Anne Kalmering & Stahlhammer Klezmer Classic – Vayter6 maart, 2020

Kakafon Records / Xango Music

‘Vayter’ betekent ‘verder, voorwaarts’ in het Jiddisch. De in Zweden wonende joods-Russische zangeres Anne Kalmering en het Zweedse trio Stahlhammer Klezmer Classic hebben hun debuutalbum zo genoemd omdat de muziek die zij spelen is blijven bestaan, terwijl de oorspronkelijke uitvoerders en hun publiek er niet meer zijn, vermoord in de Tweede Wereldoorlog. Toen violist Semmy Stahlhammer het trio in 1999 oprichtte, baseerde hij dat op het Stahlhammer Klezmer Orkest van zijn grootvader, dat hij voor de oorlog in Polen leidde. Anne Kalmering, een centrale figuur in de Joodse zangtraditie in Zweden, werkt al sinds de oprichting met het trio samen. Haar repertoire varieert van de Sefardische en Ahkenazi muziektraditie tot moderne muziek.
De liederen worden in het Jiddisch gezongen, en in het Ladino, een taal die door Sefardische joden wordt gesproken en haar oorsprong heeft in het Spanje van de vijftiende eeuw, toen de joden net als de Moren uit Spanje werden verdreven. Kalmering heeft een goede stem, zeer geschikt voor deze muziek, maar ze heeft geen groot bereik. Alle twaalf stukken zijn gebaseerd op traditionele composities. Stahlhammer’s geweldige spel op de viool geeft alle stukken, inclusief de drie instrumentele, een klassieke touch mee. Samen met accordeoniste Miriam Oldenburg en celliste Isabel Blommé, beiden gerenommeerde Zweedse musici, zorgt Stahlhammer voor mooie arrangementen van oude composities. Het is niet de opwindende klezmer die we gewend zijn van de Amsterdam Klezmer Band, maar een mix van klezmer met klassieke kamermuziek en Jiddische muziek. Kalmering ontpopt zich als een zingende vertelster. Heel goed is dat alle teksten niet alleen in het Jiddisch, Ladino en Zweeds in het cd-boekje zijn opgenomen, maar ook in het Engels.
Heel mooi is Cuando el Rey Nimrod, een melancholiek Sefardisch lied over de geboorte van Abraham. Dit is een lied met diepgang! In Friling, een Jiddisch lied uit het getto van Vilnius (1943), sijpelt de dieptrieste en gruwelijke achtergrond over de moord op de joden door. Libes Tant is een instrumenteel nummer uit 1916, oorspronkelijk uitgevoerd door een Roemeens orkest. Het geeft net als alle andere composities de historische waarde van deze stukken aan. De vrolijkste song hebben de musici voor het einde bewaard: het Jiddische Dos Keshenever Shtikele. Dit lied over de Moldavische hoofdstad Chisinau werd door Moishe Oysher tijdens de twintiger jaren van de twintigste eeuw populair gemaakt. Zo gaat er veel schuil achter de stukken op Vayter en hangt er een melancholieke stemming omheen. Echt triest wordt de muziek echter toch niet! (Rik van Boeckel)

«« terug naar overzicht