Perler av Elde
Ragnhild Furebotten met Frode Haltli en Emilia Amper
Mahsa (r) en Marjan Vahdat
Samurai Accordion

Anandi en Debashish Battacharya tijdens meet & greet
Kaartcontrole op de berg
Concert Vassvik op de berg
Førde Festival 2019 Dertig jaar zonder grenzen vrijdag 2 augustus, 2019

Het stadje Førde aan de westkust van Noorwegen, zo’n 150 kilometer van Bergen, is ieder jaar begin juli het middelpunt van het vierdaagse Førde Festival, het grootste festival in Scandinavië voor akoestische folk, wereldmuziek en traditionele muziek. Alleen al vanwege de prachtige natuur – majestueuze fjorden, schier oneindige bossen, besneeuwde bergtoppen, meren, watervallen, schoon water en zuivere lucht – is een bezoek aan dit belangrijkste multiculturele festival van Noorwegen een onvergetelijke ervaring. En als dan na heel veel regen ook nog eens de zon gaat schijnen, kan het humeur van de festivalbezoeker niet meer stuk.


door Bas Springer (tekst en foto's)

Het Førde Festival werd voor het eerst in 1990 gehouden en bod dit jaar in haar dertigste editie 90 acts (300 muzikanten) uit alle delen van de wereld, die op 30 kleine en grote podia te zien waren. Zo’n vijfentwintig- tot dertigduizend bezoekers wisten weer hun weg naar het festival te vinden. Het motto was ditmaal ’Dertig jaar zonder grenzen’, een uiterst actueel thema. Net als bij voorgaande edities koos het Førde Festival voor een boeiende mix van traditionele en moderne Scandinavische muziek en wereldmuziek. Nieuw dit jaar was de inbreng van de nieuwe festivalprogrammeur Per Idar Almås, die de immer charmante oprichtster en festivaldirectrice Hilde Bjørkum verleden jaar opvolgde. De meeste voorstellingen vonden plaats in cultureel centrum Førdehuset met vier concertzalen, variërend van 170 tot 2500 zitplaatsen. Daarnaast kon van muziek genoten worden in hotels, musea, kunstcentra en openluchtpodia in en rondom Førde.

Parels van weleer
Een van de muzikale verrassingen van het festival was het concert in het lokale kunstmuseum van het kwartet Perler Av Elde, wat letterlijk zoveel betekent als Parels van het Verleden. Deze vier uitermate getalenteerde muzikanten op piano, diverse blaasinstrumenten, hardingfele (traditionele Noorse viool) en electronics onder leding van Helge Sunde op trombone laten zich inspireren door opnames van oude Noorse meesters. Het werd een bijzonder concert, tussen de schilderijen van lokale kunstenaars. Met name het spel van Helge Sunde op bugel, trombone, neverlur (Noorse signaalhoorn, verwant aan de midwinterhoorn) en piano maakte grote indruk.

Vader en dochter Bhattacharya
Prachtig was ook het optreden van de Indiase zangeres Anandi Bhattacharya, de uiterst getalenteerde dochter van snaarvirtuoos Debashish Bhattacharya, die haar begeleidde op Hindoestaanse slidegitaar. De show week nauwelijks af van het concert in het BIMhuis eind mei, dus veel verrassingen waren er niet, maar het blijft een genot om naar dit duo te luisteren. Hoogst amusant was de 'meet and greet’ met vader en dochter Bhattacharya in de lokale bibliotheek, waar de 22-jarige Anandi blijk gaf van haar grote betrokkenheid bij onrecht in de wereld en regematig haar vader bestookte met cynische en humoristische opmerkingen. Wat een schat!

Mahsa en Marjan Vahdat
Van een haast buitenaardse schoonheid was het optreden van de Iraanse zusters Mahsa en Marjan Vahdat in het Førde Kyrkje, een prachtige Lutherse kerk uit 1885, waar een intieme en spirituele sfeer heerste. Zij behoren tot de belangrijkste vertolksters van de Perzische vocale muziek van vandaag en leverden recentelijk nog de prachtige cd Placeless af in samenwerking met het Kronos Quartet. In het kerkje werden de zussen bijgestaan door twee Noorse muzikanten op staande bas en percussie. Het repertoire bestond deels uit op muziek gezette hedendaagse Iraanse gedichten en songs gebaseerd op gedichten van Rumi. De toeschouwers in het afgeladen kerkje konden hun oren niet geloven bij het horen van de perfect op elkaar afgestemde vocalen van de zussen. Wat een schoonheid, wat een emoties, wat een dramatiek, wat een droefenis. Met hun door merg en been gaande, spatzuivere stemmen gaven Mahsa en Marjan een diepere betekenis aan de Perzische poëzie en muziek. De zusters lieten de meeste toeschouwers ademloos en soms zelfs betraand achter.

Bijzondere locaties
Wat het Førde Festival uniek en onvergetelijk maakt zijn de originele locaties van de concerten. Naast het eerder genoemde Førdehuset en het Førde kyrkje vonden er ook optredens plaatst in het stadspark aan de Jølstrarivier, het oergezellige café Pikant, de lokale muziekschool, het Scandic Sunnfjord Hotel, het Sunnfjord Museum en de vijf blokhutten van het door groen omgeven Jølstramuseum, waar iedereen ondanks het regenachtige weer tot vroeg in de ochtend genieten kon van akoestische folk en de romantische midzomernacht. Een ander hoogtepunt, ook letterlijk, was het concert van de zanger-gitarist Torgeir Vassvik, kortweg Vassvik, afkomstig uit het Noorse gedeelte van Samiland. Hij speelde op de top van de 707 meter hoge berg Hafstadfjellet, met prachtig panoramisch uitzicht op Førde. Omdat de weg naar de top smal is en dus niet toegankelijk voor bussen, moesten de concertgangers lopend naar boven, een gebeurtenis op zich omdat lang niet iedereen voorbereid was op deze spectaculaire maar ook zeer zware wandeling bergopwaarts.

Wereldmuzieksterren
Naast de eerder genoemde Anandi Bhattacharya waren diverse andere grote wereldmuzieksterren op het festival te bewonderen, zoals de uit Sint Peterburg (Rusland) afkomstige feestband Otava Yo, het Ross Daly kwintet, de Zuid-Afrikaanse multi-instrumentalist Dizu Plaatjies, The Garifuna Collective, koravirtuoos Seckou Keita (Senegal), de Mongoolse zangeres Urna en de Marko Markovic Brass Band uit Servië.

Ragnhild Furebotten
Mijn aandacht ging vooral uit naar de Noorse muziek, omdat het Førde Festival een uitstekende kennismaking biedt met Noorse artiesten die niet vaak te zien zijn in ons land. Zeer de moeite waard waren de shows van violiste Ragnhild Furebotten, een populaire muzikant in de traditionele Noorse muziekscene. Ze werd bekend als lid van de folkgroep Majorstuen, die vijf jonge Noorse violisten samenbrengt en symbool staat voor de revival van Noorse volksmuziek. Ragnhild Furebotten, geliefd om haar elegante en lichte spel, trad twee keer op: tijdens de openingsavond van het festival en een dag later in Førde huset, bijgestaan door Frode Haltli, een van de meest vooraanstaande accordeonisten van Noorwegen, en Emilia Amper op nyckelharpa, een prachtig snaarinstrument uit Zweden dat wordt gebruikt om volksmuziek te spelen, traditioneel in de streek Uppland. Het instrument wordt in het Nederlands ook wel sleutelvedel of sleutelharp genoemd.

Samurai Accordion
Verbluffend mooi was het optreden van Samurai Accordion, een samenwerkingsverband van vier trekharmonicavirtuozen - Riccardo Tesi (Italië), Simone Bottaso (Italië), Markku Lepistö Finland) en David Munnelly (Wales) - die op zondagochtend het beste in elkaar naar boven haalden. Het werd een wervelend optreden waarbij heel veel stijlen in hoog tempo en met de nodige humor de revue passeerden, van tango en Keltische ballads tot jazz en filmische stukken. Kepa Junkera, meester op de Baskische trikitixa,   maakt ook deel uit van Samurai Accordion maar ontbrak vanwege ziekte.

Het in alle opzichten geslaagde Førde Festival is veel meer dan een festival alleen. Het is een levenservaring en het bewijs dat verschillende culturen niet alleen vreedzaam naast elkaar kunnen leven maar ook gezamenlijk tot grootse culturele uitingen in staat zijn.

info:
fordefestivalen


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024