Zangeres en componiste Daymé Arocena bracht op 10 maart haar tweede album 'Cubafonia' uit. In haar geboorteland Cuba werd ze al op haar negende toegelaten tot het prestigieuze conservatorium voor klassieke muziek in Havana. Inmiddels is ze wereldwijd een bekende verschijning, van L.A. tot Tokyo. Overal neemt ze het publiek voor zich in met haar immense vocale bereik en haar gevoel voor humor. Vanaf morgen is ze vier dagen lang te bewonderen in de Benelux. Reden genoeg voor Pieter Franssen om haar uitvoerig aan de tand te voelen.

door Pieter Franssen



Frêle kan je haar bepaald niet noemen. De kittige zangeres, componiste en koorleidster Daymé Arocena uit Cuba oogt ronduit mollig, maar wat een hoeveelheid pit bezit dat lijf! Ze begon haar opleiding als koordirigente op het conservatorium in Havana, waar ze net als haar muzikale vrienden, de wereldbekende toetsenisten Roberto Fonseca en Harold Lopez Nussa, vooral klassieke muziek van Mahler, Bach, Schubert, Mozart, Beethoven en Schumann bestudeerde, negen jaar lang. Ze ontpopte zich vervolgens als een zangeres met naast klassieke ook ook jazzinvloeden. 'Op mijn vijftiende zong ik in een bigband. Daar ontdekte ik Ella Fitzgerald, Nina Simone en Billy Holiday, maar ik ben net zo goed dol op de timba van Havana Primera. In Cuba hebben we een enorm breed scala aan muziekstijlen, dat weten de meeste mensen buiten Cuba niet eens', verzucht ze in TivoliVredenburg, waar ze zojuist met haar drie begeleiders voor het televisieprogramma Vrije Geluiden een tweetal songs van haar nieuwste album Cubafonia heeft opgenomen. 'Het ging super, ik zweefde, ik voelde met net een vrouwelijke pendant van Alladin op mijn Perzische kleedje.'

Improviseren dankzij hiphop
'Cubafonia staat voor een breed scala van Cubaanse geluiden', legt ze uit. De plaat is inderdaad doorspekt met iconische frasen uit het verleden. Van de door haar ook zeer bewonderde Celia Cruz vertolkt ze Quimbara, Quimbara. Arocena: 'Ik moest een keer ergens haar nummer Vieja Luna inzingen en toen ontdekte ik dat ik in mijn lage registers hetzelfde klonk als zij. Mijn muziek is een mix van klassieke muziek, afrocubaanse jazz, Braziliaans en funky electro. Hiphop bood me voor het eerst de kans om op het podium te improviseren en zo werd ik opgepikt door Gilles Peterson tijdens de tweede reeks van zijn befaamde Havana Cultura sessies.'



Vocale uitbarstingen ter illustratie
Valentine bevat een flard van Benny Moré 's Que Bueno Baila Usted en ook in haar Mambo Na Ma horen we vertrouwde elementen. 'Mambo markeerde het begin van de Cubaanse jazz. Wat men tegenwoordig latin jazz noemt, is een samensmelting van Amerikaanse met Afrocubaanse elementen.' De voormalige conservatoriumstudente houdt ervan om te doceren: over Cubaanse muziekstijlen als yambu, guaganco, en columbia, die volgens haar nog onvoldoende bekend zijn bij het grote publiek. 'Het zijn allemaal onderdelen van de rumba - verschillende ritmes.' Ze zet haar enthousiaste verhandeling voortdurend kracht bij met spontane vocale uitbarstingen, als illustratie van haar betoog. 'Maar ik ben niet eenkennig hoor! Zo houd ik ook veel van Spaanse muziek en dan vooral de flamenco van Diego El Cigala, Camaron en Concha Buika. En ook Sting doet me wat, net als zangeres Sade en zelfs Queen.'

'La Lupe is mijn muze'
Als ik vraag naar haar favoriete Cubaanse zangeresssen, noemt ze er vier van voor de revolutie: Elena Burke, Omara Portuondo, Maria Theresa Vera en de omvangrijke Freddy. Maar bij de vraag welke zangeres haar het meest geinspireerd heeft, veert ze op: 'La Lupe! Dat is mijn muze. Zij is het helemaal voor mij. Haar stem! En die performance op het podium! Ze was een poco loco, maar gaf zichzelf met hart en ziel.
Zij is de zangeres die me het diepste heeft geraakt. Ik hoorde haar voor het eerst op een compilatie van Cubaanse zangeressen die ik van mijn vader Dagoberto had gekregen. Vanaf dat moment leek het wel alsof haar geest permanent door mijn huis en om me heen rondwaarde. Con El diablo en mi cuerpo' zingt Daymé vervolgens uit volle borst. 'Het is bijna voodoo en santeria, want die wilde La Lupe voelde zich de dochter van Oshun. de godin van de liefde. "Dus ben ik onsterfelijk", zei ze wel eens. Ze was een Caribische cycloon, ook toen ze zong bij het orkest van Tito Puente. Wat ik het meest in haar bewonder, zijn haar totale anarchisme - echt over the top - en haar eerlijkheid. Toen ik eens een nummer van haar voor een vrouwenkoor moest arrangeren, kreeg ik er spontaan kippenvel van! Die energie, die passie en die begeestering probeer ik ook te realiseren in mijn muziek, en dan vooral in onze liveshows.'

Concerten:
5 apr - De Roma, Antwerpen
6 apr - Paradiso, Amsterdam
7 apr - Paradijskerk, Rotterdam (Motel Mozaique Festival)
8 apr - Espace Senghor, Brussel