In maart 1994 verscheen 'Talking Timbuktu', de Grammy Award winnende samenwerking van de Malinese desertbluesgitarist Ali Farka Touré en de Amerikaanse gitarist en producer Ry Cooder. Dit klassieke wereldmuziekalbum, dat in 2014 opnieuw uitgebracht zal worden in een speciale '20th anniversary edition', was het begin van een lange reeks samenwerkingsverbanden tussen Malinese en voornamelijk Anglo-Amerikaanse artiesten. Ruim 18 jaar na 'Talking Timbuktu' verschijnt 'The Tel Aviv Session', een verrassende coöperatie tussen zanger-gitarist Vieux Farka Touré, oudste zoon van Ali Farka Touré, en de Israëlische pianist, componist, producer en superster Idan Raichel. De meningen over het Malinees-Israëlische project van Vieux Farka Touré en Idan Raichel, 'The Tel Aviv Session', lopen uiteen, van ‘gaapverwekkend mooi’ (Het Parool) en ‘braafjes voortkabbelende sessie’ (Lust for Life ) tot ‘sprankelend debuutalbum’ (Written in Music) en 'geweldige groeiplaat' (MixedWorldMusic). Een interview.

door Bas Springer

Aan de vooravond van hun tweede concert in Rasa, Utrecht, zit ik naast een wat vermoeid ogende Vieux Farka Touré, die gelukkig professioneel genoeg is om antwoord te geven op vragen die waarschijnlijk door tientallen muziekjournalisten vóór mij  ook al gesteld zijn. Op uitdrukkelijk verzoek van de tourmanager wordt niet gesproken over de situatie in Noord-Mali, om familieleden van Touré niet in problemen te brengen. Hoewel  vragen over Mali ook op mijn lippen branden – ik respecteer uiteraard  dit verzoek. Dan maar over op een veiliger onderwerp, de eerste ontmoeting.

Ontspannen sfeer
Vieux Farka Touré: ’We hebben elkaar in 2008 bij toeval op een vliegveld in Duitsland ontmoet. Het klikte direct tussen ons en we spraken af contact met elkaar te houden. In 2009 gaf ik een concert in de Spaanse stad Cartagena en Idan vloog speciaal uit Israël over om met mij te spelen. In 2010 nodigde hij mij uit om naar Tel Aviv te komen voor een concert. Het werd een groot succes. Deze ontmoeting smaakte naar meer, en de volgende middag jamden we twee of drie uur samen in de kleine Zitrin-studio in Tel Aviv, met The Tel Aviv Session als resultaat. Een toepasselijke naam, want het was een echte jamsessie.
'Muzikanten liepen in en uit, namen thee of koffie, kortom een heel ontspannen sfeer. Niet één nummer was van tevoren geoefend. Ik begon met gitaarspelen, Idan volgde mij op de piano, en gaandeweg ontstonden de nummers. Heel spontaan dus.’

Groot fan van vader-Touré
Idan Raichel, die later aanschuift, voegt eraan toe: ‘Voordat ik Vieux ontmoette was ik al een groot fan van de muziek van zijn vader. Als ik thuis was, zette ik vaak een cd van Ali Farka Touré op en speelde ik mee op piano. Ik voelde me dus al heel vertrouwd met de muziek van Vieux. De chemie die ik met hem hebvoelt als vriendschap. De sessie verliep heel natuurlijk, alhoewel ik op dat moment nog niet aan een album dacht. Alles werd wel vastgelegd en ik stuurde de opnames naar Jacob Edgar, oprichter van het Cumbancha-label, die erg enthousiast was. Op zijn advies heb ik eerst wat afstand van de sessies genomen. Later heb ik het ruwe materiaal bewerkt door gastartiesten toe te voegen en bepaalde stukken weg te laten. Over het eindresultaat ben ik heel erg tevreden.’

Pentatoniek als overeenkomst
Op de vraag of er taal- of andere barrières waren bij het opnemen van de cd, antwoordt Touré gedecideerd: ‘Er waren helemaal geen problemen, omdat we van elkaars muziek houden. Muzikanten werken vanuit hun hart en als je je openstelt voor andermans muziek, gaat alles vanzelf. Natuurlijk zijn er hele grote verschillen tussen de Malinese en Israëlische muziek, maar er is ook één grote overeenkomst, de pentatoniek. Daarom is het voor het Idan en mij niet moeilijk om elkaar te begrijpen.’
‘Als twee chefs samen koken en je hun recepten analyseert', vindt Idan Rachel, 'kom je uiteindelijk uit bij dezelfde basisingrediënten: zout, suiker, water en kruiden. Bij muziek is dat precies hetzelfde. Alle muziek heeft dezelfde DNA, net zoals in alle keukens ter wereld, waar dezelfde ingrediënten gebruikt worden.’

Bijna magisch

Touré is bijzonder getroffen door de reacties van het publiek. ‘Tot nu toe is het publiek erg enthousiast . Zo waren de concerten in Noord-Amerika bijna allemaal uitverkocht. De mensen zijn erg benieuwd hoe de combinatie van Malinese en Israëlische muziek klinkt. Ook op de Womex 2012 in Thessaloniki, Griekenland, kregen we heel veel positieve reacties.’
Op de vraag of dit project ten koste van zijn solocarrière gaat, antwoordt hij: ‘We hebben allebei onze eigen groep, dat gaat natuurlijk gewoon door, maar we gaan ook verder met het Touré-Raichel Project. Ik hoop dat er een vervolg op The Tel Aviv Session komt.’ En Idan Raichel vult aan: ‘De middag van The Tel Aviv Session was heel bijzonder, bijna magisch. Ik ben heel erg blij en voel me vereerd met deze cd, en wie weet komt er een opvolger. Ik sta ervoor open. Vieux speelt in ieder geval mee op de nieuwe cd van het Idan Raichel project, en ik werk mee aan zijn nieuwe cd. Wat er ook gebeurt, ik ben er van overtuigd dat Vieux een vriend van me zal blijven.’

cd
The Touré-Raichel Project – The Tel Aviv Session (Cumbancha / Munich)
Lees de recensie van Pieter Franssen elders op MixedWorldMusic. 

Klik hier voor de site van Vieux Farka Touré
En hier voor de site van het Idan Raichel Project  

Foto's 2 en 3 zijn van de hand van Maarten Mooijman.