Lalla Weiss, al 19 jaar (ver)spreekstalmeesteres
Amariszi aan het werk
Merel Simons met Fedde Sappelli
couleur locale op haar mooist
het melkkannetje van de Olahzigeuners
dansen in/ondanks de regen
Sandra zingt Djelem Djelem
BandAdriatica in volle vaart
de trekharmonica
Roby en Giani samen, een schaars moment
Bubliczki uit het noordwesten van Polen
Adrian Raso als interim bij Fanfare Ciocărlia
19de Gipsy Festival Tilburg Wie de weergoden trotseerde, werd rijkelijk beloond dinsdag 2 juni, 2015

De negentiende editie van het Gipsy Festival in Tilburg had een andere opzet dan voorheen gebruikelijk. Op de eerste festivaldag was de Interpolistuin - sinds vele jaren de vaste stek - gratis toegankelijk. Het sterke programma van dag twee was het entreegeld overigens dubbel en dwars waard. Alleen daalde toen heel wat hemelwater neer over de kleine schare aanwezigen. Ton Maas was als altijd voor MixedWorldMusic van de partij en doet verslag.


door Ton Maas (tekst en foto's)

De eerste festivaldag verliep mede vanwege de gunstig gestemde weergoden voorspoedig. Dankzij de wijd geopende poort van de Interpolistuin was het al tijdens het eerste optreden om drie uur 's middags een gezellige drukte bij het hoofdpodium, waar Zigeunerorkest Brandt met smakelijk opgediende zigeunermuziek van Oost-Europese signatuur, gelardeerd met uitstapjes richting gipsyjazz, de aftrap voor zijn rekening nam.

Pieken en dalen
De rest van het zaterdagprogramma kende sterke momenten, zoals de ontmoeting van Paulus en Noah Schäfer met collega-gipsyjazzgitarist Albert Bello en violist Oriol Saña uit Barcelona, en wat later het eveneens uit Spanje afkomstige Rafael Sanchez Quintet met zanger Marco Cruz en twee flamencodanseressen. Maar er waren ook zwakkere momenten, zoals het optreden van de Vlaamse groep Mec Yek en de dagsluiting door Projekt Rakija, opgetuigd met veel bombarie maar helaas zonder veel substantie. Nee, dan Amariszi, dat eerder al eens de aan het Gipsy Festival verbonden competitie voor talent van eigen bodem had gewonnen. Het Amersterdamse gezelschap musiceert met minstens zo veel enthousiasme en flair, maar paart die aan muzikaal raffinement en weet bovendien aandacht af te dwingen met een ingetogen en emotioneel geladen ballade. Een van de piekmomenten van hun optreden was een muzikale 'pas de deux' van zangeres Merel Simons met Fedde Sappelli op basgitaar.

Hitsig en opzwepend
De tweede festivaldag ging op gepast opbeurende toon van start met de Gipsy Wolves, naar verluid het oudste Slowaakse Roma-orkest van België. Eenkennig zijn de mannen in elk geval niet, want ze injecteren het traditionele Roma-repertoire zonder gêne met hitsige latinritmes en wagen zich bovendien aan de opzwepende muziek van de Hongaarse Olahzigeuners (van oudsher paardenhandelaren).

Het stokje overgenomen
Alsof het een estafette betrof, was meteen aansluitend vanaf podium 2 hetzelfde Olahrepertoire te horen met zijn jachtige galopritmes, opgewekt door handgeklap op een metalen melkkannetje. Maar Vojasa, de groep die om drie uur 's middags het stokje van de wolven overnam, komt dan ook uit Hongarije en omschrijft de eigen stijl als 'Urban Olah Gipsy Music'. Behalve aanstekelijk en swingend - mede dankzij het stuwende en rockgetinte slagwerk - bleek de groep niet gespeend van humor, want diverse nummers bevatten speelse citaten uit de canon van de popmuziek, zoals een bekend riffje van Led Zeppelin. De zanger van de groep wist vervolgens het publiek in vervoering te brengen met een gloedvolle en lang uitsponnen interpretatie van het officieuze zigeunervolkslied Djelem Djelem.

Weinig op af te dingen
Het was vast geen afgesproken werk, maar ook Sandra Sangiao, de frêle zangeres van het Barcelona Gipsy Klezmer Orchestra, vertolkte Djelem Djelem. Dat deed ze weliswaar meer 'volgens het boekje', maar dankzij haar intense concentratie maakte ze toch indruk. Met het project Devil's Tale als sterke en feestelijke finale, verzorgd door een enigszins uitgedunde versie van de Roemeense Fanfare Ciocãrlia, voor de gelegenheid 'getemd' door de Canadese manouchegitarist Adrian Raso, en een onstuimig optreden van de Poolse groep Bubliczki, die het eigen Kasjoebische erfgoed vrijzinniig injecteert met balkaneske invloeden, was er op het programma van de tweede festivaldag vrijwel niets af te dingen. Jammer alleen dat de ster-gast van het festival, de inmiddels legendarische Hongaarse zigeunerviolist Roby Lakatos, tijdens zijn optreden met cymbalonspeler Giani Lincan en een gelegenheidsensemble al met al nauwelijks een kwartier lang zijn strijkstok over de snaren liet zwieren. De meeste tijd stond hij een beetje doelloos aan de zijkant, terwijl Lincan met veel omhaal rondhamerde op zijn hakkebord.

Sensatie uit de hiel
Hoewel het erom spande, mag het verrassende optreden van BandAdriatica gerust als hoogtpunt van twee dagen Gipsy Festival worden aangemerkt. De groep uit de hak van de Italiaanse laars pakte het aanwezige publiek zonder pardon in met repertoire dat bijeen werd gesprokkeld uit de landen rond de Ardiatische zee: Italië, Slovenië, Kroatië, Albanië en Griekenland. Hun muziek is niet alleen onweerstaanbaar dansopwekkend, maar dankzij de geraffineerde arrangementen valt er ook inhoudelijk veel te beleven. Met dit eerste optreden in Nederland zorgden de Italianen bovendien voor nog een primeur op het Gipsy Festival, want waar de meeste balgbespelers uit zigeuner- en/of balkanhoek zich van de accordeon bedienen, was bij BandAdriatica het sprankelende geluid van de kleine trekharmonica te horen.


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024