door Elda Dorren

Cornejo, ook wel bekend als Mariana de Cádiz, werd in 1947 diep binnen de stadsmuren van de oude Andalusische stad geboren. Als kleuter ontdekte ze haar liefde voor muziek. ‘Altijd liep ik te zingen en te dansen. Maar we hadden het niet breed, dus ik kon niet op les. Het was Bernardo ‘El Aceitunero’, de directeur van de enige academie hier, die me onder zijn hoede nam. Hij zei tegen mijn ouders: laat Marianita maar hier. Op mijn zevende debuteerde ik op de radio.’

Als tiener zong Cornejo op buurtfeesten en op de cruiseschepen die in de haven lagen. ‘Bij ons in de straat woonden de ouders van Luis Miguel (de beroemde bolerozanger; red.). Zij wilden me meenemen naar Amerika voor een internationale carrière. Mijn oom Canajelas de Puerto Real had grote plannen met me. En Aurelio (de Cádiz; red.) wilde me mee naar Madrid nemen. Maar mijn pa wilde daar allemaal niets van weten.’

Alegríasconcours
Cornejo’s vader zag überhaupt geen muzikale loopbaan voor zijn dochter weggelegd. ‘In die tijd was zingen voor een vrouw geen eerbaar beroep. Er werd erg op zangeressen neergekeken.’ Plotseling wordt Cornejo herkend door een vrouw die op het punt staat in een touringcar te stappen. Ze komt onze richting op. Poeslief doch resoluut laat de zangeres de fan weten midden in een interview te zitten, maar dat ze vandaag op de Andalusische zender Canal Sur te zien zal zijn.

Mariana Cornejo trouwde jong, kreeg een dochter, en bleef zo nu en dan in de peñas van de stad en daarbuiten zingen. Maar nooit professioneel. In 1985 raakte Cornejo’s echtgenoot zijn baan kwijt. ‘Ik ging huizen schoonmaken, iets anders was er niet. Tot iemand tegen mij zei: waarom ga je niet weer zingen? Zelfs de man van La Perla de Cádiz vroeg me waarom ik niet meedeed aan een alegríasconcours.’

Verboden ovatie
Ze kwam, zag, en won de eerste prijs. Vanaf dat moment stopte ze niet meer met optreden en (inter)nationaal touren. Ze won de belangrijkste flamencoprijzen van de provincie en een nationale prijs van de gespecialiseerde pers. ‘Op een festival in Cordoba, waar het verboden was te applaudisseren, kreeg ik een staande ovatie. Ik wist niet wat me overkwam.’

Het merendeel van haar repertoire is typisch Gaditaans (van Cádiz): met haar doorleefde, ietwat stroeve stemgeluid zingt ze tangos en tanguillos, tientos de Cádiz, cantiñas, malagueñas del mellizo, soleá de Cádiz en andere lokale stijlen. ‘En natuurlijk de chuflillas’, voegt ze toe. ‘Dat zijn ritmische bulerías, maar heel licht, waardoor je er goed bij moet blijven.’

Ritme is alles
Muzikaal onderscheiden die stijlen zich vooral in de details, maar gevoelsmatig en inhoudelijk is er een groot verschil met de rest van de flamenco. De Gaditaanse flamenco heeft veel meer salero en gracia, stoute charme gecombineerd met puntige humor. En bij Cornejo ook losheid. ‘Ik improviseer, stop er carnavalsteksten in, of bijvoorbeeld een jota (muziek uit de noordelijke provincie Aragón; red.), zarzuela (operettemuziek; red.), rock, een bolero. Ik zing de bolero Si Tu Me Dices Ven gewoon in een bulería-ritme.’

Een goed voorbeeld van die fusion is het eerste nummer op haar plaat Tela Marinera, een Afro-Cubaans getinte compositie waarin Cornejo haar liefde voor het Caribische eiland bezingt. De relatie tussen Cádiz en Havana, twee ommuurde schiereilanden verbonden door historie, scheepvaart en muziek, is een klassieke. ‘Maar ik houd eigenlijk van alle soorten ritmes. Ritme is alles, vind je niet, mi reina? Misschien doe ik volgende keer wel iets met Afrikaanse muziek.’

Cornejo treedt op met Macarena Ramírez (dans), Pascual de Lorca (gitaar), Diego Montoya (percussie) en een of twee palmeros.
 

Luister naar Mariana Cornejo op Spotify.

concerten
22-9: De Doelen, Rotterdam
23-9: Tropentheater, Amsterdam
24-9: Zuiderpershuis, Antwerpen

Foto’s in Cádiz: Elda Dorren