Reportages vanaf de Womex World Music Expo in Las Palmas Showcases en conferentie, 24-28 oktober 2018 zondag 28 oktober, 2018

Van 24 tot en met 28 oktober 2018 vond in Las Palmas, Gran Canaria, de Womex beurs plaats. Met dit artikel hebben we je op de hoogte gehouden van wat er allemaal op ons af kwam, vanaf het beursterrein, maar vooral vanaf de podia waar Womex de muziek presenteerde. Lees de verslagen, en vooral de laatste toevoegingen, en bekijk de livevideos van de showcases.

Dagelijks berichten we met nieuwe verslagen, foto's en video's van de Womex! 
Alle foto's zijn van de hand van Ton Maas. 

Dag 4

MixedWorldMusic-correspondent, standplaats Burkina Faso, Bram Posthumus besluit vier dagen Womex met de volgende woorden. 

Ik kan het hebben over de waardige winnaars van de Womex Artist Award die dit jaar naar het prachtige Kronos Quartet ging. Ze verzorgden hun concert op de afsluitende vierde dag tegen het decor van de Atlantische Oceaan die zijn golven live op het strand beneden de concertzaal uitrolde.
En ik kan het hebben over de overweldigende kracht van Harouna Samaké en zijn tovenarij op de ngoni – maar Harouna woont in Bamako dus die kan ik zonder enig probleem zelf opzoeken. Houden jullie nog te goed. 
Dat geldt ook voor het bizarre verhaal achter het halfgeslaagde optreden van Guiss Guiss Bou Bess uit Dakar, waar ze zelf helemaal niets aan konden doen. De Europese obsessie met immigratie des te meer. Het schijnt weer eens een licht op de de steeds bizarder wordende wereld waar grenzen muren worden in plaats van irrelevante lijntjes op een landkaart en waar een stroming die terugverlangt naar een wereld die klein, overzichtelijk en éénkleurig was (althans, zo denken ze) steeds meer terrein wint. Ik heb daarover een blog geschreven – lees 'm hier (als je tijd en zin hebt). 

Wat Womex óók zou moeten doen
Womex opereert in een omgeving die steeds vijandiger wordt tegenover de genres die we hier zo graag binnen willen halen. Womex kruipt langzaam maar zeker uit zijn zelfbeschermende feestelijke bubbel maar het is tijd dat dit instituut zich veel harder en compromislozer op gaat stellen tegen het soort bureaucratische racistische treiterij waar Guiss Guiss Bou Bess het slachtoffer van werd. Womex begint zich op de wereldmuziekmarkt een beetje te gedragen als het Internationaal Olympisch Comité dat doet met de sport – op zich voorstelbaar want de venues moeten goed zijn en de infrastructuur aanwezig – maar het zou de muziek een nog grotere dienst bewijzen door veel feller van zich te laten horen wanneer de rechten van de artiesten die het nota bene zelf geselecteerd heeft met voeten worden getreden, of dat nu gedaan wordt door een immigratie-agent die last heeft van stompzinnige denkbeelden over bijvoorbeeld “Afrikanen” of een luchtvaartmaatschappij die mensen meent te moeten weigeren op basis van huidskleur. Womex – laat je horen! (Bram Posthumus) 

Dag 3

Ton Maas keek de derde en laatste dag met showcases tijdens de Womex uit naar het optreden van 'Ndiaz.

De onweerstaanbare groove van ‘Ndiaz
Als er tijdens deze editie van Womex één showcase was waar ik al weken naar uitzag, was dat wel die van de Bretonse groep ‘Ndiaz. Hun cd Son’Rod belandde niet voor niets in mijn toptien van beste albums van 2017 en nu zou ik eindelijk de kans krijgen het kwartet live aan het werk te zien.
Al bij het eerste intro was daar die onweerstaanbare groove die me vorig jaar zo genadeloos had binnengezogen. ‘Ndiaz heeft een nogal ongebruikelijke en ‘kale' bezetting met trompet, saxofoon, accordeon en slagwerk, maar hun sound is zo orkestraal dat je nergens een hiaat kunt aanwijzen. Hun idioom hangt nauw samen met een oude Bretonse traditie van danspartijen die bedoeld zijn om trance op te wekken. Binnen het bestek van een showcase van amper drie kwartier gaat dat natuurlijk niet lukken, maar met hun tomeloze inzet en drive kwamen de mannen van ‘Ndiaz een heel eind.

Vuur en diepte
Ook de opbouw van de set was voorbeeldig, met aan het begin vooral spannend en stuwend ensemblespel, en later steeds meer ruimte voor dynamische afwisseling en voor individuele improvisatie, waarbij saxofonist Timothée Le Bour vooral het vuur liet ontbranden, terwijl trompettist Youn Kamm juist de diepte opzocht, met omfloerst lijnenspel. Accordeonist Yann Le Corre verliet voor zijn solo het behaaglijke domein van harmonische samenklanken en koos voor ontregelende dissonanten die niettemin nauwelijks een stijlbreuk veroorzaakten. Anders dan gebruikelijk was het bij ‘Ndiaz juist slagwerker Jérôme Kerihuel die afzag van een solo. In plaats daarvan bleef hij de anderen tijdens hun uitstapjes waar nodig ritmische ondersteuning bieden. Wonderlijk genoeg had de groep het eigen succes blijkbaar onderschat, want bij het infotafeltje bij de uitgang moest hun manager aan heel wat belangstellenden voor een cd nee verkopen. 

Bombastisch-minimalistische soundscapes van Mario Batkovic
De tweede zogeheten 'Daycase’ (dus overdag op het podium van het centrum waar de vakbeurs plaatsvindt) was voor de uit Bosnië afkomstige accordeonist Mario Batkovic. Hij mag dan getekend hebben voor de soundtrack van een van de populairste videogames van het moment, zoals zijn inleidster omstandig benadrukte, de bombastisch-minimalistische soundscapes die hij vervolgens ten beste gaf, deden verdacht veel denken aan het werk van Philip Glass uit de jaren zestig en zeventig, maar dan wel minder strak en perfect uitgevoerd. Zijn innemende interactie met het publiek - ‘mag het licht even aan; dan kan ik zien wie er is!’ - oogstte sympathie, maar dat veranderde niets aan mijn oordeel over de muziek. Na een minuut of twintig hield ik het voor gezien.

Onze redacteur Pieter Franssen zag op de laatste avond Sver, epic nordic folk uit Noorwegen en Zweden. Hij maakte deze videostream:



En hij schrijft dit erover:

Sver streelt en beukt
Kunnen strelen én beuken, net als de regen buiten die opeens als bakken uit de hemel viel hier op Gran Canaria. Sver is Noors/Zweedse epic nordic folk met accordeon, gitaar en drums (met veel cajónspel), maar let vooral ook op de linker viool, de Noorse Hardanger fiddle. De jonge meiden in het publiek dansten zich ongans!

MixedWorldMusic-redacteur Bas Springer beleefde een goede derde showcase-avond:

Braziliaanse politieke boodschap van Liniker e os Caramelows
Bijzonder was het optreden van de Braziliaanse zangeres Liniker e os Caramelows. Lekkere Braziliaans getinte soul en funk in de traditie van Prince, in een sound die ze zelf omschrijven als funzy. Het concert was opgedragen aan de positieve krachten in de verkiezingen die in Brazilië plaatsvinden. Er werd dan ook volop 'Ele nao' gescandeerd oftewel 'Niet hem', verwijzend naar de ultrarechtse kandidaat Bolsonaro - die overigens alsnog lijkt te gaan winnen.




Heerlijk jachtige muziek van Harouna Samake
Harouna Samake is een spannende nieuwe act uit Mali. Hij is een virtuoos op de ngoni, begeleidde alle grote Malinese sterren, waaronder Salif Keita. Zie elders op MixedWorldMusic ook mijn recensie van zijn onlangs verschenen cd. Klik hier.
Helaas was het geluid dramatisch slecht, met name de vocalen van Harouna Samake. Jammer, want deze heerlijk jachtige muziek heeft veel potenties.

Broeierige mix door Gaye Su Akyol
De Turkse zangeres Gaye Su Akyol is een van de grote sterren van de alternatieve muziekscene in Istanbul. Ze brengt een broeierige mix van Turkse jaren-zestigpsychedelica en rock met twangy gitaren. Een geweldige show gaf dit grote talent, die zelf zegt door Grace Slick beïnvloed te zijn. Ze komt binnenkort naar de Benelux (15-11 Q Factory, Amsterdam; 16-11 Grounds, Rotterdam; 17-11 Handelsbeurs, Gent).

Een fragment van deze Womex showcase:

Psychedelica met doedelzak door Evritiki Zygia
Evritiki Zygia uit Griekenland liet zich ook inspireren door psychedelica, maar dan gecombineerd met een doedelzak en traditionele Griekse instrumenten. Boeiend voor een paar minuten...

Onweerstaanbaar Garifuna Collective
Hoogtepunt van de avond was het optreden van het Garifuna Collective uit Belize. Onversneden Garifunamuziek in de grote traditie van zanger Andy Palacio. Onweerstaanbare dansmuziek en een zeer goed gekozen afsluiter van Womex. Het dolenthousiaste publiek dwong een toegift af, zover ik weet de eerste toegift óóit op Womex. (Bas Springer)

Bram Posthumus doet er nog een schepje bovenop wat betreft het Garifuna Collective:

Belize op de kaart gezet 
De Garifunamuziek die dankzij Stone Tree Records oprichter Ivan Duran en de veel en veel te vroeg overleden Andy Palacio de hele wereld over reist en die Belize, in de woorden van Duran, een plaats in de wereld en een identiteit gaf. Er is op deze Womex ook weer heel lang en veel gepraat over een creatieve economie, zoals die ook op Kaapverdië gestalte krijgt. Te langzaam, maar dat is een ander verhaal. Maar Duran vertelde me tijdens een interview dat dat kleine Belize nu juist een voorbeeld is van een land dat zijn trots ontleent aan zijn eigen onvervreemdbare muziek en cultuur, zichzelf op de wereldkaart heeft gezet én een creatieve economie heeft ontwikkeld. Je kunt het slechter treffen. Goed was het overigens om te horen dat Portugeestalige landen in Afrika (Kaapverdië, Guinee-Bissau, Angola, Mozambique en São Tomé) plannen hebben om zichzelf als creatieve muzieklanden nadrukkelijker op de kaart te zetten. Doen!
Garifuna Collective sloot deze Womex met humor, een beetje opstandigheid en vooral onvoorstelbaar swingend af. Dus nog een keer: wat een feest! (Bram Posthumus)


Onze redacteur Charlie Crooijmans zag op de derde dag een paar juweeltjes langskomen tijdens de laatste avond showcases.

Hernán Reinaudo omzeilt de tango-clichés
Het concert van het Hernán Reinaudo Quartet was de perfecte cooldown na het zien van het geweldige The Garifuna Collective eerder op de avond. Hernán Reinaudo is een gitarist die met zijn kwartet een nieuwe sound laat horen uit Argentinië. Oorspronkelijk komt hij uit Córdoba, maar woont al sinds 2002 in Buenos Aires waar hij zich heeft ondergedompeld in de wereld van de tango. Gelukkig kregen we geen pure tango voorgeschoteld. In zijn composities en arrangementen omzeilt hij de tango-clichés.

De gitaartjes van Timples y Otras Pequeñas Guitarras del Mundo
Een mooi project van de locals van de Canarische eilanden: 'timples and other small guitars of the world’. De timples is een klein gitaartje van de Canarische eilanden. De andere gitaartjes zijn de charango, de cavaquinho en de ukelele. Samen met de ondergrond van een contrabas horen we lekker relaxed snarenspel met af en toe verwijzingen naar bekende nummers van artiesten als Kiss van Prince. Ze begonnen als jochies, en droomden om ooit samen te spelen en... "Here we are!". (Charlie Crooijmans)

Een fragment uit hun optreden:

Bram Posthumus zag op Dag 3 oermuziek van Congolese snit, de rumba, en genoot van de kronkelende stem van de Ethiopische zangeres Etenesh Wassie.

De rumba van Bakolo Music International
De Kaapverdische muzikanten van Tabanka die ik twee avonden eerder zag optreden op het NL Off Womex-podium kwam ik weer tegen bij de Congolese veteranen (en en paar jonkies) van Bakolo Music International, die ze geweldig vonden. Wat Tabanka doet voor de funaná doet deze band voor de met uitsterving bedreigde oermuziek van Congolese snit: de rumba. De band is een ode aan de tien jaar geleden overleden grootouder van de rumba, 'Papa' Wendo Kolosoy en dus kwamen de klassiekers uit die tijd weer langs met het echte volkslied van Congo als een van de hoogtepunten: Indépendance Cha Cha Cha. Natuurlijk. Wat een feest.

Etenesh Wassie buiten je comfortzone
Intens. Dat is de beste manier om het optreden van de Ethiopische zangeres Etenesh Wassie te beschrijven. Een stem: doorleefd, soms fluisterend soms woest, met alle gradaties daartussen, begeleid door de Franse gitarist Mathieu Sourisseau die voor deze gelegenheid een elektrische bas had meegenomen, en Sebastian Bacquias die de akoestische bas hanteerde. ‘Buiten je comfortzone’, zo omschreef Sourisseau de muziek, en dat mag niet verwonderen van iemand die jaren geleden al experimenteerde met combinaties van jazz, avant-garde en (onder meer) Ethiopische muziek in zijn toenmalige ensemble Le Tigre des Platanes.
De bassen plukken, zingen en roffelen, maar ze krijsen en gieren ook. En daardoorheen weeft en kronkelt de stem van Wassie, met melodielijnen waarvan je eerst denkt dat ze geen band onderhouden met wat de twee anderen in het trio aan het doen zijn. Zo lijken ze een eigen leven te leiden totdat ze zich muzikaal boven op de twee anderen stort en ze haar wil oplegt – of wanneer de chaos soms ongemerkt overgaat in een blues, of de melodielijnen in elkaar grijpen. Wassie verdiende haar sporen in dat grote stadsinstituut, de azmaribet, waar grappen maken over bezoekers wordt afgewisseld met omfloerste kritiek op de regering, bedolven onder een laag humor. De tijden zijn politiek wat minder gevaarlijk nu, maar zo’n leerschool heeft Wassie haar unieke geluid gegeven. (Bram Posthumus)


Dag 2

Onze redacteur Ton Maas beschrijft vier van de showcases die hij op de tweede dag van Womex 2018 bezocht.

Muzikale vuurpijl van Toko Telo
De twee de dag showcases van Womex 2018 in Las Palmas ging van start met een muzikale vuurpijl. En niet eens een nieuwe, want twee leden van het Malagassische trio Toko Telo mogen gerust tot de oudgedienden worden gerekend: gitaargod D’Gary, en zangeres Monika Njava, die in de jaren tachtig en negentig geschiedenis schreef met haar zus en broers als de groep Njava. De derde veteraan van het gezelschap, accordeonist Regis Gizavo, stierf twee jaar geleden in het harnas, tijdens de eerste wereldtournee van het trio, midden in een optreden op Corsica. Hij is inmiddels opgevolgd door de jonge gitarist Joël Rabesolo.
De showcase van het trio in nieuwe bezetting begon met een duizelingwekkende solo van D’Gary, die iedere gitarist in de zaal een acuut minderwaardigheidscomplex moet hebben bezorgd. Tokkelend met slechts duim en wijsvinger ontlokt hij een onnavolgbare waterval aan klanken aan zijn akoestische gitaar, daarbij ontspannen glimlachend alsof het hem geen enkele inspanning kost. Maar ook Rabesolo staat als gitarist zijn mannetje. Wisselend tussen elektrische gitaar en akoestische - model backpacker - demonstreerde hij zijn unieke speelstijl, die mede ontstond doordat hij zijn rechtshandige gitaren linkshandig bespeelt.
Dat Njava over een machtig stemgeluid beschikt, wisten liefhebbers al jaren, maar in driestemmigheid met de beide gitaristen boort ze vocaal nieuwe dimensies aan.



Etnokitsch van Kalakan
Op het Off Womex-podium ging de avond van start met een optreden van het Frans-Baskische trio Kalakan. Het driestemmig a capella gezongen openingsnummer klonk beslist aardig, al riep het wel meteen vragen op rond de authenticiteit van de close harmony. Dat je (vrijwel) uitsluitend traditionele instrumenten gebruikt, wil nog niet zeggen dat je de traditie ook recht doet. In het geval van Kalakan kan het oordeel helaas niet anders luiden dan dat de heren zich bezondigen aan etnokitsch. En ook muziektechnisch viel er het nodige af te dingen op hun optreden. Om te overtuigen op de typisch Baskische txalaparta zouden ze eigenlijk eerst nog wat bijlessen moeten nemen bij gerenommeerde spelers zoals Txalaparta TX of de tweelingszusjes Gomez.

Maori klankwereld van Rob Thorne Toi Pouro
Dat het ook anders kan met traditionele instrumenten, bewees de Nieuw-Zeelandse componist en geluidskunstenaar Rob Thorne Toi Pouro. Wars van folklore schiep hij via samples en loops uit het traditionele instrumentarium van de Maori een fascinerende en meditatieve klankwereld, waarin je als luisteraar met plezier wegdroomde, hoewel de ernst waarmee Thorne te werk ging deed vermoeden dat dat niet helemaal zijn bedoeling was.



Interactie van percussioniste Kim So Ra met de gayageum
De Koreaanse percussioniste Kim So Ra zocht het niet in moderne technologie of invloeden van elders, maar maakte haar optreden aantrekkelijker voor niet-ingewijden door zich te laten bijstaan door een aantal gastmuzikanten op andere instrumenten. Zo kreeg ze een paar keer ritmisch weerwerk van collega-slagwerker Hyun Seung Hun. Maar het fraaist was toch de lyrische en soms ragfijne interactie tussen het slagwerk van Kim en de diep resonerende klanken die Lim Li Hye al tokkelend ontlokte aan de enorme Koraanse gayageum (citer). (Ton Maas)

MixedWorldMusic-redacteur Bas Springer genoot de tweede showcase-avond meer dan de eerste avond. Lees zijn relaas.

Ojos de Brujo's Marinah overtuigt
Het aanbod op de tweede showcase avond was een stuk beter dan op de eerste. Ex-Ojos de Brujo zangeres Marinah overtuigde met een sterke show met veel klassiekers van Ojos de Brujo. Ze is nog altijd heel goed bij stem en weet het publiek nog steeds te bekoren met haar verschijning. Vooral de versie van Vamanos Pal Monte, een klassieker van Eddie Palmieri, deed mij goed. Ze werd ondersteund door een uitstekende groep muzikanten, waaronder haar Cubaanse man op keyboard en trompet.

Staande ovatie voor Lucibela
De rijzende ster van de Kaapverdische muziek heet Lucibela. Haar muziek lijkt veel op de muziek van Cesária Évora, maar toch weet Lucibela haar eigen stempel op de mornas en coladeras te drukken. Ze is gezegend met een prachtige, warme stem, oogt uitermate ontspannen op het podium en weet precies hoe ze het publiek moet raken. Een staande ovatie was terecht haar deel. (Bas Springer)

Ook Bram Posthumus zag de showcase van Lucibela en schrijft:
Lucibela, alweer zo’n stem in het rijtje Nancy Vieira, Elida Almeida, Ceuzany, en zo meer, die zich met liefde over het rijke Kaapverdische liedjes-erfgoed ontfermt. En Lucibela doet dat met verve, en zoals altijd, heel verzorgd. En hier stoort dat mij nu juist helemaal niet. De melodieën zijn geraffineerd, ik krijg echt nooit genoeg van de combinatie cavaquinha, percussie, mooie stem, bas en gitaar als die wordt ingezet om dit repertoire te onderhouden. Verveelt echt nooit. Maar goed: ik geef ogenblikkelijk toe totaal bevooroordeeld te zijn. Mijn eerste bezoek aan Kaapverdië is al weer een flink aantal jaar geleden en de liefdesrelatie tussen mij en de eilanden die toen begonnen is gaat echt nooit meer over… April volgend jaar: Atlantic Music Expo en Kriol Jazz. Hoogste tijd weer.

Pendelen tussen Helsinki, Cotonou en Colombia
Op papier zou het Helsinki-Cotonou Ensemble een behoorlijk spannende comi moeten kunnen opleveren van gitaar, percussie, koper, keyboards en zang, maar ze schieten met name op het onderdeel 'pakkende melodie schrijven' tekort. Even verderop stond op hetzelfde moment Frente Cumbiero te spelen, maar in plaats van vrolijk heen en weer te pendelen tussen het multidiverse gezelschap uit Benin, Finland en Tanzania en de Colombiaanse cumbia waar ik mij normaal gesproken vol overgave aan onderwerp, werd het een in toenemende mate deprimerende tour tussen de volstrekt rafelrandloze Colombiaanse perfectie - die daardoor bij mij niet naar binnensloeg zoals cumbia dat hoort te doen – en de al even Vinexwijk-achtige middelmaat van Helsinki-Cotonou.

Video Moonlight Benjamin live op Womex 2018
Afsluiter van het vrijdagavondprogramma (start van het optreden om kwart voor een 's nachts...) was Moonlight Benjamin. Voodooblues, Haïtiaanse rock and 'Creole roll' door de Haïtiaanse, in Frankrijk woonachtige Moonlight Bejamin en haar band.

 

Video San Salvador, live op Womex 2018
De percussie/zanggroep San Salvador uit Frankrijk zingt a capella in het Occitaans, de taal die in Zuidwest-Frankrijk en delen van Italië gesproken wordt.

Dag 1

Ton Maas bezocht de eerste dag minder concerten dan hij wilde wegens opkomende grieperigheid, maar schreef desondanks een aantal mooie verslagen. 

Voetpercussie van Vishtén
De eerste dag met showcases tijdens Womex 2018 in Las Palmas begon hoopvol met een sympathiek optreden van het trio Vishtén uit Canada. De tweelingzussen Emmanuelle en Pastelle LeBlanc zijn afkomstig van Prince Edward Island en behoren tot een kleine gemeenschap van Arcadiens, achterblijvers in de diaspora die voor een groot deel terechtkwam in de Amerikaanse staat Lousiana en daar als Cajuns door het leven gaat.
Vooral ritmisch is de verwantschap overduidelijk en ook qua instrumentatie - accordeon en viool zijn dominant - is er veel overeenkomst. Maar wat de muziek van de Arcadiens onderscheidt, is hun traditie van voetpercussie. En juist daarin blinken de zussen uit, met als hoogtepunt een virtuoze ‘drumsolo’ voor vier voeten.
Terwijl violist Pascal Miousse de hele tijd in het midden op zijn post blijft en alleen af en toe zijn viool inruilt voor een lekker scheurende elektrische gitaar, zorgen de zussen voor variatie door elkaar af te wisselen op toetsen (keyboard), accordeon, mandoline, fluit en bodhran. En als ze even gas terugnemen voor een ballade, valt meteen op hoe fraai hun stemmen mengen. Niet ongebruikelijk voor siblings, maar toch! Het vooral dansbare repertoire van Vishtén is in aanzet traditioneel en Keltisch van inslag, maar geraffinneerde arrangementen vol kleine onverwachte wendingen maken het ook als luistermuziek interessant.

Zelfverzonnen taal van Edina Szirtes
Edina Szirtes, bijgenaamd Mókus (eekhoorntje), uit Hongarije maakte vervolgens korte metten met die hoop door haar gehoor drie kwartier lang te bombarderen met het zogeheten Looper Project. Dat ze niet is gespeend van talent en techniek, was al na luttele minuten duidelijk, maar dat belette de jonge violiste en zangeres niet om door te beuken en echt álles in te zetten wat ze in huis had. Met haar vaak verwrongen gelaatstuitdrukking wekte ze de indruk dat ze een dringende boodschap heeft, maar helaas koos ze ervoor te zingen in een zelfverzonnen taal, dus dat bleef ongewis tot het eind, toen ze tot ieders verbazing een onaangenaam verhaspelde en bovendien pathetische interpretatie van John Lennons Imagine ten beste gaf.

NL op het Off Womex Stage 
Voor de avondsessie heb ik me (wegens opkomende grieperigheid) tot het aanbod op het door Nederland gesponsorde Off Womex Stage beperkt. Ook dat viel in eerste instantie niet mee. Niet dat de mannen van Son Swagga niet hun beste beentje(s) voorzetten, maar het plezier werd toch wat vergald door de vraag ‘Waarom dit nu juist hier?’.

Het negenkoppige gezelschap dat de muziek van bandleider en toetsenist Felix Back vertolkt doet dat hecht, strak en swingend, maar zoals de baas meteen bij aanvang duidelijk maakte, is het idioom een mengsel van rock, jazz en funk met invloeden vanuit de klankwereld van de games. Beslist hip dus, maar 'world'? En het wordt extra wrang als je weet dat de Womex er een stokje voor stak dat Shishani met haar project Namibian Tales onderdeel van dit avondprogramma zou zijn. Ook het publiek stemde met de voeten. De zaal was vrijwel leeg bij aanvang (tijdens Womex overigens niet ongebruikelijk), maar veel van degenen die later binnenkwamen, hielden het na korte tijd alweer voor gezien.

Oorstrelend hoogtepunt Lingua Franca 
Hoe anders verging het daarna Lingua Franca! Mogelijk geholpen door tegenvallende resultaten elders zat de Off Womex-zaal al bijna vol toen de vier muzikanten nog in de kleedkamer vertoefden. Met hun optreden tekenden Michalis Cholevas en zijn collega’s voor het oorstrelende hoogtepunt van de avond, en misschien wel van deze Womex als geheel. Als hun muziek al spectaculair is, is ze dat vooral onderhuids. Simpele structuren vol repetitieve elementen, maar wel met bij vlagen wonderschone melodielijnen, en vertolkt met een aandacht en muzikaliteit die de luisteraar onwillekeurig bij de kladden grijpen. Een enkele showstopper, zoals die een enkele keer wordt verzorgd door percussionist Ruven Ruppik, zorgt daardoor voor een aangename ontlading. Maar vlak ook beide strijkers niet uit: Cholevas op de speciaal ontworpen tarhu en Kouloumis op viool. Of de bedwelmend fraaie, woordloze zang van ûdspeler Giannis Koutis. Dat deze kwetsbare en ingetogen muziek bij het doorgaans snel verveelde Womex-publiek in de smaak viel, bleek wel uit het feit dat het merendeel van de aanwezigen in de bomvolle zaal tot het einde geboeid bleef luisteren. (Ton Maas)

De funaná-lefgozers van Tabanka 
Een paar extra pluimen voor Tabanka, de Rotterdamse funaná lefgozers die op de eerste avond de zaal platspeelden met hun onverbiddelijke dans-of-ik-schiet feestmuziek. Die gaan ver komen. Ze vertelden me dat ze ook in Kaapverdië de tent voor hun muziek afbreken (‘Dan gaat het dak eraf’) en zo komen de klein- of achterkleinkinderen van de generatie die ooit als zeeman naar Rotterdam kwam met een onweerstaanbare oervorm van Kaapverdiaanse muziek, gewoon weer naar huis. En ja: ze hadden best zin of effe naar hun eiland te gaan – je zit er op de Canarische Eilanden maar twee uur vliegen vandaan… Tabanka! Wat een feest. (Bram Posthumus) 

Bram Posthumus zag voorafgaand aan het concert van Tabanka de Guinese zangeres Nelida Karr.

Te weinig avontuur bij Nelida Karr
Waar ik me erg op had verheugd was de showcase van Nelida Karr uit Equatoriaal-Guinea. Karr heeft een krachtig stemgeluid dat soms doet denken aan de grote Amerikaanse souldiva’s van weleer, van wie de allergrootste ons eerder dit jaar ontvallen is. Maar ondanks de aanwezigheid van een fraaie traditionele liggende drum kon het geheel mij niet overtuigen. Te weinig avontuur in de songs, wat die stem – en die is als een klok – niet kon opvangen.


MixedWorldMusic redacteur Bas Springer was ook niet onverdeeld positief over de showcases op de eerste Womex-dag.

Pan-Afrikaans door Nelida Karr
Zangeres en gitarist Nelida Karr is een opvallende verschijning. Afkomstig uit Equatoriaal-Guinea, gezegend met een uitermate krachtige, bijna gospelachtige stem. Haar liedjes zijn een mix van traditionele muziek uit haar geboorteland en  pan-Afrikaanse muziekstijlen. Leuk om een aantal nummers naar te luisteren, maar na een tijdje boeit het niet echt meer, zoals helaas bij meer acts deze eerste avond met showcases.

Machodrukte bij Manolito
Manolito y su Trabuco kon mij bijvoorbeeld totaal niet boeien. Veel machodrukte op het podium en weliswaar perfecte muzikanten, maar de coverversie van How Deep Is Your Love van The Bee Gees deed mij besluiten te vertrekken.

Kel Assouf's Toeareg-rock
Tenslotte het trio van Kel Assouf met muzikanten uit Niger, Tunesië en België. Toearegrock zoals we het de laatste tijd al veel vaker gehoord hebben. Niet slecht,  maar echt boeiend werd het niet.

Cavaquinho-speler Júlio Pereira
Dan de hoop gevesigd op cavaquinho-speler Julio Pereira uit Portugal. Hij is zeer behendig op dit kleine snaarinstrument, maar kan toch ook niet de volle 45 minuten boeien.

Chileens vuurwerk van Newen Afrobeat
Maar dan dit! Afrobeat hebben we de laatste jaren al in allerlei vormen en formaties gehoord, maar nog niet uit Chili. Uit dit land komt Newen Afrobeat, 14 man/vrouw sterk. Aangevoerd door drie fraai uitgedoste dames die goed zingen en dansen. IJzersterke blazerssectie, uitstekende show, kortom, Chileens vuurwerk! (Bas Springer)

Invisible World en Astor Piazzolla
Charlie Crooijmans, redacteur van MixedWorldMusic en Vrije Geluiden, was de eerste showcasedag zeer te spreken over de band Invisible World met de Tjechische bassist Tomáš Liška, de Turkse violist Efe Turumtay, de Servische accordeonist Nikola en drummer Kamil Slezák uit Moravië: Wat een drive heeft die groep. Ze putten uit allerlei tradities, maar heel herkenbaar zijn de invloeden van Astor Piazzolla. In Invisible World komen Mediterrane en Oost-Europese tradities samen. (Charlie Crooijmans) 

Sofiane Saidi & Mazalda
We zagen ook nog een mooi fragment van de show van Sofiane Saidi & Mazalda, bij wijze van voorproefje op het concert dat ze op 3 november in de Love Music-serie van De Doelen in Rotterdam komen geven.
Sofiane Saidi wordt geafficheerd als de 'Prince of Rai 2.0', of ook wel ‘de nieuwe Khaled’. De electro-maghreb met analoge synths, saz, blazers en percussie van de turboclappers Mazalda creëert een heel nieuwe kijk op de klassieke jaren-tachtig raï!

Oordeel zelf met de video die gisteren op Womex werd gemaakt: 

Ladama latin-'Amerikaans'
Nog een videofragment van de eerste dag van de uit de VS afkomstige band Ladama, bestaande uit vier vrouwen uit vier landen: Brazilë, Colombia en de VS. Allemaal feministen. Vroeger zouden ze zeggen dat ze net zo goed kunnen spelen als mannen, maar dat mag natuurlijk niet meer. Vooral de percussioniste/zangeres Daniela Serna uit Colombia en Maria Fernanda Gonzalez uit Venezuela die als een tierelier soleerde op haar bandola, vielen op. Drumster Lara Klaus uit Brazilië is ook geweldig goed. De muziek is voornamelijk meestemmige zang en percussief. Ze hebben een geweldige podiumprésence (minpuntje voor de kleding) en een stevig geluid, latin-georiënteerd. Alhoewel, omdat Sara Lucas (zang en gitaar) en Patrick Swoboda (bas) uit de VS komen, heeft de muziek ook een sterk Amerikaanse component. (Charlie Crooijmans) 

Openingsconcert

Womex 2018 is geopend. Bekijk de videoimpressie en daarna de recensie en foto's van de Opening Night, van de hand van Ton Maas.

Historisch kruispunt
Veel mooie woorden tijdens het eerste halfuurtje van de Opening Night van Womex 2018 in Las Palmas de Gran Canaria. Zowel de minister van Cultuur als de president van de eilandengroep en de burgemeester van hoofdstad Las Palmas benadrukten keer op keer de unieke positie van ‘Canaria’ als historisch kruispunt tussen Europa, Afrika en Amerika, en prezen Womex ervoor dat ze voor het eerst zo ver buiten continentaal Europa was neergestreken. 

Caracoles
Womexdirecteur Alexander Walter deed er nog een schepje bovenop door te stellen dat Womex nooit eerder zo dicht bij de Afrikaanse kust was geweest. Klinkt natuurlijk leuk allemaal, maar de afstand tussen Las Palmas en de Afrikaanse kust is toch echt niet veel kleiner dan die tussen Sevilla en Tanger. En bovendien maakte de muziek van enkele Canarische artiesten tijdens het openingsgala – met name de groep Caracoles – duidelijk dat de Afrikaanse invloeden in de Canarische cultuur vooral via Latijns-Amerika op de eilanden zijn beland. Met hun wulps buikdansende zangeres Nuria Hernández overschreed de groep ondanks technische competentie meermaals de grens naar regelrechte kitsch.

LaBaq
De Braziliaanse multi-instrumentalist en zangeres LaBaq wist een stuk meer te overtuigen met haar suggestieve soundscapes vol broeierige grooves, al riep haar optreden het aloude ongemak op rond de vraag of de een z’n pop of elektro altijd de ander z’n wereldmuziek zou moeten zijn. Wat ze in elk geval goed deed, is aan de vaak nogal onstoffelijke wereld van de elektronica een fysieke draai geven. Zeker klonken er voorgeprogrammeerde samples, maar het leeuwendeel van wat je hoorde, kwam toch echt op zichtbaar ambachtelijke wijze tot stand.

Aurora
De vijf mannen van Aurora maakten duidelijk dat je voor overtuigende flamenco geen traditioneel instrumentarium nodig hebt. Met concertvleugel, keyboards, elektrische basgitaar en drumstel werd afwisselend fel en ingetogen rugdekking verleend aan de vlammende, soms ronduit sensationele vocalen van Pere Martínez en het razendknappe voetenwerk van danser José Manuel Álvarez.

AKA trio
Daarmee leek de piek van de avond wel bereikt, maar het multiculturele AKA trio deed in geen enkel opzicht voor de Spanjaarden onder. Met inventieve interactie tussen percussie, gitaar en kora, bovendien bruisend van spelplezier, zetten ‘dubbelloops’ koraspeler Seckou Kouyaté, gitarist Antonio Forcione en slagwerker Adriano Adewale een sierlijke kroon op de openingsavond van Womex 2018, waarbij ook gastheer Germán López, virtuoos bespeler van de timple, nog even langs mocht komen knallen. (Ton Maas)

www.womex.com