Namibian Tales with San ladies
Shishani & Namibian Tales
Bande à Pied 'Follow Jah'
Bande à Pied 'Follow Jah'
Africa Negra
Rajery (foto Ton Maas)
Togo All Stars
Pachibaba
de Palenque à Matongé
Sona Jobarteh
Eusébia
Chartwell Dutiro & Spirit Talk Mbira
Debademba
Alpha Blondy

30 jaar Afrikafestival in Hertme 7-8 juli 2018 Een Afrikaanse sprookje in Twente woensdag 6 juni, 2018

Onder de titel 'Een Afrikaanse sprookje in Twente' viert het Afrikafestival in Hertme op 7 en 8 juli zijn dertigjarig jubileum. Een niet geringe prestatie, want in al die jaren heeft de organisatie, die geheel uit vrijwilligers bestaat, nog nooit een cent subsidie ontvangen. Het succes van het festival, waar liefhebbers van Afrikaanse muziek al maanden van te voren naar uitkijken, is te danken aan de kundigheid van programmeur Rob Lokin, de uitermate relaxte, enigszins hippieachtige sfeer en de landelijke ligging in Twente. Het toonaangevende Engelse wereldmuziekmagazine Songlines plaatste het Afrikafestival Hertme meerdere jaren op rij in zijn lijst van 25 beste internationale festivals. Kortom, het beloven weer twee mooie dagen in Hertme te worden, met een bijzonder project van Namibian Tales als aftrap en een uniek concert van de Afrikaanse reggaester Alpha Blondy als afsluiting.


door Bas Springer

Plaats van handeling is al dertig jaar lang het idyllische Openluchttheater van Hertme, gelegen tussen Almelo en Hengelo. Het 2018-programma laat net als andere jaren een doorsnede zien van de Afrikaanse muziek anno nu, met uitstapjes naar de Afrikaanse diaspora. Het tijdschema ziet er als volgt uit: 

Zaterdag 7 juli 2018
13.00 Namibian Tales - 'Kalahari Encounters' (Namibië)
14.45 África Negra (São Tomé)
16.45 Rajery (Madagaskar)
18.45 Togo All Stars (Togo)
20.45 Pachibaba (Réunion/Frankrijk)
23.00 de Palenque à Matongé (Congo/Colombia)

Zondag 8 juli 2018
12.00 Sona Jobarteh (Gambia)
13.45 Eusébia (Madagaskar)
15.30 Chartwell Dutiro & Spirit Talk Mbira (Zimbabwe)
17.30 Debademba (Burkina Faso/Mali)
19.30 Alpha Blondy & The Solar System (Ivoorkust)

Tickets
Dagkaarten kosten € 27,50 (t/m 14 jaar € 7,50)
Passe-partout € 47,- (t/m 14 jaat € 12,50)
Tickets kunnen online bested worden. Klik hier. 

Lees hieronder de uitgebreide programmatoelichtingen en bekijk de warming-up video's. Helemaal onderin dit artikel vind je een door MixedWorldMusic samengestelde Spotify playlist. 

Tradities van het San-volk
Het Afrikafestival gaat op zaterdagmiddag 7 juli van start met een uniek concert dat mede werd mogelijk gemaakt door UNESCO: Kalahari Encounters. Het is een project van zangeres/gitariste Shishani (Namibische moeder en Belgische vader), percussionist Sjahin During en de andere bandleden van Namibian Tales. Ze reisden vorig jaar naar Namibië om muziek te maken met muzikanten uit de Kalahari-woestijn. Het resultaat is het programma 'Kalahari Encounters', waarvoor vier vrouwen van het San-volk, die klappen en zingen volgens zeer oude en helaas ook verdwijnende tradities van hun volk, uit de Kalahari woestijn naar Nederland worden overgevlogen voor het concert waarbij ze begeleid worden door Nambian Tales. 

Bekijk hier een prachtige opname van een van de nummers uit dit project, opgenomen in de Kalahari woestijn, Namibië. 




Opzwepende dansmuziek 
Daarna volgt aanstekelijke West-Afrikaanse dansmuziek van de band Africa Negra, afkomstig van São Tomé en Príncipe, een voormalige Portugese kolonie. Al sinds de oprichting in 1974 worden de musici van Africa Negra beschouwd als muzikale ambassadeurs van de twee eilanden die voor de kust van West-Afrika liggen. De eerste lp’s van Africa Negra op het Portugese label Iefe Discos zijn inmiddels collector’s items waarvoor verzamelaars van zeldzaam vinyl veel geld over hebben. In de huidige bezetting grijpt de band terug naar de beginperiode, met opzwepende dansmuziek en instrumenten uit die tijd, zoals vintage elektrische gitaren en effecten, bas, drums en percussie. De mix van rumba, soukous, highlife en lokale ritmes wordt voorzien van  humoristische en maatschappijkritische Portugeestalige teksten.


Virtuoos ondanks handicap

Germain Randrianarisoa, beter bekend onder zijn artiestennaam Rajery, is behalve zanger en componist ook een virtuoos bespeler van de valiha, de bamboe buisharp uit Madagascar. Rajery werd in 1964 geboren in Ambohimanga, een klein dorpje ten noorden van de Malagasische hoofdstad Antananarivo. Op eenjarige leeftijd verliest hij de vingers van zijn rechterhand, die daarna met spoed geamputeerd moet worden. Ondanks deze handicap kiest hij op vijftienjarige leeftijd bespeler voor de valiha, het nationale instrument van Madagascar.




Internationale doorbraak

Rajery's internationale carrière begint in 1999 met de cd Dorotanety. Zijn muziek staat in eerste instantie vrij ver af van de traditie, hoewel hij geleidelijk aan meer traditionele nummers is gaan spelen. Rajery's debuutoptreden in Nederland vond plaats in Hertme in 2006. Ton Maas schreef daarover in de Volkskrant: 'Kwaliteit te over in Hertme, maar niemand kwam zelfs maar in de buurt van de sensatie die veroorzaakt werd door Rajery. Begeleid door zijn met achteloze precisie opererende begeleidingsband bracht hij het publiek in vervoering met een volmaakte synthese van verfijnde hofmuziek en soepele, jazzy funk. Een lichamelijke handicap - als baby van elf maanden verloor Rajery zijn rechterhand - maakt zijn behendigheid op het instrument extra spectaculair.'

 

Band aan de wandel
Tijdens de pauzes op het hoofdpodium loopt de Bande á Pied Follow Jah uit Haïti over het festivalterrein. De groep speelt 'rara', een opzwepende mix van veelsoortige percussie, gelardeerd met ritmisch getoeter op zelfgemaakte blaasinstrumenten, die sterk is beïnvloed door de voodoo.




Opwindende West-Afrikaanse mix

Vervolgens is de beurt aan Togo All Stars, afkomstig uit de Togolese hoofdstad Lomé. Deze uitermate swingende band liet zich inspireren door Ghanese highife, voodoofunk in de stijl van Orchestre Poly-Rythmo uit Benin en Nigeriaanse afrobeat van de legendarische Fela Kuti uit Lagos. Uit al die invloeden destilleerde de groep zijn eigen opwindende stijl, waarin voodoo een belangrijke rol speelt. Voodoo is een van oorsprong West-Afrikaanse religie die met de slavenhandel meekwam naar Amerika, daar verboden werd maar een schuilkerk vond in de muziek. De voodoogoden die Togo All Stars bezingen, lieten hun sporen na in jazz, blues, salsa en samba. Togo All Stars komen in vol ornaat, geleid door een zingende frontman die ondersteund wordt door diverse blazers en percussie.



Treffen van zwaargewichten

Het programma op de zaterdagavond begint met Pachibaba, een ontmoeting van drie muzikale zwaargewichten: Olivier Araste met zijn hypnotiserende maloya-zang van het eiland La Réunion, de Franse accordeonist Fixi en percussionist Cyril Atef. Samen met drie andere muzikanten van La Réunion zullen ze Hertme op zijn kop zetten, zo hebben ze beloofd.




Transatlantische ontmoeting
De avond wordt afgesloten met De Matongé à Palenque , een swingende transatlantische ontmoeting van de Colombiaanse groep Alé Kuma met Congolese muzikanten, onder wie de legendarische Congolese meestergitarist Dizzy Mandjeku. Hij maakte in een ver verleden furore in de band van zanger-gitarist, componist en bandleider Franco, de grootmeester van de Congolese rumba. In een recenter verleden speelde Dizzy Mandjeku met Stromae, Zap Mama en Baloji. Samen met Alé Kumá gaat Dizzy op zoek naar de gemeenschappelijke roots van de soukous, de rumba en de champeta, en brengt hij herinterpretaties van de afrocolombiaanse muziekstijlen.




Gambiaanse op kora
De tweede dag van het Afrikafestival in Hertme wordt geopend door zangeres Sona Jobarteh uit Gambia. Ze zingt niet alleen prachtig, maar is bovendien een van de weinige vrouwelijke koraspelers in haar land. Dat is bijzonder, aangezien het kora-meesterschap de afgelopen zeven eeuwen uitsluitend van vader op zoon werd doorgegeven. Sinds ze het album Fasiya uitbracht, wordt Jobarteh alom geroemd als instrumentalist en zangeres. In Hertme wordt ze begeleid door vier muzikanten.




Niet langer 'dochter van'
De superenergieke, altijd goedlachse Eusébia uit Madagaskar was al eerder in Hertme te bewonderen als zangeres en danseres bij haar beroemde vader Jaojoby, koning van de salegy, de nationale dansmuziek van Madagascar. In 2012 besloot Eusébia om als soloartiest verder te gaan. Op haar debuutalbum Viavy gazy nam ze bewust afstand van de familietraditie. Met haar tweede cd Namako uit 2016 zette ze die lijn voort. Haar dansbare songs handelen over solidariteit, liefde, nostalgie en de waardigheid van de Malagassische vrouw.




Trancemuziek uit duimpiano
Chartwell Dutiro
was in de jaren tachtig en negentig een van de invloedrijkste leden van The Blacks Unlimited, de band van de legendarische zanger Thomas Mapfumo. Deze groep was de eerste die de spirituele trance-opwekkende mbiraklanken van het Shonavolk naar gitaar omzette. De mbira is een duimpiano die vaak voorzien is van een kalebas als klankkast. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in het huidige Zimbabwe werd deze muziek symbool van verzet en zou uiteindelijk de moderne sound van de nieuwe natie vormen. Chartwell Dutiro tourde als Mapfumo's arrangeur over de hele wereld. De muziek van zijn eigen band Spirit Talk Mbira is diep geworteld in Zimbabwes eeuwenoude mbiratraditie. In 2003 maakte Chartwell veel indruk in Hertme. Hij komt nu terug met vier andere mbiraspelers onder wie zijn zoon Shorai, en een van de gitaristen die er vijftien jaar geleden ook bij was.




Vingervlugge gitarist
Debademba,
met de vingervlugge gitarist Abdoulaye Traoré uit Burkina Faso en de Malinese zanger Mohamed Diaby, trad in 2014 al met groot succes in Hertme op. Vijf tracks van dit gedenkwaardige optreden kwamen terecht op de eerste live-cd van het Afrikafestival. Debademba bracht onlangs een nieuw album uit - Sanikoya -,  reden genoeg om de groep opnieuw uit te nodigen.




Reggae-wereldtop
Met de Ivoriaanse zanger Alpha Blondy en zijn band The Solar System heeft Hertme opnieuw gekozen voor een gegarandeerd daverende afsluiting van het Afrikafestival. Zij behoren immers tot de beste reggae-acts ter wereld. Alpha Blondy, ook wel de ‘Bob Marley van Afrika’ genoemd, brak in 1982 door met zijn debuutalbum Jah Glory en is sindsdien niet meer van het internationale podium verdwenen. In zijn songs predikt hij liefde, vrede en respect voor alle religies, maar stelt hij ook politieke misstanden aan de kaak. Met zijn pas verschenen nieuwe album Life viert Alpha Blondy zijn inmiddels veertigjarige loopbaan.

Jubileumeditie
Dertig jaar is iets om nadrukkelijk bij stil te staan, zeker als het gaat om een evenement dat al die tijd geheel door vrijwilligers is georganiseerd, met wat sponsoren uit de buurt, maar zonder enige steun van de overheid, landelijk noch lokaal. Ter verhoging van de feestvreugde verschijnt een tweede live-album met opnamen van twee groepen die in 2016 en 2017 in Hertme optraden en wordt naast het programmaboekje ook een boek uitgeven met het complete programma-overzicht van alle dertig edities.

Zie verder: afrikafestivalhertme.nl


Luister hier naar de door MixedWorldMusic samengestelde playlist met alle artiesten van Afrikafestival Hertme 2018.


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024