Diverse artiesten – Guitarra Portuguesa1 maart, 2022

Seven Muses / Xango (boek + 2 cd's)

De guitarra portuguesa is het karakteristieke druppelvormige instrument dat het meest geassocieerd wordt met Portugals bekendste muzikale genre, de fado. De guitarra, die niet zozeer met de gitaar verwant is als wel met verschillende Europese cisters, zorgt met haar verdubbelde metalen snaren voor de kenmerkende tinkelende klank die de weemoedige zang van de fadista van een passende omlijsting voorziet. De Portugese uitgeverij SevenMuses presenteert een tweetalig boekje met twee ingesloten cd's, geheel gewijd aan de geschiedenis van de guitarra en haar bespelers, waarover op zichzelf genoeg interessants is te vertellen. Helaas is het boekje nogal oppervlakkig van gehalte. De historische informatie blijft veelal beperkt tot plichtmatige opsommingen van bekende guitarristas, waarover de lezer gemiddeld genomen niet meer meekrijgt dan de verzekering dat elk van hen in zijn tijd beslist een grande nome of maior figura was. Tja. Gelukkig bieden de beide geluidsdragers een veel duidelijker perspectief op de ontwikkeling van het instrument. Cd 1 is gevuld met een representatieve selectie van invloedrijke opnamen uit de vorige eeuw, terwijl cd 2 – met twintig speciaal voor dit project opgenomen nieuwe tracks – een overzicht biedt van de huidige generatie spelers. Cd 1 vormt een fijne introductie voor wie zich wil verdiepen in de wortels en vertakkingen van het instrumentale repertoire voor de guitarra. De hier en daar nogal primitieve geluidskwaliteit verleent een robuust soort charme aan de archiefopnamen op deze cd, waarin een levendig en divers scala aan stijlen voorbijkomt. Dan is het wel even omschakelen bij de beluistering van de tweede plaat. Die is weliswaar perfect opgenomen en de guitarra’s twinkelen glashelder, maar de hier gepresenteerde tracks klinken ook vaak wat glad en eenvormig. De alweer wat oudere Custódio Castelo wordt terecht geëerd als peetvader van de jongere garde, maar zijn nogal vlakke bijdrage, badend in galm en keyboards, waarmee de schijf opent, doet zijn kwaliteiten geen recht. En zo kabbelt het nog een aantal nummers vriendelijk door op deze kant, waardoor je even denkt in een Portugese aflevering van ‘Rail Away’ te zijn beland. Pas bij Bruno Chaveiro veer je weer op; zijn 7 Saias weet echt te boeien door puntige motieven en een interessante structuur. Langzaam herpakt de hedendaagse guitarra zich in de overgebleven speelduur, waarbij sommige spelers zich onderscheiden met iets wat op een eigenzinnige aanpak lijkt, zoals João Alvarez en Luís Coelho en als meest radicale, Hugo Vasco Reis. Toch ligt de neiging tot romantische kitsch over de hele linie al te vaak op de loer. Daarmee is cd 2 interessant als meetmoment voor de huidige stand van zaken in het genre, maar voor mijn plezier grijp ik toch vaker terug naar schijf één. O, en waar blijven toch de vrouwelijke guitarristas? (Ronald Veerman)

«« terug naar overzicht