door Dieter van den Bergh

Met knip- en plakwerk knutselde de Bulgaarse laptopartiest Nikola Gruev drie jaar geleden Opa Hey! in elkaar. Een debuut dat de aandacht trok. Van veldopnames uit Bulgaarse bergdorpjes tot flarden Fanfare Ciocarlia, Boris Kovac en Mitsou; alle samples waren door de Bulgaar vakkundig verweven met triphop, (dub)reggae, vintage jazz en blues, en clubbeats.

In het verlengde van Opa Hey!
Demoni ligt helemaal in het verlengde van Opa Hey!, al zijn er minder bekende muzikanten te horen en werd de sampler vaker ingewisseld voor een echte band waarmee Gruev ook gaat touren: The Rain Dogs, met Aleksandar Dobrev (klarinet), Hristo Hadzhiganchev (gitaar), Yordan Geshakov (bas) en Atanas Popov (drums). 'Het grootste verschil met Opa Hey! is dat het album meer live klinkt en meer powerful', zegt Gruev vanuit Sofia. 'De ritmesectie is live en de muzikanten brachten veel ideeën in. Dit resulteerde in onder meer prachtige klarinetstukken.'

Zelf 'gevangen' samples
Maar de (vaak sjamaanachtige) zang en muziek komen nog steeds hoofdzakelijk uit de laptop, al werden ze door Gruev zelf ‘gevangen’. 'De zangsamples komen vooral van het platteland. Die heb ik opgenomen tijdens een van mijn vele reizen door Bulgarije. Een paar keer heb ik ook vrienden gevraagd wat te zingen. Hetzelfde met de instrumenten. Ik heb een database met geluiden, maar ik luister nooit naar de melodie van de samples vóór het componeren. Eerst maak ik mijn eigen track en gebruik dan delen van de geluiden. Maar altijd zo vervormd, dat je het origineel nog nauwelijks herkent. Ik ben een digitale artiest, mijn werk is sampling, maar ik zie het zelf meer als componeren.'

Muziekarchitect
Vier jaar werkte Nikola Gruev als architect en interieurontwerper. 'In deze periode maakte ik de songs voor het Opa Hey!-album. Just for fun, muziek was al tien jaar mijn hobby. Sinds Asphalt Tango het album uitbracht, stop ik mijn energie alleen nog maar in de muziek.'
Vanuit zijn thuisstudio in Sofia flanste de Bulgaar met vlijtig puzzelwerk opnieuw een loungy balkancocktail in elkaar. Maar is het nog wel ‘balkan’? 'Goede vraag. Ik ben er niet zeker van. Opa Hey! was meer balkan, denk ik. Het is persoonlijke muziek, een uitdrukking van mijn gevoelens, muzikale invloeden en omgeving. En omdat ik op de Balkan woon, wil ik ook de karakteristieke sound van mijn regio erin stoppen. Maar omdat ik verder wilde experimenteren met andere stijlen en er nu vier andere mensen bij betrokken zijn, is de muziek verder geëvolueerd. Maar de essentie blijft balkan, denk ik, it’s the icing on the cake.'

Amon Tobin als inspiratie
Een van de figuren door wie Gruev zich liet inspireren is de Braziliaan Amon Tobin. 'Ik was erg onder de indruk van de manier waarop hij met samples werkt. In het begin probeerde ik hetzelfde te doen, maar dan met balkansamples, in plaats van jazz. Maar ik ben ook beïnvloed door de blues en pop en rock uit de sixties. Daarnaast ben ik erg geïnteresseerd in traditionele folklore en meer experimentele muziek, zoals Dr. John, 16 Horsepower en Tom Waits (naar wiens klassieke album Rain Dogs Gruev zijn band vernoemde; red).'

Met Mamaku Project
Een opvallende gast op Demoni is zangeres Tui Mamaki van Mamaku Project uit Nieuw-Zeeland. Ze heeft een belangrijk aandeel in de songs Put a Blessing On en Begemot, vernoemd naar de kat uit Michail Boelgakovs beroemde Russische roman De Meester en Margarita. 'Ik kreeg een tip om naar Mamaku Project te luisteren en werd op slag verliefd op hun muziek. Afgelopen jaar kwam Tui op bezoek in Bulgarije, om kennis te maken met de Les Mystère des Voix Bulgares en om meer te leren over de Bulgaarse manier van zingen. Omdat ik de enige muzikant was die ze kende in Bulgarije, belde ze mij. Uiteindelijk hebben we twee weken samen doorgebracht. Ze wilde graag meewerken aan een paar tracks. Ik ben erg blij met deze samenwerking, waarmee we echt iets unieks neerzetten.'

Demoni is verschenen bij Asphalt Tango en verkrijgbaar op cd en lp.

Een promotievideo van de titeltrack Demoni vind je hier.

Een livevideo kun hier bekijken.

Lees ook het artikel over het label Asphalt Tango, elders op MixedWorldMusic.

Informatie over Kottarashky op de site van Asphalt Tango.