Muzikantenhumor of meer specifiek basklarinettenleed: de eeuwige vraag hey, wat is dat voor merkwaardige saxofoon? Dit en meer, zoals een debat over de rol van de klarinet in de hedendaagse samenleving (!), viel afgelopen zondag te horen in het Amsterdamse Splendor, waar de eerste Blue Clarinet Day voor en door musici werd georganiseerd. Met opmerkelijk veel basklarinetten, wat is dit toch een machtig mooi instrument. Het initiatief hiertoe komt van de rietblazers Rachel Deloughry, Alex Simu, Raluca Baicu en Catalin Milea, en heeft als doel het samenbrengen van musici, klarinetindustrie en publiek. Het is de bed
oeling dat dit een jaarlijks terugkerend fenomeen wordt. Bij monde van Alex Simu: Hoe krijgen we meer aandacht voor dit nerdy instrument, de (bas)klarinet?
Deze pilotversie was eigenlijk vooral een oproep aan de rietblazers van Nederland om eens samen te sparren over aard en mogelijkheden van dit instrument. Die opzet was alvast meer dan geslaagd, de prachtige line up bevatte namen als Ab Baars, Michael Moore, Oguz Büyükberber, David Kweksilber, Fie Schouten, Yedo Gibson, Tobias Klein en Maarten Ornstein. Naast deze bekende rietblazers liepen er ook veel jonge aspirant virtuozen, trotse ouders, duimsteunfabrikanten en zelfs een hevig fotograferende Roemeense jazzjournalist rond. In alle zaaltjes van de fonkelnieuwe concertzaal aan de Nieuwe Uilenburgerstraat ontstond er zoiets als een gemeenschap van rietblazers waar je bij stond.
(Alex Simu Sextet speelt Eric Dolphy's Serene; eerste solo Franz von Chossy - piano; tweede solo Catalin Milea - dwarsfluit.)
Kun je eigenlijk wel een debat voeren over de rol van de klarinet in de hedendaagse samenleving? De moderator moest zoeken naar een invalshoek, waar hij niet echt in is geslaagd. Nee dus, maar de poging gaf wel degelijk nieuwe ideeën. Behartenswaardige woorden die tijdens het debat vielen: Michael Moore wees op de essentie van Splendor: goede akoestiek op menselijke maat, die een samenhang heeft met de gedachte waarmee deze instrumenten ooit werden ontworpen: oude technologie, bedoeld voor akoestische ruimtes. Streven naar rockzalen van 2000+ is in dat licht helemaal niet zo belangrijk, gaf hij zijn publiek mee.
De Amerikaanse klarinettist en conservatoriumdocent John Ruocco wees er op dat in contrast met het 'nerdy' karakter hier te lande, de klarinet in Turkije, Israël en Hongarije een heus mainstream instrument is, dagelijks te zien en te horen op radio en televisie. En bovendien: "It's the voice where the magic happens, that's the line" aldus Ruocco. Een persoonlijke stem op je instrument weten te bereiken is belangrijker dan technisch hoogstaand vuurwerk ermee af te kunnen vuren.
Naast workshops en debat waren er meer openbare onderdelen, zoals de vertoning van Hans Hylkema's klassieke documentaire Last Date, over Eric Dolphy, de tragisch jong gestorven koning van de jazz rietblazers. De aanwezige regisseur had nog een leuk nieuwtje: op 22 mei zal zijn nieuwe film over Sonny Rollins worden uitgezonden in het programma Het uur van de wolf.
's Avonds werd het klarinettistisch geweld besloten met een grote finale waarin alle deelnemers van zich lieten horen. Van half negen tot kwart over tien werd de reikwijdte en diepgang van de basklarinet uitputtend gedemonstreerd. Door de rieten zag je soms het bos niet meer, maar een korte pauze had hier wonderen gedaan.
Mooiste moment van de hele dag: Ab Baars en Michael Moore, die na enige improviserende klanken hun korte duoconcert besluiten met een laatste noot die werkelijk aangrijpend was: scherp als de rand van papier, tegelijkertijd even monumentaal als een gletsjer die in beweging komt. Het hoeft soms maar één noot te zijn en bergen verkruimelen tot as.
VPRO's Vrije Geluiden Radio heeft het avondconcert integraal opgenomen, en zal dit binnenkort on line zetten. Meer goed nieuws voor basklarinetaficionados en aficionadas: Basklarinet Festijn in april, informatie hier.
