Het is dus 25 jaar geleden (en een paar maanden) dat een flink aantal musici van de oude Cubaanse stempel zich verzamelden in de historische Egrem studio's in Havana. Niemand wist toen, maart 1996, dat zich daar in een week tijd een wereldmuziekrevolutie zou aftekenen. Het Buena Vista Social Club album zou het best verkochte wereldmuziekalbum ooit worden.

door Erk Willemsen

Terug in mijn herinnering zit ik op een terras aan het Piazza Navona in Rome, 16 september 1997. Die dag zou het derde album van de trilogie uitkomen; op 9 april was het briljante album A Toda Cuba le Gusta van de Afro-Cuban All Stars verschenen, gedreven door het niet aflatend enthousiasme van Juan de Marcos González, toen bekend als bandleider van Sierra Maestra. Hij had de musici bij elkaar gehaald om de jaren vijftig tijden uit Havana te doen herleven. En dat lukte geweldig. Luister maar naar Alto Songo, met de geweldige pianosolo van Rubén González (1919-2003) vanaf 4.04, en zang van Pío Leyva (1917-2006).

Aan die opnames deden onder anderen zangers Ibrahim Ferrer (1927-2005), Manuel 'Puntillita' Licea (1927-2000), bassist Orlando 'Cachaíto' López (1933-2009), trompettist Mañuel 'Guajiro' Mirabal (1933), luit-speler Barbarito Torres (1956), timbalero Julienne Oviedo Sánchez en bongocero Carlos González mee, die allen verderop in de opnameweek ook zouden meedoen aan het zogenaamde ‘Oriente’- project, wat later Buena Vista Social Club gedoopt zou worden, het tweede album van de trilogie.

Het pianospel van de toen 77-jarige Rubén González was zo in de smaak gevallen, dat in het beetje tijd dat nog restte van de opnameweek, gauw nóg een plaat werd opgenomen: Introducing… Rubén González, de derde van de trilogie.

Terug naar het begin van dit verhaal: ik zat dus op dat terrasje in Rome en las het Engelse magazine Mojo. Ik stuitte op het artikel waarin uitgebreid de sessies in Havana werden voorgesteld. Met hoe Compay Segundo (1907-2003) en Omara Portuondo (1930) aan het geinen waren in de studio, hoe Juan Marcos de González aan het raam van Ibrahim Ferrer stond om hem over te halen naar de studio te komen (Ferrer dacht er een grap met hem uitgehaald werd; hij had al vele jaren niet meer opgetreden). En aan het slot van het artikel werd die derde plaat aangekondigd met Rubén González. De opwinding in die tijd spreekt boekdelen: ik snelde naar de plaatselijke platenwinkel, kocht de cd en luisterde naar het onweerstaanbaar romantische pianospel van González.

316 weken in de album charts
Terug in Nederland stond het Buena Vista Social Club album inmiddels twee maanden in de Album Top 100. Uiteindelijk zou het album 316 weken in de albumhitlijst staan, meer dan zes jaar dus, soms onderbroken en nu zelfs met de 25th Anniversary cd op komst kwam de oorspronkelijke cd laatst alweer terug in de Top 100. Benieuwd wat deze verjaarseditie gaat doen!  

De oorspronkelijke opnames zijn geremasterd op de eerste cd van de 25th Anniversary editie, en op een tweede cd staan niet eerder verschenen extra’s, nummers die toen uit de boot gevallen waren, of alternatieve versies van nummers op het album, Dos Gardenias bijvoorbeeld, natuurlijk gezongen door Ibrahim Ferrer.

En natuurlijk is het leuk om ze te horen kletsen voordat ze hun versie van het legendarische Chan Chan inzetten, gezongen door Eliades Ochoa (1946), met Compay Segundo en Ibrahim Ferrer in de koortjes.  

Vier van de extra’s zijn uitgebracht als singles, waarvan twee met videoclips waarin beelden voorbijkomen uit die legendarische studioweek. Net als alle andere songs op het Buena Vista Social Club album klassiekers uit de Cubaanse liedjestraditie, gevaarlijk dicht tegen pure smartlap aan, maar dan zo gebracht dat je wegsmelt bij de eerste de beste noten van elk nummer.

Resteert me dit te vertellen. De drie albums creëerden in 1997-1998 een ware hype. In alle maatschappelijke geledingen drong met name de Buena Vista Social Club plaat door. Op elk feest, in elke bar klonk het album op de achtergrond. Er ontstond rumoer dat de club twee optredens in Carré zou komen doen. Ik vertikte het een kaartje te kopen. Dit concert was het allereerste in Nederland dat een toegangsprijs boven de honderd gulden had, en ik vond dat belachelijk. Spijt als haren op m’n opstandige hoofd natuurlijk…

Maar ik kreeg een herkansing! Tineke en ik hadden al een tijd het plan naar Cuba te gaan en dit project stimuleerde dat idee alleen maar meer. Toen we eenmaal voor december 1999 onze tickets vanuit Brussel met Cuban Air hadden geboekt, grapten we dat we vast met de muzikanten van de Buena Vista Social Club in het vliegtuig zouden zitten. Geloof het of niet, het was zo! Omara Portuondo, Juan de Marcos González en nog een hele groep muzikanten kwam het vliegtuig binnen (na optredens met de Afro-Cuban All Stars) en namen plaats achter ons. Wat wil je nog meer, in slaap gezongen worden door Pio Leyva...