De burelen van MP op de 1ste verdieping
Peter van Rompaey in zijn kantoor
Een tevreden man op de bühne
De theaterzaal van Le Molière
Blindnote
Telike Gelle
Bao Sissoko
Emre Gültekin met zijn dochter
Wouter Vandenabeele (Tamala)
Mola Sylla (Tamala)
Karim Baggili (Blindnote)
Osvaldo Hernandez (Blindnote)
Telike met de Albanese zangers van Voxtra
Het Sardijnse smaldeel van Voxtra
Voxtra (bijna) compleet
Refugees for Refugees
Muzikaal grensverkeer bij RfR
Sarodspeler Asad Qizilbash uit Pakistan
15 jaar MuziekPublique in Brussel De wereld ligt misschien niet aan je voeten, maar wel om de hoek woensdag 25 april, 2018

MuziekPublique, de Brusselse organisatie die de wereldmuziek bij voorkeur uit de eigen buurt peurt, vierde onlangs haar vijftienjarig bestaan. Dat werd op passende wijze gedaan met een tweetal avondvullende voorstellingen waar een aantal van de tot dusver ontwikkelde eigen producties de revue passeerde, zoals Blindnote, Refugees for Refugees, Voxtra en Tamala. Ton Maas woonde voor MixedWorldMusic de feestelijkheden bij en sprak met oprichter en directeur Peter van Rompaey over de geschiedenis van MuziekPublique en zijn plannen voor de toekomst.


door Ton Maas (tekst en foto’s)

Een groezelig winkelcentrum aan de rand van Matongé, de Afrikaanse wijk van Brussel, overwegend gevuld met gespecialiseerd kapsalons en nagelstudio’s, vormt de onverwachte entree van een van de fijnste podia die de Belgische hoofdstad rijk is: het Molièretheater, thuisbasis van MuziekPublique. Het contrast tussen het kille tl-licht van de Galerij van de Naamse Poort en het dieprode pluche van het intieme theater kan bijna niet groter, zeker als je na een late voorstelling naar buiten stapt en als eerste op een tweetal slapende daklozen stuit die deze uithoek van het winkelcentrum hebben uitgekozen om de nacht door te brengen.

Cultuurprijs
Het vijftienjarig bestaan van MuziekPublique – eigenlijk zestien, zoals Van Rompaey aan het publiek bekende bij de aftrap van de tweede avond – werd op passende wijze gevierd in ‘kleine’ kring, met op het podium muzikanten uit alle windstreken die zich in de loop der jaren in België hebben gevestigd. Zij zijn vaak niet alleen als muzikant aan MuziekPublique verbonden, maar ook als docent of als opnametechnicus, zoals de uit Turkije afkomstige zanger en luitist Emre Gültekin. MuziekPublique is dan ook veel meer dan een podium voor wereldmuziek. Je kunt er allerlei cursussen volgen of – als je tussen 12 en 18 jaar oud bent – deelnemen aan het Wereld Jeugd Orkest. Waardering voor al die inspanningen is er ook. Zo kreeg MuziekPublique vorig jaar uit handen van cultuurminister Sven Gatz de Vlaamse Cultuurprijs voor Muziek uitgereikt.

Vriendenkring van muzikanten
Zodra het tijdens het optreden van Blindnote, een van de eerste eigen projecten die MuziekPublique tot dusver ontwikkelde, een beetje licht begint te worden, duiken er vertrouwde gezichten op. Gitarist en ûdspeler Karim Baggili is inmiddels een vaste waarde in de Belgische wereldmuziekscene. Zangeres Talike Gelle, afkomstig uit Madagaskar, speelt ook een belangrijke rol in Voxtra, een van de meest recente producties van MuziekPublique. Dudukspeler Vardan Hovanissian en zanger/luitist Emre Gültekin vormen sinds enkele jaren een succesvol duo met hun programma Adana, een muzikale boodschap van vriendschap en hoop, opgedragen aan de stad waar honderd jaar eerder de Armeense genocide begon.



De wereld uit de eigen buurt
Het begon zestien jaar geleden met een scheiding der geesten. Er bestond al een organisatie in Brussel die zich richtte op folk en wereldmuziek, maar toen die een meer commerciële koers wilde gaan varen, splitste een deel van de betrokkenen zich af en begon voor zichzelf. Van Rompaey vult aan: ‘Bovendien werd er volgens ons veel te weinig gedaan met lokale muzikanten. Folk zat in die tijd stevig in de lift, maar op hier wonende muzikanten uit andere culturen werd een beetje neergekeken.’

Een festival van huiskamerconcerten
MuziekPublique ging van start zonder eigen zaal. Daardoor was het de eerste jaren niet gemakkelijk om een eigen identiteit te kweken. De meeste artiesten die werden geboekt, behoorden niet tot de grote of gevestigde namen en het publiek associeerde de muziek eerder met de verschillende podia dan met de organisatie erachter. Peter: ‘Om die reden zijn we destijds begonnen met het Living Room Festival, omdat het regelmatig voorkwam dat we voor een concert niet de juiste zaal konden vinden. Sindsdien organiseren we elk jaar een evenement waarbij artiesten rondtrekken langs een parcours van tien à vijftien appartementen in dezelfde wijk en daarbij elk een aantal optredens verzorgen bij mensen thuis.’



Een eigen vaste plek
Dat MuziekPublique in 2005 het Molièretheater kreeg toebedeeld als vaste locatie, was te danken aan een wijkcontract tussen het Brussels hoofdstedelijk gewest en de gemeente Elsene om met steun van de nationale overheid te proberen om de buurt nieuw leven in te blazen. Van Rompaey: ‘En zo kwamen we hier terecht, in dit winkelcentrum aan de rand van de Afrikaanse wijk van Brussel, met een theater dat jaren eerder was gesloten wegens drugsoverlast en andere vormen van criminaliteit.’

What’s in a naam?
Op de vraag of de naam MuziekPublique er van meet af aan was, antwoordt Van Rompaey: ‘Ja, die was er meteen, en moest ook per se tweetalig zijn – Nederlands en Frans – omdat we nadrukkelijk open willen staan voor andere culturen. En met het woord publique, dat openbaar betekent maar voor ons ook slaat op de connectie tussen muziek en publiek. Het zal je misschien verbazen, maar er zijn nog altijd heel weinig culturele organisaties in Brussel die echt tweetalig zijn. Het is gelukkig een beetje aan het veranderen, maar wij werden destijds door beide overheden met argwaan bekeken.’

Meer dan muziek alleen
MuziekPublique moest ook meer zijn dan een plek om naar muziek te luisteren. Dus kwam er een muziekacademie waar je een-op-een onderricht kunt krijgen van traditionele muzikanten en daarbij ook de verhalen van de mensen achter de muziek meekrijgt. Van Rompaey: ‘En verder organiseren we jamsessies en folkbals, waar samen wordt gedanst. Je zou kunnen zeggen dat we streven naar een soort familieverband.’



Eigen label en producties
Het verlangen naar samenhang en verbinding heeft geleid tot een projectmatige aanpak waarbij een groep muzikanten repertoire ontwikkelt, een cd produceert voor het eigen label, optreedt in het Molièretheater en vervolgens op tournee gaat. Het eerste van die projecten – Maayo Men van Malick Pathé Sow – kwam tot stand toen MuziekPublique vijf jaar bestond. Van Rompaey: ‘Ik volgde in die tijd zelf gitaarles bij Malick – iets wat me ook heeft geïnspireerd tot het opzetten van ons een-op-een-onderricht – en ontdekte dat hoewel hij op “slechte” wereldmuziekfestivals wel wat succes had met zijn mbalax, hij eigenlijk veel liever traditionele Peulmuziek zou spelen, maar die stap niet aandurfde. Samen met Emre Gültekin, van wie ik wist dat hij eerder als opnametechnicus had gewerkt, zijn we toen dat traditionele repertoire op gaan nemen, in eerste instantie voor een compilatie, maar uiteindelijk werd het een volledig album met muziek van Malick.’

Maatschappelijk engagement
Niet alle projecten van MuziekPublique hebben een puur muzikale aanleiding. Blindnote kwam tot stand in samenwerking met een ngo die zich inzet voor het bestrijden van blindheid in Afrika en Refugees for Refugees is overduidelijk politiek geïnspireerd. Van Rompaey: ‘Dat kwam voort uit verontwaardiging over de negatieve flow in de media over vluchtelingen. En omdat wij zelf een aantal vluchtelingen kenden die bovendien uitstekende muzikanten zijn, besloten we daar een ander beeld tegenover te zetten. En bovendien: werken met muzikanten betekent ook werken met mensen. Dus als onze mensen problemen hebben, proberen we ze daar ook mee te helpen, al zul je daar nooit iets over terugvinden in onze subsidieaanvragen.’

België als land van belofte?
Vergeleken met de kaalslag in de Nederlandse wereldmuzieksector lijkt die in België nog altijd te floreren, met talrijke culturele centra die regelmatig wereldmuziekartiesten uit binnen- én buitenland programmeren. Leeft dat besef in België ook? Van Rompaey: ‘Ik denk niet dat we ons dat hier realiseren. Wij klagen ook. We hebben onlangs een wereldmuzieknetwerk opgericht met negen andere organisaties in het land, juist omdat we merken dat er dingen verschuiven in de pers, dat er door zalen toch anders geprogrammeerd wordt en dat de verhoudingen tussen de verschillende soorten muziek qua subsidiëring echt heel scheef zijn. Net als in Nederland nemen we een voorbeeld aan de collega’s uit de jazz, die hun muziek veel beter op de kaart weten te zetten.'

Toekomstmuziek
Wat zijn de thema’s die een rol spelen in de toekomstvisie van MuziekPublique? Van Rompaey: ‘Echt grote zorgen over onze toekomst heb ik niet. We groeien nog steeds. Ondanks de crisis in de muziekindustrie neemt de verkoop van onze cd’s nog altijd toe. Er wordt wekelijks les gegeven aan meer dan zeshonderd leerlingen. Wel zie ik dat we in sommige opzichten kansrijker zouden zijn als we in deze fase geen eigen vaste plek hadden gehad en flexibeler konden inspelen op ontwikkelingen. Ons sfeervolle theater is zeer geschikt voor luistermuziek, maar dansen is problematisch. Twee weken geleden stond hier nog Danyèl Waro uit La Reunion met zijn opzwepende maloya voor een uitverkochte zaal. En daarbij werd zo uitzinnig gedanst dat we bang waren dat het balkon naar beneden zou komen. Je kon het plafond daaronder zien bewegen op de maat van de muziek.’

Bang voor de vergrijzing?
Net als veel andere podia en festivals voor wereldmuziek heeft MuziekPublique te maken met een stijging van de gemiddelde leeftijd van de bezoekers. Hoe ziet Van Rompaey die ontwikkeling? ‘We zoeken zeker naar manieren om meer jongeren bij onze activiteiten te betrekken, bijvoorbeeld door na te denken over een online-academie. Maar anders dan sommige collega’s zoeken we de oplossing niet in andere genres en stijlen die de jeugd meer zouden aanspreken. We willen graag meer jongeren in huis, maar dan wel voor onze muziek. En de ervaring leert dat dat heel wel mogelijk is.’

muziekpublique.be


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024