Tuschinski, Brakke Grond, Podium Mozaďek, Escape en de Melkweg in Amsterdam ademen een week lang film en muziek tijdens minifestival PLAY en het documentairefestival IDFA. In de Amsterdamse Melkweg vertoont PLAY speelfilms en documentaires, maar ook concertregistraties, korte films en muziekvideo’s. Naast de filmvertoningen vinden diverse concerten en optredens plaats. PLAY werkt samen met het IDFA, waar diverse andere muziekfilms worden vertoond. We maakten een selectie.

Het minifestival PLAY (17 t/m 20 november) in de Melkweg, Amsterdam, vertoont een keur aan muziekfilms van de afgelopen twee jaar (documentaires, speelfilms en concertregistraties). Met onder meer Inni (Vincent Morisset, 2011) en diverse films met wereldmuziek. Het IDFA is een van de belangrijkste documentairefilmfestivals ter wereld en vertoont ook een flinke reeks muziekfilms (16 t/m 27 november). Sommige van de beschreven films in dit artikel draaien op beide festivals.

Onze selectie muziekfilms op PLAY en/of IDFA
Uit het enorme aanbod van films op beide festivals heeft de redactie van MixedWorldMusic.com onderstaande films geselecteerd.

When the Drum Is Beating (Haïti)
Ooit was Haïti een rijk, welvarend land, de parel van het Caribisch gebied. Nu behoort het tot een van de armste landen ter wereld. De band Septentrional, al ruim zestig jaar Haïti's nationale trots, maakt het leven wat dragelijker. De muziek, een mengeling van Cubaanse bigband en Haïtiaanse vodou, is opzwepend en swingend, De band speelt zelfs door tijdens de aardbeveing van 2010: 'We waren toen niet ontmoedigd en dat zijn we nu dus ook niet, zegt een muzikant. De muziek blijft nog lang na de aftiteling klinken.
Draait 1x tijdens PLAY en 4x tijdens IDFA. Klik hier.

Music According to Tom Jobim
Met The Girl from Ipanema introduceerde de Braziliaanse componist en musicus Antonio Carlos 'Tom' Jobim (1927-1994) een halve eeuw geleden de bossanova bij een mondiaal publiek. In deze ontspannen, onderkoelde en zwoele muziekstijl smolten jazz en samba samen. Deze muzikale collage is opgebouwd uit talloze concertfragmenten die naadloos in elkaar overvloeien. De veelal legendarische nummers hebben soms verrassende arrangementen, van disco tot strijkorkest. Ze omspannen tientallen jaren en zijn uit de hele wereld verzameld van Rio de Janeiro tot Lissabon, Parijs, Kopenhagen, Jeruzalem, Tokio, Montréal, New York en weer terug naar Rio de Janeiro.
Draait 4x op IDFA. Klik hier.

The Sound of the Bandoneón
'Alles van grote waarde keert terug als de tijd rijp is', weet de oude, beroemde Argentijnse componist en bandoneonist Néstor Marconi, die zich uitvoeringsverboden voor tango's herinnert onder de militaire dictatuur. Samen met bandoneonstemmer en -restaurateur Oscar Fischer en componist en bandoneonist Daniel Vedia, die uit een Noord-Argentijns indianendorp komt, vormt hij de ruggegraat van El Sonido del Bandoneón, een levendige, melancholische ode aan de bandoneon.
Draait 3x tijdens IDFA. Klik hier.

Songs (Brazilië)
Met één vaste camera en een paar rake vragen geeft de Braziliaanse grootmeester Eduardo Coutinho een filmles, en een les in passie. Hij vraagt, gezeten op een stoel op een leeg podium, landgenoten naar een lied dat hun leven heeft beïnvloed, bepaald of onherroepelijk veranderd. Een voor een vertellen ze welk lied dat is en zingen ze het, alsof ze op auditie zijn, a capella voor. Vaak gaat het nummer gepaard met een ontroerend relaas, onverwachte ontboezeming of onwaarschijnlijk verhaal van bedrog en overspel. Bijzondere mensen en schitterende liedjes, die allemaal vertellen hoe liefde, lust en verlangen je leven bepalen, verrijken, en soms ontwrichten.
Draait 4x tijdens IDFA.Klik hier.

El Niño Miguel
In de eerste minuten van de film krijg je als kijker de indruk dat je met een portret van een 'gewone' zwerver te maken hebt. Een man met een gegroefd gelaat, wilde baard en ongekamde, lange haren klimt moeizaam zijn bed uit en hijst zich in een pak dat betere tijden heeft gekend. Hij wordt gevolgd met de camera terwijl hij aan de rand van een stad een oude, kapotte gitaar probeert op te lappen. Pas als hij begint te spelen en met zijn ruwe en onverzorgde handen onwaarschijnlijk mooie klanken aan het instrument weet te ontlokken, dringt het besef door dat dit geen gewone gitarist is. Miguel Vega de la Cruz, bijgenaamd El niño Miguel, is een van de beste flamencogitaristen van de wereld. In zijn jonge jaren speelde hij met grootheden als Paco de Lucía, maakte platen, en trad op in grote zalen in binnen- en buitenland. Nu vertelt hij wat verward over zijn jeugd die in het teken van armoede stond, en hoe hij optrad samen met zijn vader, die ook gitarist was. Inmiddels is Miguel weer terug bij af, door het leven getekend, maar als hij speelt, vlamt het oude vuur weer even hoog op.
Draait 2x tijdens PLAY en 3x tijdens IDFA. Klik hier.

Mama Africa
Toegewijde biopic reconstrueert hoe de Zuid-Afrikaanse Miriam Makeba niet alleen uitgroeide tot een van de meest bejubelde zangeressen van haar tijd, maar ook tot mondig voorvechtster voor een vrij Zuid-Afrika. In 1959 verbannen, liet de moedige Makeba tijdens de dertig jaar van haar ballingschap nooit na te benadrukken dat haar landgenoten 'in een gevangenis leefden'. In dit rijkgeschakeerde document met bijzonder archiefmateriaal en interviews met vele mensen van weleer zijn de optredens de rustpunten. Wanneer Makeba, bijgenaamd Mama Africa, haar stem verheft, is er alleen nog die onvergetelijke muziek.
Draait 1x tijdens PLAY en 3x tijdens IDFA. Klik hier.

Born To Be Blind
Drie blinde zussen uit het Braziliaanse Campina Grande verdienen al jaren hun geld door op straat te zingen. Ze hebben prachtige, ontwapenende stemmen. Met hulp van anderen kunnen ze zich redden, hoewel uit hun verhalen blijkt dat ze vaak slecht werden behandeld. Dat begon al met hun moeder, die het geld dat zij verdienden aan haar vriendjes gaf. De aandacht van regisseur Roberto Berliner, die hen gedurende enkele jaren volgt, vinden ze heerlijk: als er een film over je wordt gemaakt, ben je iets waard. Soms laat Berliner de blinde zussen alleen met de camera, wat opmerkelijke scènes oplevert.
Draait 3x tjdens IDFA. Klik hier.

El Gusto (Algerije)
Een toevallige ontmoeting zette de Algerijns-Ierse Safinez Bousbia op het spoor van de chaabi, een Algerijnse populaire muziekvorm die halverwege de twintigste eeuw een grote bloei doormaakte, maar daarna op de achtergrond raakte. Voortgekomen uit de Arabisch-Andalusische muziek die men in de kasba van Algiers speelde, werd het genre door de legendarische El Hadj Mohamed El Anka ontwikkeld tot een muziekvorm die de gevoelens van het volk vertolkte. In de jaren vijftig leidde hij een chaabiorkest op het conservatorium van Algiers, waarin Arabische en joodse studenten samen musiceerden. Het zijn de leden van dit orkest, inmiddels mannen van in de zeventig, die de filmmaakster weer bij elkaar probeert te brengen. Hun persoonlijke verhalen schetsen de roerige geschiedenis van het land, waarin de onafhankelijkheidsoorlog een breekpunt vormt. Sommigen voegden zich bij de strijd, anderen moesten na de onafhankelijkheid vluchten naar Frankrijk, waar ze als pieds noirs niet bepaald welkom waren. Bousbia weet een groot deel van de toenmalige musici weer op te sporen en samen te brengen in een reünieconcert in Marseille: de opzwepende apotheose van een sentimentele reis door de culturele geschiedenis van Algerije.
Draait 1x tijdens PLAY en 3x tijdens IDFA. Klik hier.

PLAY minifestival in de Melkweg
Het International Music Festival PLAY, dat zich afspeelt tussen 17 en 20 november in de Melkweg in Amsterdam, vertoont muziekfilms in alle genres. Er zijn ook allerlei randactiviteiten. Zo is er een competitieprogramma in samenwerking met IDFA: vijftien recente documentaires strijden om de prijs voor de beste muziekdocumentaire. Met onder meer: Bob and the Monster (Keirda Bahruth, 2011). Ook zijn er onder de noemer Live @ PLAY concerten, performances en acts in de Max en de Oude Zaal van de Melkweg met onder anderen Phife Dawg, Lucky Fonz III, Members of Morphine, Califone, B-Movie Orchestra, en Don Letts' dj-set.
The Future Of Music Videos is een programma dat de evolutie van de ‘klassieke’ muziekvideo onderzoekt en vergelijkt met hedendaagse interactieve apps en crowd sourced-projecten. Onder de titel Embedden on the Big Screen stelt PLAY met Job de Wit een anderhalf uur durend verzamelprogramma samen met de beste muziekvideo’s van het afgelopen jaar uit binnen- en buitenland waarbij de grenzen tussen video en korte film vervagen. Artist in Focus is Don Letts, die eind jaren zeventig bekend werd als de dj die hoogstpersoonlijk een hele generatie punkers aan de reggae bracht. In 1977 was hij dj van de eerste punkclub in Londen, The Roxy, toen hij zijn debuutfilm The Punk Rock Movie maakte. En ten slotte: de Internationaal gerenommeerd fotograaf en filmmaker Anton Corbijn heeft voor PLAY zijn drie beste muziekfilms uitgekozen.

PLAY
17 t/m 20 november, Melkweg, Amsterdam
www.playfestival.nl
Download hier het blokkenschema van PLAY

IDFA
16 t/m 27 november, diverse bioscopen, Amsterdam
www.idfa.nl
Download hier het blokkenschema van IDFA