Wally Badarou: vintage afro-caribisch futurisme Jair Tchong - vrijdag 2 augustus, 2019

De eerste compact disc die ik in mijn leven kocht was van Wally Badarou. Echoes (uit 1984, gekocht 1986) kwam tot mij via de Britse jazzfunkgroep Level 42, waarvan ik in die tijd maniakaal alles verzamelde. De Beninse producer en multi-instrumentalist Badarou deed de productie van Level 42 en fungeerde ook als extra toetsenist. Anno 2019 is Badarou een van de opvallendste namen op het Amsterdamse festival Dekmantel. Ik had Echoes minstens twintig jaar niet meer geluisterd, maar de hernieuwde kennismaking valt beslist niet tegen.

 

Brede blik

Als festival voor elektronische muziek is Dekmantel internationaal geroemd om het warm kloppend hart voor de brede blik op muziek. Steevast presenteert men op de woensdag en donderdag elektronische muziekpioniers en verwante artiesten, in zalen als Muziekgebouw en Tolhuistuin. Om in het weekend te verplaatsen naar het Amsterdamse Bos voor de nieuwste elektronische muziek. Die nu met een enorme versnelling aan het globaliseren is: DJ Deena Abdelwahed uit Tunesië/Frankrijk is dit jaar een van de spraakmakende artiesten.

Zoals Dekmantel de afgelopen edities afrobeat (Tony Allen), jazz (dit jaar o.a. Pharoah Sanders en The Comet is Coming) en minimal music (Steve Reich) op het programma zet is al aangenaam verfrissend, dit jaar gaat men nog verder met de opmerkelijke keus voor Sunn O))), grootleveranciers van loodzware drone gitaarmuziek. Het geeft goed de reikwijdte aan waarmee Dekmantel denkt en programmeert: met het enthousiasme van de ‘cratedigger’ (elpeejunk) in digitale tijden.

 

Analoog

Het online magazine voor electronische muziek Resident Advisor bood donderdagmiddag een bescheiden conferentieprogramma in Eye. Artiesten uit het programma gaven hierbij op grond van ervaring historisch interessante inkijkjes. Jongere generaties artiesten gaven vooral tips en trucs voor de dj’s en producers van dit moment. Suzanne Ciani (ADE had twee jaar terug een documentaire over haar) is fervent protagonist van analoge apparatuur. Zoals zij hierover vertelt begrijp je haar fascinatie meteen.

Ciani is daarin een pionier, liefkozend heeft ze het over haar buchla (een beroemd type analoge synthesizer), die een directe relatie tussen handeling (met de hand pluggen van kabels) en resultaat (geluid) geeft. Ciani is ingehaald door de tijd: haar avant-garde exploraties hadden destijds geen publiek, nu heeft ze op festivals als Dekmantel een aandachtig jong publiek dat wil leren hoe je die analoge synthesizers kunt temmen.

 

Eighties verantwoord

Wally Badarou deed vanaf eind jaren zeventig tot eind jaren tachtig de productie van talloze artiesten die het geluid van dat decennium grotendeels hebben bepaald, zoals Grace Jones, Talking Heads, Tom Tom Club, Fela Kuti, Salif Keita, Mick Jagger en Robert Palmer. In het panelgesprek had hij het geamuseerd over de enorme veranderingen in zijn veld: zo verhaalde hij over de synclavier, ooit een tienduizenden dollars kostende synthesizer ter grootte van een koelkast, nu slechts een van de apps op zijn macbook. De sympathiek grijzende, professorabel ogende Badarou liet zich niet verleiden tot een oordeel of het vroeger nu beter of slechter was.

De discussie kwam natuurlijk ook op het punt auteursrecht uit: nu hele continenten aan muziekproductie op 1 databank passen is de vraag des te pregnanter: hoe zorgen we ervoor dat de betrokken componisten en musici hiervan enigszins normaal betaald krijgen? Het panel kwam er niet uit, Badarou ziet als commissielid van SACEM, de Franse auteursrechtenorganisatie, dat inmiddels vrijwel het hele Afrikaanse continent ‘collecting societies’ (auteursrechtenorganisaties) heeft, maar dat die veelal direct onder regeringsbewind vallen en vaak niet al te effectief zijn.

 

Blockchain en zelforganisatie

Badarou besloot met twee opties: ‘the blockchain’ (een open source technologie waarvan futuristen menen dat het wereldbepalend kan worden) zou een rol kunnen spelen in eerlijke verdeling van rechtsgelden. Verder is het vooral zaak dat musici en componisten die auteursrechtorganisaties zelf vormgeven. Op dat moment vroeg ik me af hoeveel van de aanwezige deejays in het publiek hun laptops en usb-sticks volgeladen hebben staan met geript repertoire. Helaas liet de niet heel scherpzinnige moderator van dienst die vraag liggen.

Even later liep de grote zaal van de Tolhuistuin snel vol met typisch Dekmantelpubliek: internationale millennials. Ik hoorde meer Engels, Frans en Duits om mij heen dan Nederlands. Als archetypische producer oogt Badarou zo frontaal op het podium ongemakkelijk, zoals hij zelf aangaf heeft hij als soloartiest nauwelijks ervaring. Het repertoire van Echoes stond centraal in zijn set, aangevuld met covers van Level 42 en het stuk dat hij voor de soundtrack van Kiss of the spider woman schreef.

 

Echoes anno 2019

Het had iets ontroerends hoe hartelijk Badarou ontvangen werd door het jonge publiek. Ook wel terecht: met Hi-Life deed hij (in 1983!) het voorwerk voor de Frans-Antilliaanse zouk-rage (Kassav’ keek goed naar Badarou’s producties), Mambo werd later hergebruikt en beroemd door Massive Attack en bij Chief Inspector is de connectie met die typische jaren tachtig go-go funk uit Washington DC onmiskenbaar. Aandachtig keek een nieuwe generatie naar het baanbrekende werk van Badarou - vintage afro-caribisch futurisme landde op het perfecte platform dat Dekmantel hem bood.

Dekmantel, tot en met zondag 4 augustus.


meer blogs
Ton Maas - 17 september, 2023
Ton Maas - 10 augustus, 2023
Ton Maas - 10 juli, 2023
Ton Maas - 20 januari, 2023
Ton Maas - 24 november, 2022
Ton Maas - 28 augustus, 2022
Ton Maas - 3 september, 2022
Ton Maas - 29 augustus, 2022
Ton Maas - 22 augustus, 2022
Ton Maas - 13 augustus, 2022