Yamandu Costa – Vento Sul15 november, 2019

Eigen beheer, div. streamingplatforms

Ik moest toch even dubbelchecken toen ik – onvoorbereid – in de openingstrack van dit album iemand doodleuk door de eerste gitaarakkoorden heen hoorde fluiten. Bleek het Yamandu zelf te zijn, die zich op dit album voor het eerst als zanger en liedcomponist presenteert. Denkt de grootmeester van de Braziliaanse zevensnarige gitaar er nog eens een tweede carrière als chansonnier bij te nemen? Het ligt iets anders. Een aantal jaren geleden brak de gitarist een polsbotje bij een klein huiselijk ongeluk. De daaropvolgende onvrijwillige vakantie van de gitaar bracht Yamandu tot een heroriëntatie op zijn muzikale wortels. De herinneringen aan de liedjes uit zijn vroege jeugd in een muzikaal gezin leidden tot een stroom van nieuwe composities en, minstens zo belangrijk, tot een samenwerking met veteraan Paulo César Pinheiro, de befaamde tekstdichter die al een halve eeuw geleden, tijdens het ‘gouden tijdperk’ van het vernieuwende Braziliaanse lied, grootheden als Tom Jobim, Baden Powell en Dori Caymmi van teksten voorzag. Het was de ervaren Pinheiro die de onwillige Yamandu wist over te halen om zelf achter de zangmicrofoon plaats te nemen. Het moet gezegd: Yamandu heeft als zanger zijn beperkingen. Toch mag het resultaat, Vento Sul , gerust een klein meesterwerk genoemd worden. Naast een verbluffende gitarist blijkt Yamandu namelijk ook een verrassend melodisch componist te zijn, met een gave voor originele, expressieve vondsten, even rijk als toegankelijk. Indrukwekkend is bovendien het scala aan sferen en kleuren dat de kleine Braziliaan hier, met slechts zijn stem en gitaar, weet op te roepen. Vento Sul klinkt ontspannen en fris alsof het Yamandu, inderdaad, allemaal op de zuidenwind aan komt waaien; toch ontsnapt geen enkele nuance aan zijn aandacht en zit elk detail op zijn plek. Het album grijpt al vanaf de eerste inzet bij de kladden met het titelnummer, een ode aan Yamandu’s geboortegrond in het zuiden van Brazilië. Persoonlijke verbondenheid met het land en de natuur land zal een van de thema’s van het album blijken. Daarnaast zijn er poëtische regels over de ziel die troost vindt in de muziek, over het verlangen naar de geliefde, maar ook over persoonlijke vertwijfeling en dilemma’s – kortom, filosofía, amor e vida, in Yamandu’s eigen woorden. De nummers spannen een mooie boog rond het overwegen van levensherinneringen, langs warme beschrijvingen van een muzikaal (Melodia Sinuosa) of amoureus (Desaparição) samenzijn, tot de spelingen van het (nood)lot die in de tweede helft vaker aan bod komen. Hier vinden we ook de muzikaal meer indringende nummers, met soms adembenemende wendingen zoals in Fogo de Chão en Rinha. Saudade Boa is een zachte landing terug op bekend terrein. Een bezonken melancholie is nooit ver weg en lijkt meer het domein van de inmiddels zeventigjarige Pinheiro dan van de nog-geen-veertiger Yamandu; in Nederland zouden we dit type luistermuziek waarschijnlijk onder het belegen kopje ‘kleinkunst’ scharen – en daarmee toch de essentie missen. De kracht en vitaliteit waarmee Yamandu deze nummers het volle leven inblaast, brengt het genre van de subtiele, geraffineerde liedmuziek, dat in Brazilië de afgelopen jaren een wat kwijnend bestaan leidde, in één daverende klap weer bij de tijd. En dat niet alleen: met Vento Sul leveren de nieuwbakken componist en de gelouterde tekstschrijver en passant een compleet songbook af dat kan wedijveren met misschien wel het beste van de bovengenoemde voorgangers. Een imposante, en in sommige opzichten zelfs historische, prestatie. (Ronald Veerman)





«« terug naar overzicht