Khaled treedt op met het Metropole Orkest 'Raï gaat net als blues en jazz over lijden' zondag 15 april, 2012

Half mei mei komt de koning van de raï, Khaled, naar Nederland voor twee avondvullende concerten met het Metropole Orkest. Op 12 mei vindt de première plaats in De Doelen, Rotterdam, op 14 mei staat het orkest met Khaled in Carré, Amsterdam.


door Elda Dorren

'Ik ben geboren in de Spaanse wijk La Calera', vertelt de grootste raïzanger aller tijden Khaled – beroemd van zijn grote hits Aïcha en Didi – in een uitgebreid interview met Afropop Worldwide. Hij heeft het over de Algerijnse havenstad Oran, waar hij tevens opgroeide. Khaled: 'Maar er was ook een Duitse wijk, een joodse wijk, een Franse wijk.' Oran was een echte culturele smeltkroes. 'Als kind ging ik bijvoorbeeld naar de Franse katholieke school. Met paters en nonnen. Dat was geweldig.'
Door die Spaanse invloed groeide de jonge Khaled op met flamenco. 'Mijn moeder sprak Spaans, mijn vader sprak Spaans, alle oudere en belangrijkere mensen in Oran spraken Spaans. Ik hoorde de hele dag flamenco, dus ik wilde gitaar leren spelen. De joden in onze wijk speelden een soort Arabo-Andalusische muziek. Daaruit putte de raï inspiratie. Maar ook uit de muziek van de sjeiks en sjeika's, de folklore van de meesters.'

Uit de sinaasappelgebieden
Raï kwam eigenlijk uit de provincie, uit de sinaasappelgebieden, maar de mensen brachten het mee naar de buitenwijken van de stad. 'Het waren de armste wijken, maar de rijkste muzikaal gezien. Als je een sjeik of sjeika was, en je kwam naar Oran, dan hoorde je flamenco. En dacht je: o, zo kan ik ook zingen. Iedereen nam iets van de anderen, en maakte zo zijn eigen saus.'
Khaled vergelijkt raï op een bepaalde manier met blues en jazz. 'Die muzieksoorten gaan over mensen die lijden, mensen die honger lijden. De blues was een soort religie: verhalen vertellen van lijden, van leven. Er stond niets op papier, dat is ook zo in de raï: de sjeiks en sjeika's waren de verhalenvertellers die het nieuws brachten waar geen elektriciteit of televisie was.'

Liefde en leven
De grote raï-zanger, die onlangs zijn 52ste verjaardag vierde, noemt zijn muziekstijl een 'verenigende'. 'Tot op de dag van vandaag spreekt de raï over niets dan liefde en leven. En daarmee is er geen probleem van religie. Tussen de joodse musici die Arabo-Andalusische muziek maken vind je mensen die Jacques Brel zingen, Edith Piaf. Die zingen in het Frans. Even verderop vind je iemand die in het Spaans zingt.'
Voor Khaled kwam al jong de rock 'n' roll als invloed, evenals – later – bijvoorbeeld Latijns-Amerikaanse klanken. De mix vermengde zich op haar beurt weer met andere mixes. En nu speelt hij, met zijn eigen, Noord-Afrikaanse, mix, zalen plat van de Verenigde Staten tot Japan. 'Rock 'n' rol kwam in de jaren zestig, en brak de grenzen van cultuur. Een land zonder cultuur is geen land, het is een dood land. Voor mij is cultuur iets groots. Het is kracht. Ik kom uit Noord-Afrika, maar als ik mijn muziek hoor in Japan, vind ik dat mooi. Dat is een opening van geest. Dat breekt door grenzen.

Concerten
za 12 mei: De Doelen, Rotterdam
ma 14 mei: Carré, Amsterdam
 

meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024