Various Artists – An Anthology of Mongolian Khöömii6 april, 2017


Buda / Xango

Het mag dan zo zijn dat artiesten als Huun-Huur-Tu uit Tuva de Centraal-Aziatische boventoonzang op de wereldkaart hebben gezet, bij de buren in Mongolië kunnen ze er ook wat van. Op deze dubbelcd met een speeltijd van bijna tweeëneenhalf uur wordt dat overtuigend uit de doeken gedaan. De hoesfoto zet al meteen de toon: in de vertrouwde omgeving van zijn eigen ger (nomadentent) zit een van de zangers met koptelefoon op voor een tweetal microfoons, klaar voor de opname. En de eerste track maakt ook meteen duidelijk wat de essentie van khöömii is: een spontane dialoog met de natuur. Tserendavaa Dashdorj improviseert bij het geklater van een snel stromende beek. Door de volumes gelijk te houden, geeft de maker van de opname aan dat de natuur hier geen decor of begeleiding is, maar een gelijkwaardige muzikale partner.
Het rijk geïllustreerde boekje verschaft context en gedetailleerde informatie. Zo lezen we dat khöömii in het Mongools niet als zang wordt beschouwd, maar als een aparte categorie. Letterlijk betekent het woord ‘de achterkant van het gehemelte’, een verwijzing naar de techniek waarmee de ‘extra’ tonen (in feite natuurlijke boventonen) worden geproduceerd. Net als in Tuva onderscheidt met verschillende stijlen, uiteenlopend van ijle fluittonen tot diep grommende basklanken (karkhiraa), die allemaal zowel open als geknepen kunnen klinken. De makers van deze anthologie tonen de Mongoolse boventoonzang ondanks de oprukkende verstedelijking als een nog altijd levende traditie. En als daarbij soms een enkel keyboard komt kijken, wordt dat niet verdonkeremaand. (Ton Maas)





«« terug naar overzicht