Wie moeite heeft met de uitleg van het begrip wereldmuziek, zet gewoon een plaatje op van het Hollandse NO blues. Blues is het inderdaad niet, en ook geen americana of Arabische muziek, maar wel een fijnzinnige mix van dit alles: ‘arabicana’. Wat begon als eenmalig project, is uitgegroeid tot een voor Nederlandse begrippen ongekend succes. Vorig jaar oktober verscheen in Mixed onderstaand interview. Vandaag start de nieuwe tournee door Nederland.

Gemakkelijk ging het niet, de eerste repetitie van NO blues. Op verzoek van Rob Kramer van productiehuis Oost-Nederland (ON) kwamen Ad ‘The Watchman’ van Meurs, doorgewinterd folkbluesgitarist uit Eindhoven, de Palestijnse Haytham Safia, klassiek udspeler uit Haifa, en Anne-Maarten van Heuvelen, contrabassist uit de rootsmuziek, op een decemberdag in 2004 bij elkaar voor een driedaagse sessie. ‘We kenden elkaar niet, hadden geen flauw idee wat er ging gebeuren’, herinnert Van Meurs zich.

Vele uren van bloed, zweet en tranen later ontstond er iets dat op muziek leek. ‘De communicatie verliep stroef. Haytham wilde ons de complexe toonsystemen bijbrengen van de Arabische taqsim (geïmproviseerd tussenspel zonder vast metrum; red.), maar die kunnen wij echt niet spelen. Daar moet je een jaar voor studeren. Bovendien kunnen we niet eens noten lezen.’ Er werd een compromis gesloten. ‘We moesten werken met de beperkingen die we hadden. Dus werd het een finger picking, folky bluesstijl met Arabische invloeden.’

Felle discussies

Ook Haytham Safia herinnert zich de felle discussies van de beginperiode. ‘We klampten ons vast aan ons eigen ding. Voor hen waren mijn akkoorden niet interessant, en ik had weinig met de blues. Maar toen we elkaar uiteindelijk de ruimte gaven en onze koppigheid lieten varen, ontstond er iets magisch.’ Van Meurs: ‘Als je de eerste opnames terugluistert, weet je niet wat je hoort, zo krakkemikkig. Maar als je goed luistert hoor je ook de opwinding en voel je de chemie.’

De melange werd ‘arabicana’ gedoopt en wekte de interesse van Rounder Records, dat in 2005 Farewell Shalabiye uitbracht, een album dat werd opgenomen onder supervisie van zangeres en producer Ankie Keultjes, Van Meurs’ partner. De plaat sloeg onverwacht goed aan, ook internationaal, en een succesvolle tournee volgde.

In 2007 werd Ya Dunya gepresenteerd, met een bijdrage van de Amerikaanse violiste en zangeres Tracy Bonham, die Arabische muziek studeert. Van beide platen zijn meer dan tienduizend stuks verkocht, een ongekend aantal voor Nederlandse (wereldmuziek)begrippen.

Zelfgebrouwen stijl

De zelfgebrouwen stijl arabicana is uitgegroeid tot een succes - een formule die nog verder uit te bouwen is volgens Van Meurs. ‘We hebben een half jaar bij elkaar gezeten en denken nu definitief een sound gevonden te hebben die helemaal van ons is. De noten zijn nog steeds werelds, de teksten meer songwriterachtig. Het zijn extreem goede liedjes geworden.’ Safia: ‘In het begin waren we vooral charmant en onschuldig, maar naarmate we meer spelen worden we professioneler. Dat hoor je terug op onze laatste cd Lumen.’

Discussies zijn er overigens soms nog steeds, grijnst Safia. ‘Maar er is gelukkig niemand meer die zegt: jij moet dít spelen en jij dát.’ Het geheim schuilt volgens de in Amsterdam woonachtige luitspeler juist in het feit dat er zo spontaan en met het hart gemusiceerd wordt. ‘Er is niets geforceerds aan NO blues.’ Van Meurs beaamt dit. ‘We zijn deze muziek niet gaan maken omdat we zo graag multiculti of verantwoord bezig willen zijn. Gewoon een kwestie van drie broodmuzikanten op de juiste tijd, juiste plaats.’ Een andere verklaring voor het succes, volgens de Eindhovenaar: NO blues heeft de tijdgeest mee. ‘Deze muziek hangt in de lucht. Er is behoefte aan meer coherentie tussen culturen. Bij ons worden mensen bevestigd in dat verlangen: zie je nou wel, Oost en West kunnen best samen door één deur. Het heeft iets troostends, al is dat aanmatigend om te zeggen. Maar we voelen dat in het publiek. We brengen een positief geluid, al klinkt dat ook weer veel te bedacht. Laten we het gewoon houden op goeie muziek.’

 

cd’s

Farewell Shalabiye

Ya Dunya

Lumen



tour

Uitgebreide tournee: december 2009 t/m maart 2010; zie voor data de agenda op deze site.



links

NO blues site van productiehuis ON

NO blues Myspace-site

Videodocumentaire

door Dieter van den Bergh