Ook als je jezelf niet ziet als een doorgewinterde beatlesfan is de documentaire die Ron Howard (Apollo 13, A Beautiful Mind) over de fab four heeft gemaakt de moeite waard. Howard koos als focus de tourende jaren van The Beatles, wat een nadeel heeft. Daarmee mis je de interessante jaren waarin de boyband avant la lettre zichzelf in de studio opnieuw uitvond, steeds autonomer handelend naar eigen artistieke wensen.
Toch is The Beatles: Eight Days A Week een overweldigende montage geworden, tjokvol veelzeggende beelden van de eerste mondiale teenager hype. De vele anekdotes (Paul en Ringo in nieuwe interviews) ademen vooral ongeloof over hun eigen naïviteit en de schaalgrootte van de toenmalige hype. Maar met George Martin en Brian Epstein aan boord, plus het straffe ritme van iedere drie maanden een single en iedere zes maanden een elpee, zat die hype wel degelijk uiterst geraffineerd in elkaar. Gelijktijdig met de emancipatie van de tiener (een interessante, enorme doelgroep met zakgeld) ontstond zo a perfect storm.
Maar waar de marketing excelleerde was het productioneel gezien prehistorisch. Zoals het concert in het New Yorkse Shea stadion in 1965: 55.000 gillende bezoekers en geen PA, want dat bestond nog niet op stadionformaat. De muziek van The Beatles werd via het intercom systeem voor de gebruikelijke sportverslaggeving doorgegeven. Nog verbijsterender: ook monitoring was nog niet courant, dus The Beatles hoorden zichzelf in het geheel niet - Ringo Starr speelde op zicht, met de motoriek van Paul en John als metronoom.
Nog zo'n enormiteit: een Amerikaanse roadie (een singer-songwriter met nul ervaring toen hij werd aangenomen, zoals hij nu toegeeft) vertelt hoe een regenachtige buitenshow productioneel werd voorbereid. Met die regen en de apparatuur van toen was elektrocutie een realistisch gevaar. Daarop had men bedacht dat die roadie dan maar het hele concert lang met zijn hand rondom de stekker backstage moest blijven zitten. Bij elektrocutie snel de stekker eruit trekken was het devies.
Met het inzicht van nu was het allemaal van een verbijsterend amateurisme en opportunisme. Wanneer de vier dan eindelijk besluiten om het livecircuit geheel te mijden voel je bijna opnieuw hun collectieve opluchting. De artistieke jaren kunnen beginnen. De film besluit met de bekende beelden van het stuntoptreden op het dak van het Beatleskantoor in Londen op 30 januari 1969. De muziek is superieur en preludeert op ronduit verbluffende wijze op vrijwel alle popmuziek van de jaren zeventig en tachtig - zowel mainstream als underground. Ineens hoorde ik in de melodieuze baspartijen van Paul McCartney de gelijkenis met wat Sterling Morrison bij Velvet Underground deed.
NB: Onwillekeurig bedacht ik me de noodzaak van nog een documentaire over The Beatles: al die lokale en regionale bands die wereldwijd na de komst van The Beatles ontstonden. Daar moet ongetwijfeld fantastisch archiefmateriaal van te vinden zijn.
https://www.cineville.nl/films/beatles-eight-days-week
