Donderdagavond ging in het Amsterdamse Carré de musical FELA! in première, in het kader van het Holland Festival. De wervelende show vertelt hoe de Black President tot het maken van afrobeat kwam en focust daarnaast voornamelijk op zijn politieke rol in Nigeria.
door Elda Dorren en Erk Willemsen
Als we de restauranthouder desgevraagd vertellen naar welke voorstelling we gaan, gelooft hij ons eerst niet. ‘Een musical over Fela?!’ Precies die verbazing is wellicht de reden dat Carré niet helemaal vol zat bij de Nederlandse première van het in musicalvorm omgezette levensverhaal van de Nigeriaanse rebel Fela Anikulapo Kuti. Voor musicalpubliek te apart, voor muziekliefhebbers de verkeerde vorm. De echte fans waren er natuurlijk wel, en die konden bepaald genieten van een tweeënhalf durende wervelende show, waarin Sahr Ngaujah overtuigend de hoofdrol neerzette, met acteren, zingen en (playback) sax spelen.
Seventies Lagos
Een belevenis was het alleszins. Bij binnenkomst was de zaal omgetoverd tot de Afrika Shrine in Lagos, de thuisbasis van Fela’s muziek. De band zat al te spelen, en dansers liepen met hun seventies-outfits tussen de toeschouwers, rokend, hangend, dansend. Enkele dames werden uit het publiek gehaald en uitgenodigd op het podium een dansje mee te doen, onder luid applaus. En toen moest de show nog beginnen.
De musicalvorm eiste vanzelfsprekend aanpassingen op de werkelijkheid. De harde kant van Kuti kwam niet naar voren door handig de hoofdpersoon zichzelf van bovenaf te laten bekijken, als een wijze man, 14 jaar na zijn dood. Milder was hij geworden. En dat de danseressen een djembé nodig hadden om hun solodansen bij te staan was nodig voor de showontwikkeling. Maar deze West-Afrikaanse trommel heeft geen minuut in de bands van Fela dienstgedaan. Fela was namelijk ‘original, no artificiality’, een tekst die het publiek mocht meezingen. Fela was ook een niets ontziende leider en een man die aan aids gestorven is, gevolgd door tal van zijn vrouwen. Geen woord daarover, natuurlijk.
R&b-uithalen en operastijl
Wel gaat het uitgebreid over politiek en dictatuur. Zijn gevangenistijd komt naar voren, en de invloed van zijn moeder op zijn denkbeelden en handelingen. Dat alles continu gelardeerd door de soms lome, soms springerig gespeelde afrobeat van de uitmuntende band op de linkerhoek van het podium; weliswaar vaak in ingehouden, afgevlakt musicalformat, net als de zangeressen, wier zuivere r&b-uithalen en – in het geval van de moeder – operastijl in schril contrast stonden met de ruige afrobeat uit die tijd.
Naast het hoge entertainmentgehalte is de grote bijdrage van deze show de informatieve waarde. Zowel voor liefhebbers als voor mensen onbekend met Fela’s muziek brengt een overzicht van uitgebeelde muzikale invloeden, van kerkgezangen en het aanroepen van de orishas uit het Yoruba-geloof tot James Brown en jazz, plus historische beelden en – gedramatiseerde – feiten, een helder beeld van hoe de Black President tot het maken van afrobeat kwam.
Lof voor Sahr Ngaujah
En hoewel het voor de echte diehards misschien even slikken is – om de eerder genoemde muzikale concessies – maakt de fantastische rol van hoofdrolspeler Sahr Ngaujah alles goed. Zijn houding, stem en intonatie roepen werkelijk Fela op. Op sommige momenten akelig waarheidsgetrouw. En wanneer iemand in het publiek roept of hij de (nep)joint even wil doorgeven, kon hij daarop minutenlang hilarisch improviseren - als Fela. Alleen al om zijn performance is de show een must.
Lees hier het artikel dat we eerder publiceerden van de hand van Jane Cornwell, met interviews Sahr Ngaujah en Femi Kuti over de musical.
Win tickets voor FELA! de musical in Carré
MixedWorldMusic geeft 5 x 2 kaarten weg voor de matineevoorstelling van FELA! aanstaande zaterdagmiddag 11 juni, 14.00 uur in Carré, Amsterdam. Wees er snel bij! Stuur een mail naar info@mixedworldmusic.com en vermeld in onderwerp FELA! Vergeet niet je e-mailadres en mobiel nummer te vermelden. We brengen je vrijdag 10 juni eindedag op de hoogte.
Bekijk sneak peaks van de musical Fela! op ons YouTube-kanaal, evenals footage van livevideo's van Fela Kuti zelf, plus een documentaire over zijn leven. Klik hier.
Luister hier naar The Fela Original of Fela! On Broadway en naar de beste albums van Fela Kuti zelf.
