November Music, dat vandaag van start gaat, is een walhalla voor de nieuwsgierige hedendaagse muziekliefhebber. Hoewel het accent op de gecomponeerde muziek ligt, is er ook veel te beleven op het gebied van jazz, impro, muziektheater, electronics en new world music.
New world music
Geen ordinaire wereldmuziek dus, maar new world! Omdat deze term dichter bij gecomponeerde en/of geïmproviseerde muziek staat en beter klinkt? In totaal staan er vier new world optredens gepland.
Op vrijdag 8 november staat de samenwerking tussen de Iraanse kemanche-speler Kayhan Kalhor en het Rembrandt Frerichs Trio. Zaterdag 9 november brengt Kalhor zijn Silent City met het Ragazze kwartet.
Op dezelfde avond wordt Ayre (2004), een werk van de Argentijnse componist Osvaldo Golijov uitgevoerd door het Asko|Schönberg en sopraan Nora Fischer.
Op zondag 10 november is de voorstelling te zien van violist Herman van Haaren en flamencogitarist Adrian Elissen met eigen composities en improvisaties. Hier komt de term 'wereldmuziek' op de site van November Music vreemdgenoeg wél weer om de hoek kijken...
Perzische impro
De belangrijkste (world) musicus op het festival is natuurlijk Kayhan Kalhor. Een improvisator pur sang. Anders dan in de westerse klassieke muziek is improvisatie de essentie van Perzische klassieke muziek. ‘We learn to be improvisers. What you play changes when you change’ aldus Kayhan Kalhor in het video-interview hieronder. Zijn lyrische klaagzangen op de 4-snarige spikevedel liggen diep geworteld in de radif, een collectie oude melodieën die mondeling zijn overgeleverd. De radif vormt een complex bouwwerk van honderden geclusterde modi.
Silent city
Kalhor is niet alleen thuis in de radif. Hij heeft geleerd van de diverse volkstradities al reizend door Iran en westerse klassieke muziek gestudeerd in Europa. Silent city is in 2005 door Kalhor gecomponeerd en door hem en de Russische componist en violist Ljova gearrangeerd. Op de Womex 2009 heb ik de uitvoering gezien met het Brooklyn Rider String Quartet. Iedereen was diep onder de indruk!
Het stuk is gebaseerd op lange noten en een toonreeks uit de Koerdische traditie (noordwest Iran en oost Turkije), de rest is grotendeels geïmproviseerd.
Silent city is een hommage aan de stad Halabja waar in 1988 door toedoen van Sadam Hussein duizenden inwoners zijn omgekomen. Een gebeurtenis die volgens Kalhor niet uit het geheugen mag verdwijnen.
Door een hoog improvisatie-gehalte wordt het iedere keer anders uitgevoerd. Ik ben heel benieuwd naar de samenwerking met het Ragazze kwartet op zaterdag 9 november om 20:30 in de Verkadefabiek.
