Ga ze zien begin april: Ju (Justin Adams), rock- en bluesgitarist, showman en podiumbeest, en Ju (Juldeh Camara), majesteitelijk in zijn gewaad en schijnbaar achteloos zijn duizelingwekkende improvisaties uit zijn eensnarige 'nyenyara' toverend. ‘Zo heet mijn instrument in Fula, mijn eigen taal. Maar die naam vonden mensen te ingewikkeld, dus gebruik ik de naam 'riti', in Wolof.’ MixedWorldMusic.com sprak het duo vlak voor een optreden in Kopenhagen. Begin april zijn ze op tournee in de Benelux.

door Bram Posthumus

Riti, gitaar, plus bas en drums. Bijna een klassieke rockband, met de diplomatenzoon en muziekgek Adams en de gevierde griot Camara als centrale as. De paden lopen via de Arabische wereld, het Festival au Désert en de Franse groep Lo’Jo voor Justin; bij Juldeh komen Ifang Bondi, the Blind Boys of Alabama, Mali en de experimentele koraspeler Séckou Keita voorbij. En hun uiteindelijke ontmoeting – Ju + Ju = JuJu – kwam tot stand via een cd.

Ju + Ju = JuJu
Justin Adams vertelt: ‘Ik had een album gemaakt, Desert Road, waarop ik allerlei elementen uit mijn muzikale verleden door elkaar had gevlochten: gnawa, Arabische muziek, blues, rock. Ik had het gevoel dat al die dingen met elkaar in verband stonden. Juldeh kende dat album, en wat hij hoorde was dat ik, hier en daar, probeerde zijn instrument te imiteren…’ Op bezoek in Londen belde Camara de gitarist op en de eerste jamsessies volgden kort daarna.

Fulani
Net als Adams heeft ook de Gambiaanse meester een grote voorliefde voor het experiment. Uitproberen. Kijken of het werkt. ‘De riti is een traditioneel instrument dat bij ons, de Fulani, gespeeld wordt bij bijzondere gelegenheden, zoals huwelijken, maar ook aan het hof en op het veld bij de boeren. Ik wilde altijd al een combinatie met andere instrumenten, de kora, de balafon. Dat lukte lang niet altijd, maar uiteindelijk kreeg ik de sound die ik wilde.’
En die sound kende Adams. ‘Toen Juldeh mij opbelde haalde ik een cd uit de kast van Foday Musa Suso, een griot uit Gambia. En hoewel Juldeh niet genoemd werd bij de credits, wist ik dat hij het was. Ik kende zijn muziek al een tijdje…’

Improvisatie
Improvisatie is het hart van JuJu. Eerst in de kortere stukken van hun eerste cd Soul Science en de nog betere tweede, Tell No Lies. Maar waar het echt loos gaat is in de lange improvisaties op In Trance, hun derde. Hoe werkt dat?  ‘Ik vond het niet zo moeilijk om met Justin te spelen’, begint Camara. ‘Maar wat ik merkte, was dat hij het lastiger vond mij “aan te pakken” wanneer ik begon. Dat komt omdat onze ritmes zo totaal anders zijn.’ Adams gaat verder: ‘Ik was heel lang bezig met het uitvinden waar de ritmes precies zaten in Juldehs improvisaties. En op een dag begon ik mee te spelen op de manier van die klassieke Bo Diddley-riff: ding…ding-ding…ding-ding… En dat was het.’

Altijd weer nieuwe leuke dingen
Zo gaat JuJu de bühne op. Met een paar melodiepatronen, een berg losse ideeën en niet te vergeten een hoop lol. Adams vergelijkt hun combinatie met die van een gitaar en een harmonica; of banjo en viool. Grondstramien – en stem. ‘Bij ons’, zegt Camara, ‘spelen we hetzelfde lied gewoon de hele nacht, en niemand vindt het ooit saai want we stoppen er altijd weer nieuwe leuke dingen in.’ Het zou het motto van JuJu kunnen zijn. Live staan ze met groot plezier naar elkaars verrichtingen te luisteren en stapelen improvisaties op elkaar op het stevige fundament van een hoekige, hechte band. Had ik het al gezegd? Dan nog maar een keer: ga ze zien.

Concerten
do 5 april: Zuiderpershuis, Antwerpen
vr 06 april: Rasa, Utrecht (+ Mdungu & clubavond)
za 07 april: Tropentheater, Amsterdam