Marjo Smolander – Cosmologies11 april, 2021

Eigen beheer / Xango

Marjo Smolander bespeelt de kantele, een Fins instrument dat het midden houdt tussen een harp en een reuzenciter. De stalen snaren worden getokkeld met de vingers en het apparaat is gezegend met een flink register, wat wil zeggen dat het zowel hoog kan twinkelen als diep grommen. Dat pakt gelukkig uit in de combinatie met Smolanders stem, die doorgaans stevig projecteert in het middengebied. Bijzonder is echter dat Smolander op basis van dit binnen de Finse muziek tamelijk traditionele klankmodel – denk ook aan de vroege Värttinä – een expressief en eigenzinnig geluid heeft weten te smeden, waarmee ze in zelfgeschreven nummers ruimte opeist voor actuele en persoonlijke thema’s, zoals hier in Mitä minä (‘Woede’). Bovendien gaat ze avontuurlijke samenwerkingen niet uit de weg. Zo was ze al te horen op werk van de experimentele muzikant Heikki Lindgren en reist ze sinds 2006 regelmatig heen en weer naar West-Afrika om zich onder te dompelen in de cultuur en vertrouwd te raken met de klanken van Afrikaanse gitaren en kora’s. Cosmologies is haar debuut op cd. Toch klinkt Smolander hier als een gerijpte artiest die heel goed weet wat ze wil, en die de verschillende nuances van haar stem en instrument perfect weet te doseren. Tekenend voor haar kunstenaarschap is hoe ze een van haar troefkaarten op dit album, het geïnspireerde samenspel met een aantal topmusici uit onder meer Mali en Senegal, beheerst en trefzeker uitspeelt. Het Afrikaanse element geeft de nodige kleur en dynamiek, maar Smolander houdt overduidelijk de regie en laat iedere noot terechtkomen op de plaats waar ze het vurigst fonkelt. Ook houdt ze zich verre van de valkuil van elektronische overproductie, waar vergelijkbare crossovers nog wel eens in tuimelen. Des te veelzeggender knarst de gitaar van Ahmed ag Kaedy in Ténéré, en ook de kora van Dawda Jobarteh vervult in het instrumentale Toivo een innemende hoofdrol. Andere instrumenten vullen het plaatje smaakvol aan. Met Cosmologies laat Smolander een sterk en persoonlijk artistiek gezicht zien. (Ronald Veerman)

«« terug naar overzicht