Youssou N’Dour is zonder twijfel de populairste en meest gelauwerde muzikant die het Afrikaanse continent heeft voortgebracht. Zijn gouden stem leverde hem al vroeg de bijnaam 'De Nachtegaal van Dakar' op. In de jaren zeventig en tachtig ontwikkelde hij zijn eigen stijl, een mix van Senegalese ritmes, pop, reggae, funk en latin. Zijn grote internationale doorbraak kwam in 1994 toen hij, in duet met Neneh Cherry, de wereldwijde hit '7 Seconds' scoorde. Na een kortstondige politieke loopbaan als Minister van Cultuur en Toerisme richt de Senegalese superster zich weer helemaal op de muziek. Om zijn inmiddels 34ste cd' Afrika Rekk' te promoten komt N’Dour eind maart voor twee concerten naar Nederland. Bas Springer blikt vooruit.
door Bas Springer
Youssou N’Dour ( 1959) maakte op twaalfjarige leeftijd zijn podiumdebuut in zijn geboortestad Dakar, waar zijn prachtige stem al snel de aandacht trok. Vanaf zijn zeventiende trad hij regelmatig op met de legendarische Star Band, in de jaren zestig en zeventig de populairste groep van Dakar. N’Dours ster rees snel en in 1979 richtte hij zijn eigen band op, Étoile de Dakar, die in 1981 werd omgedoopt tot Le Super Étoile de Dakar. Lag het accent bij de Étoile de Dakar nog op afrocubaanse stijlen, met Le Super Étoile de Dakar ontwikkelde N’Dour een unieke stijl, mbalax, die het ontstaan van de Senegalese popmuziek markeerde. Samen met gitarist Jimi Mbaye, bassist Habib Faye en drummer Assane Thiam werd volop geëxperimenteerd met de vermenging van traditionele Senegalese ritmes met pop, rock, funk, latin en later ook reggae. Zijn beroemdste nummer uit zijn beginperiode was het in 1984 uitgebrachte Immigrés, dat gaat over het lot van Senegalese immigranten in Europa; een klassieker die qua tekst niets aan actualiteit heeft ingeboet en nog altijd op zijn repertoire staat.
Nieuwe fans in het Westen
In het midden van de jaren tachtig werd Youssou N’dour bij het Europese en Amerikaanse publiek geïntroduceerd door Peter Gabriel, die De Nachtegaal van Dakar uitnodigde om het voorprogramma voor zijn wereldtournee te verzorgen. Het leverde N’Dour veel nieuwe fans op. In 1988 was N’Dour co-headliner tijdens de Amnesty International 'Human Rights Now!' tour, samen met Peter Gabriel, Bruce Springsteen, Sting en Tracy Chapman. In 1994 verscheen 7 Seconds, een duet met zangeres Neneh Cherry dat zijn eerste en tot nu toe enige wereldhit werd. In 2005 won N’Dour een Grammy Award voor zijn cd Egypt.
Strijd tegen onrecht
Youssou N'Dour staat bekend om zijn grote maatschappelijke betrokkenheid en strijd tegen onrecht. Zo organiseerde hij 1985 een concert voor de vrijlating van Nelson Mandela en werkte samen met de Verenigde Naties en UNICEF. Vanwege al die activiteiten kende het Prins Claus Fonds hem in 2002 een prijs toe, die werd uitgereikt in de Ridderzaal in Den Haag. Behalve een uitstekende zanger, componist is Youssou N’Dour ook een succesvolle zakenman. Hij bezit zijn eigen opnamestudio Xippi en een eigen platenlabel, Jololi, waarop jong talent gepresenteerd wordt.
Politieke ambities
In 2012 wilde Youssou N’Dour deelnemen aan de presidentsverkiezingen in Senegal. Eind januari 2012 besloot het hooggerechtshof echter dat hij niet mocht meedoen omdat een aantal van de stemmen die hij nodig had voor zijn kandidatuur, niet gecontroleerd kon worden. President Abdoulaye Wade werd echter niet uitgesloten, hoewel hij voor een derde termijn ging, iets wat ongrondwettelijk was. Op 27 januari 2012 braken vervolgens rellen los. N’Dours politieke ambities werden gehonoreerd in de regering van Macky Sall. Tussen april 2012 en september 2013 bekleedde hij een ministerspost, aanvankelijk met als portefeuille Cultuur en Toerisme, later met Vrije Tijd en Toerisme.
Comeback
In oktober 2013 maakte N'Dour zijn muzikale comeback in het Palais Omnisports de Paris-Bercy. Dat hij weer helemaal terug in de muziek is, bleek onder meer verleden jaar op het Afrikafestival in Hertme, waar hij een uitermate geïnspireerd concert gaf. Zijn nieuwste, inmiddels vierendertigste studioalbum Africa Rekk (Alleen Afrika) is opgedragen aan de Afrikaanse jongeren, die volgens N’Dour trots kunnen zijn op hun continent en vertrouwen in de toekomst moeten hebben. Het album bevat twaalf toegankelijke pan-Afrikaanse popsongs met een boodschap. Zo zingt hij over de tragische geschiedenis van het slaveneiland Gorée, roept hij op tot vergeving en adviseert hij jonge meisjes zich niet blind te staren op materiële zaken. Afrika Rekk is een goed geproduceerde urbane Afrikaanse popplaat geworden met opvallende gastbijdragen van de Amerikaanse rapper Akon en de zangers Fally Ipupa (Congo) en Spotless (Nigeria). Eind maart komt Youssou N’dour voor een korte tournee naar ons land.
Concerten:
24 mrt - Muziekgebouw, Eindhoven
26 mrt - De Melkweg, Amsterdam
