‘A Toda Cuba Le Gusta’, het debuutalbum van de Afro-Cuban All Stars uit 1997, vormde de opmaat voor het wereldwijde succes van de Buena Vista Social Club en de hype rondom Cubaanse muziek. De albums van de Afro-Cuban All Stars en Buena Vista Social Club werden in maart 1996 opgenomen in de wereldvermaarde Egrem-studio’s in Havana. Na afloop van deze historische sessies werd ook het internationale debuut van pianist Rubén González vastgelegd. Bij al deze opnames had Juan de Marcos González, voormalig tresspeler van Sierra Maestra en bandleider van de Afro-Cuban All Stars, misschien wel de belangrijkste rol, als arrangeur, componist, en de man die de deels bejaarde Cubaanse muzikanten weer naar de studio haalde. De Afro-Cuban All Stars komen voor twee concerten naar Nederland: woensdag 27 februari in Q-Factory, Amsterdam, en de dag erna in Luxor Live, Arnhem. We spraken uitgebreid met Juan de Marcos González.

Voor tickets voor het concert in Q-Factory, Amsterdam, klik hier! 

door Bas Springer

Een buitenkansje; de man te spreken te krijgen die aan de wieg stond van het grote succes van de Buena Vista Social Club, Afro-Cuban All Stars en Rubén González, het drieluik dat in 1997 verscheen. Juan de Marcos González spreekt uitstekend Engels, klinkt ontspannen en geeft uitgebreid antwoord op mijn vragen.

Kun je allereerst vertellen waar je momenteel vooral mee bezig bent?
'Op het moment ben ik me aan het voorbereiden op drie grote tournees. Onze concerten in Nederland zijn onderdeel van een grote Europese tournee. Ik heb al vaak in Nederland opgetreden. Ik herinner me concerten in de Melkweg, Carré (met de Buena Vista Social Club, red.) en Het Concertgebouw. Na de Europese tournee gaan we door naar Australië voor zes concerten. Eind maart zijn we dan terug voor een tournee in de VS waar we twaalf concerten doen. Daarnaast ben ik door Sony Pictures gecontracteerd als voice actor voor een tekenfilm voor kinderen die in 2020 uit gaat komen. Ongelooflijk, omdat ik nog nooit van mijn leven geacteerd hebt. En daarnaast schrijf ik ook nog muziek voor mijn nieuwe album.'



Wat kan het publiek verwachten van de concerten in de Q-Factory en Luxor Live? Gaan jullie nieuw materiaal spelen of wordt het een soort Best of-optreden van de Afro-Cuban All Stars? 
'Het programma bestaat deels uit nieuw materiaal. Het wordt een soort reis door de Cubaanse muziek. Mijn leven lang heb ik de Cubaanse muziek gesteund. Ik heb in totaal twintig songs uitgekozen die een doorsnee geven van de stijlen die de Cubaanse muziek representeren. Tijdens de concerten in deze tour kunnen we twaalf nummers spelen, sommige zijn nieuw. Je kunt zelfs een paar nummers van ons nieuwe album verwachten en daarnaast een aantal klassiekers waarvan de mensen verwachten dat we ze gaan spelen.
'Wat het allemaal extra bijzonder maakt, is dat World Circuit, dat recentelijk opgekocht is door BMG, het eerste album van de Afro-Cuban All Stars onlangs op vinyl heeft uitgebracht. Ik denk dat we van dat album drie nummers gaan spelen.'

Het eerste album van de Afro-Cuban All Stars verscheen 21 jaar geleden, daarna volgde de hype rondom de Cubaanse muziek. Hoe kijk je terug op deze periode? 
'Ik ben heel erg trots op wat ik gedaan heb. Het is een van de grote verdiensten in mijn leven. Mijn vader was zanger in beroemde Cubaanse bands. Hij zong met Arsenio Rodríguez’ Conjunto en bij groepen als Los Sultanes del 41, La Orquesta Ideal en La Orquesta de Belisario López. Veel van de artiesten die ik naar de Buena Vista-sessies bracht, waren vrienden van mijn vader. Ze kwamen ieder jaar op 7 september naar mijn huis. Op die dag vierden we La Virgin de Regla (beschermheilige van Havana). Ibrahim Ferrer was een vriend van mijn vader, net als Manuel 'Puntillita' Licea,  Pio Leiva, Felix Baloy en Raúl Planas. Mijn vader overleed in 1990, op 78-jarige leeftijd.'

Wat kan je vertellen over de beroemde Buena Vista-sessies?
'Het oorspronkelijke idee was om één album te maken, een soort hommage aan de muziek van mijn vader: Cubaanse bigbandmuziek uit de jaren vijftig. Vervolgens groeide het idee om met deels dezelfde muzikanten een tweede album op te nemen met een meer traditioneel en akoestisch geluid, afkomstig van het oostelijke deel van Cuba − zeg maar muziek in de stijl van Guillermo Portabales, Compay Segundo en Miguel Matamoros. Het bigbandalbum werd A Toda Cuba Le Gusta van de Afro-Cuban All Stars, en het akoestische album werd de Buena Vista Social Club, geproduceerd door Ry Cooder. Omdat er nog wat studiotijd over was, werd na afloop ook nog eens het album met Rubén González opgenomen. Hoewel hij toen al 71 was, was het zijn eerste internationaal gedistribueerde soloalbum. Dit album, Introducing Rubén González, werd in slechts twee dagen opgenomen, live, zonder overdubs.'

Hoe kijk je terug op deze historische albums?
'Ik was heel tevreden omdat ik mijn vader de hommage had gegeven die hij verdiende. Bovendien had ik muzikanten die al lang niet meer speelden teruggebracht naar het podium. En ze werden beroemd, met name Compay Segundo, Ibrahim Ferrer en Rubén González. En natuurlijk Omara Portuondo, die aanvankelijk geen deel uitmaakte van de groep muzikanten die ik benaderd had. Ik had eigenlijk zangeres Celina González gekozen, de koningin van de música campesina, de traditionele muziek van het Cubaanse platteland. Maar helaas zegde die af. We hebben toen wanhopig gezocht naar een vervangster. Het toeval wilde dat Omara Portuondo in een van de twee studio’s van Egrem, waar we de opnames maakten, zelf ook bezig was een plaat op te nemen. Een album met boleros als ik met niet vergis. We vroegen haar om naar onze studio te komen en de rest is geschiedenis.'

Wat was jouw aandeel in de sessies?
'Om te beginnen wil ik benadrukken dat de rol van Nick Gold, executive producer en voormalig World Circuit-eigenaar, essentieel is geweest. Hij was het die met het idee kwam om een album te maken met Cubaanse en Malinese muzikanten. Zoals bekend kwamen de Malinese muzikanten niet opdagen omdat ze geen visa kregen. Ondertussen was de Egrem-studio wel al afgehuurd en toen ontstond het idee om een album te maken met Cubaanse muzikanten. In muzikaal opzicht deed ik alles. Ik zocht contact met de muzikanten en schreef de muziek voor de Afro-Cuban All Stars, omdat ik een conservatoriumopleiding heb. In de Cubaanse muziek moet alles precies worden voorbereid, alles wordt uitgeschreven. Bij het album van de Buena Vista Social Club hoefde ik geen arrangementen te schrijven. Dat was niet nodig omdat muzikanten als Pio Leiva en Compay Segundo waren opgegroeid met deze muziek. Voor het album van Rubén González schreef ik de arrangementen in de studio. Het album was in feite een descarga, een Cubaanse jamsessie.'

Terug naar 2019. Hoeveel muzikanten neem je mee naar Amsterdam? 
'We komen met dertien muzikanten naar Amsterdam. Ik had oorspronkelijk een orkest van 22 man, maar het is gewoon veel te duur om zo veel muzikanten te laten touren vandaag de dag. Dertien is trouwens nog steeds veel. De line-up is natuurlijk anders dan vroeger. De blazerssectie bestaat uit vier muzikanten. Daarnaast hebben we zang, piano, bas en percussie. Mijn twee dochters zitten ook in de band, allebei excellente muzikanten. De oudste, Gliceria González, is van oorsprong dirigent. In de Afro-Cuban All Stars speelt ze piano, vibrafoon en keyboard. Mijn jongere dochter Laura Lydia is een voortreffelijke bespeelster van klarinet en saxofoon, maar in mijn band speelt ze basklarinet. Mijn vrouw is de organisator en manager van de band en ze verzorgt de Afro-Cubaanse percussie. It’s a family affair!'

Concerten
Voor tickets voor het concert in Q-Factory, Amsterdam, klik hier!
woensdag 27 februari, 20.30 uur, Q-Factory, Amsterdam
donderdag 28 februari, 20.15 uur, Luxor Live, Arnhem

We stelden een video-playlist samen met veel live materiaal van de Afro-Cuban All Stars. Warming-up! Klik door de video's heen met |>

Uitgebreide Spotify-playlist met materiaal van de Afro-Cuban All Stars en aanverwanten.