Mark van Tongeren – Travel to the Moon20 april, 2025

Fusica / eigen beheer

Etnomusicoloog Mark van Tongeren is specialist op het gebied van de boventoonzang. Hij schreef er niet alleen een – zeg maar gerust het – standaardwerk* over, maar is naast academisch onderzoeker zelf ook beoefenaar van deze bijzondere zangtechniek. Hij verdiepte zich in eeuwenoude tradities zoals die van de Centraal-Aziatische republiek Tuva, maar maakt ook deel uit van het experimentele muziekensemble Oorbeek. De muziek op dit onlangs verschenen album werd live opgenomen tijdens het Overtone Sound Festival in het Belgische Affligem. Alle klanken die je hoort (op één enkele elektronische nabehandeling na), komen uit de mond van Van Tongeren, maar lang niet altijd met gebruik van diens stembanden. Veel vaker brengt hij iets buiten zijn mond in trilling, om vervolgens met de mondholte en andere resonantieholtes de klank zodanig te manipuleren dat de boventonen als het ware worden ‘losgezongen’, zodat er een melodie mee kan worden gemaakt. Veel van de instrumenten die daarbij de revue passeren, behoren tot de categorie ‘mondharpen’. Ze zijn vaak van metaal maar soms ook van hout. Sommige zijn behoorlijk complex, zoals de meerbladige kou xiang van de Yi uit China, andere zijn verrassend simpel, zoals een in eigen land van een boom geplukt twijgje. De meest verrassende klanken produceert Mark met behulp van een Afrikaanse mbira (duimpiano). Het lijkt haast wel of je daarbij naar een complete gamelan luistert! Deze virtuele maanreis is op zich al een fascinerende klankervaring, maar met de hoestekst in de hand op zoek gaan naar afbeeldingen en achtergrond van de verschillende instrumenten, voegt er nog een boeiende extra dimensie aan toe. (Ton Maas)

*Mark C. van Tongeren: Overtone Singing, harmonic dimensions of the human voice

«« terug naar overzicht