Een uniek klankuniversum waarin filmmuziek en fado, tango en pop, chanson en klassieke muziek elkaar ontmoeten: dat is de wereld van Rodrigo Lećo. Zijn zeven soloplaten en een Best Of getuigen van deze fictieve, melancholische soundtrack van het leven zelf. Een interview met de Portugese componist, producer en multi-instrumentalist.

door Elda Dorren

Hij was achttien toen hij de popband Sétima Legião oprichtte, en eenentwintig toen zijn tweede project Madredeus het licht zag. Beide bands zouden de geschiedenis en het imago van de Portugese muziek veranderen. ‘Sétima Legião was een popgroep à la Joy Division, New Order’, vertelt Leão, ‘maar dan met traditionele Portugese instrumenten zoals de doedelzak. Toen kwam Madredeus, met een meer akoestische aanpak.’

Rond 1993, na het uitkomen van zijn eerste soloplaat Ave Mundi Luminar, besloot Rodrigo Leão (Lissabon, 1964) te stoppen met de twee bands. ‘Ik begon nieuwe stukken te componeren die in geen van beide bands pasten. Omdat mijn eerste soloproject zo goed ontvangen werd, besloot ik helemaal solo te gaan.’ Leão speelt nu tien jaar met zijn vaste band, het Cinema Ensemble, met strijkers, drums, bas, accordeon, stem en piano. Hij heeft een hele intuïtieve manier van muziek maken, maar er zijn een aantal duidelijke elementen: fado, film- en klassieke muziek, tango, barok, chanson, pop, folk.

Wat is je methode?
‘Ik ben autodidact, begon in mijn tienerjaren een beetje op gitaren te pielen met vrienden. Popmuziek is dus mijn eerste referentie. Maar daar kwamen allerlei invloeden bij die ik over de hele wereld, tijdens reizen en tournees, opdeed. Dat probeer ik in die ene atmosfeer samen te vatten. Wat al mijn projecten gemeen hebben, is de melancholie. Die zit denk ik in alles wat ik maak.’

Dat sterke filmische element, waar komt dat vandaan?
‘Ik heb wel een paar soundtracks gemaakt voor Portugese films, maar de inspiratie komt gewoon uit film zelf voort. Al mijn muziek is vrij filmisch. Ook dat is intuïtief. De instrumentkeuze, de liedjes: het klinkt filmisch, dat is mijn stijl. Ik denk gewoon aan metafysische vragen, de grote vragen van het leven, als ik componeer. Daar denk ik ook aan als ik muziek hoor. Het zal er iets mee te maken hebben.’

De albumtitels lijken symbolisch, met verwijzingen naar de oudheid en klassieke muziek - Ave Mundi Luminar, Mysterium, Theatrum, Alma Mater. Wil je daarmee een verhaal vertellen?
‘Dat heeft ook met mijn fascinaties te maken. De eerste platen hadden Latijnse namen, maar ook alle teksten op die albums waren in het Latijn. Daarna ben ik geswitcht naar andere talen, omdat ik vind dat soms de ene taal, en soms de andere taal beter bij een melodie past. Maar het is allemaal wel deel van een groter plan. Ik probeer elk jaar nieuwe nummers te schrijven volgens een bepaald, nieuw concept, en dan steeds ook een nieuwe plaat uit te brengen die past in dat concept. Al die concepten sluiten ook weer op elkaar aan: dat zou je wel narratief kunnen noemen, ja.’

Herken je je in de retrotrend, aangewakkerd door bands als Pink Martini en opgevolgd door Amy Winehouse of bijvoorbeeld Melingo, die ook op je laatste plaat meezingt?
‘Ja, ik zie de trend om me heen. En ook mijn muziek zou prima veertig jaar geleden gemaakt kunnen zijn. Dat heeft weer alles met die melancholie te maken die bij mij hoort. Het is heel verleidelijk voor mij om te verwijzen naar oude liederen, oude stemmen, en invloeden uit het verleden.’

Je laatste album is nog persoonlijker dan je andere cd’s. Het is opgedragen aan je moeder, die vlak voor het maken ervan overleed.
‘Toen ik een jaar of elf was, was het mijn moeder die me stimuleerde om films te kijken, naar muziek te luisteren, literatuur te lezen. Zij is heel aanwezig in alles wat ik doe, tot het einde van haar leven. En nu nog steeds, eigenlijk.’

Met welke projecten ben je momenteel bezig?
‘Afgelopen jaar hebben we voor het eerst mijn droom waargemaakt om met een heel symfonieorkest te spelen. Nu zijn we bezig met een instrumentale tour, zonder stem, zonder drums en zonder bas. Ik ben voor die bezetting nummers aan het schrijven, en dit jaar komt er een cd uit met dat repertoire. Volgend jaar hoop ik weer iets anders op te pakken. Ik heb geen idee in welke richting dat zal gaan, welke invloeden ik zal gebruiken. Ik sta open voor alles.’

Concert 2012
9 februari, AB, Brussel
10 februari, Theatre Royal, Namen
11 februari, De Warande, Turnhout

Concert 2011
20 april: Rabozaal, Melkweg.

Discografie van Rodrigo Leão’s eigen albums
Ave Mundi Luminar, 1993
Mysterium (ep), 1995
Theatrum, 1996
Alma Mater, 2000
Pasión, 2000
Cinema, 2004
O Mundo (1993-2006) (compilation), 2006
Portugal, Um Retrato Social, 2008
A Mãe, 2009

Beluister de albums in de playlist op ons Spotify-kanaal.

Lees de recensie van Leão’s laatste plaat A Mãe op MixedWorldMusic.com.

Bekijk video’s van zijn project met symfonieorkest en meer op het YouTube-kanaal van MixedWorldMusic.

Klik hier voor Rodrigo Leão's officiële website.