lijst al aangeeft die van de Dur-Dur Band uit Somalië. Maar eigenlijk vind ik één plaat nog beter. Volgens mij kwam deze uit in december 2017 (want anders had ik die zeker bovenaan in mijn lijst van 2017 gezet) maar volgens het internet staat de releasedate officieel op eind september 2017. Vandaar dat ik deze niet heb genoemd in mijn jaarlijstje 2018. Het gaat om Los Camaroes - Resurrection Los (Analog Africa). Dat is ook echt een superplaat, elk nummer is gewoon raak! Favoriet, het fantastische bikutsi-nummer Bezimbi.

Beste world festival: Blijft altijd appels met peren vergelijken. Ik vond Roots Open Air afgelopen jaar heel goed, en ook de nieuwe opzet van de Music Meeting kon mij zeker bekoren. Verder is het fijn dat er festivals zijn zoals Welcome To The Village en Le Guess Who? die world een serieuze plaats geven binnen hun festival.

Beste world concert: er zijn een paar concerten die me echt zijn bijgebleven dit jaar. Allereerst Conjunto Papa Upa op Roots Open Air in Amsterdam. Dat was echt een geweldig concert in de kleine tent. Rauw, swingend en vol energie. Iedereen moest wel dansen! Daarnaast Rembrandt Frerichs Trio & Kayhan Kalhor in De X te Leiden. Die combinatie is echt goud, zoals het trio en Kayhan Kalhor elkaar muzikaal uitdagen en naar grotere hoogten stuwen, super!. Maar laat ik ook Tabanka noemen, die met hun ongedwongen en innemende presence en energieke, vrolijkmakende en opzwepende funana het publiek op Oerol plat speelde; Romperayo die met hun maffe cumbia de spiegeltent op Welcome To The Village (Leeuwarden) veranderde in een feestje; en Vaudou Game in Grounds (Rotterdam) die in een nieuwe samenstelling en met breder repertoire (afrofunk, highlife en afrodisco) nog beter geworden zijn dan ze al waren. Ook de avantgardistische en psychedelische mix van world, jazz, rock en impro van het Sloveense Olfamoz en de Colombiaanse gekte van Los Pirañas, beiden gezien op Druga Godba in Slovenie, verdienen vermelding. En dan laat ik nog een hele rits weg :)

 

Seb Bassleer

Bij Top 10 lijstjes vallen net zulke mooie platen vaak net buiten de boot; eervolle vermeldingen dus voor:
Fanna-Fi-Allah - Muraqaba (Buda Musique)
Baba Commandant - Siri Ba Kele (Sublime Frequencies)
Senyawa - Sujud (Sublime Frequencies)
Fofoulah - Daega Rek (Glitterbeat)
Gaye Su Akyol -Istikrarli Hayal Hakikattir (Glitterbeat)
Liraz - Naz (Dead Sea Records)
Kaba - Kaba (Chouette)

Beste world heruitgaven: V/A - Nouvelle Ambiance ( Nouvelle Ambiance), Docteur Nico - Dieu de la Guitarre (Planet Ilunga), Stella Chiweshe - Kasahwa- Early Singles (Glitterbeat)

Beste world festival: Esperanzah

Beste world concert: 21 maart, Danyel Waro, Muziekpublique, Brussel

Beste world muziekvideo of muziekdocumentaire: de film Zerzura (Sahel Sounds)

Beste boek (over world music dan natuurlijk he): Deben Battcharya - Paris to Calcutta: Men and Music on the Desert Road (fotoboek met cd's) (Sublime Frequencies)

Meest veelbelovende artiest: het Frans/Congolese gezelschap Kokoko, hun album verschijnt in mei.

Verwachting voor 2019: dat er gewoon geweldige en vernieuwende global muziek uit België blijft komen en nog meer goede releases uit te brengen op mijn Rebel Up label.