De Senegalese superster Youssou N'Dour is de headliner op het 28ste Afrikafestival in Hertme, dat op zaterdag 2 en zondag 3 juli gehouden wordt in het plaatselijke Openluchttheater. Ook veteranen als Pat Thomas, Sam Mangwana, Orlando Julius, Orchestre Les Mangelepa en nieuwkomers Songhoy Blues, Moh! Kouyaté en Karyna Gomes staan op het ijzersterke affiche. Het Afrikafestival behoort volgens het toonaangevende Engelse wereldmuziektijdschrift Songlines tot de beste 25 wereldmuziekfestivals op onze planeet. Alle reden dus om in het eerste weekend van juli af te reizen naar het idyllisch gelegen dorpje in Twente.

door Bas Springer

In een tijd dat gesubsidieerde podia en festivals om dreigen te vallen, mag het een klein wonder heten dat het Afrikafestival dit jaar voor de achtentwintigste keer plaatsvindt zonder ooit een cent subsidie ontvangen te hebben. Een kwestie van goed kunnen rekenen en niet meer uitgeven dan je in kas hebt, zo lijkt het. Maar het is vooral de levenslange passie voor Afrikaanse muziek van festivalprogrammeur Rob Lokin, die ook dit jaar weer een keur aan Afrikaanse topartiesten en aanstormend talent geselecteerd heeft.

Luister bij het lezen van dit artikel naar de playlist die we samenstelden, met één track per optredende artiest: 

Aftrap door Oum
De jonge Marokkaanse zangeres Oum opent het festival op zaterdagmiddag met een boeiende mix van Saharaanse muziek, soul en jazz. Ze groeide op in Marrakesh en debuteerde in 2009 met Lik’Oum. Met haar derde album Soul of Morocco (2013) – een kruisbestuiving van Gnawa- en Hassaniritmes met soul en jazz - brak zij internationaal door. Haar nieuwste album Zarabi werd eind vorig jaar opgenomen in de zuidelijk gelegen woestijnstad M'Hamid El Ghizlane en is sterk gekleurd door de bijzondere omgeving van de Sahara. Bij haar optreden wordt Oum ondersteund door een kwartet met ûd (Arabische luit), contrabas, percussie en trompet.

Mandingo roots met Amerikaanse input
Zanger-gitarist Moh! Kouyaté, de nieuwe rijzende ster uit Guinee- Conkary, verbindt zijn Mandingo-roots met rock, blues, funk en Congolese soukous. Hij put overduidelijk uit de grote muzikale traditie van de legendarische Guinese band Bembeya Jazz, maar ook klinken invloeden door van onder meer Salif Keïta en de Amerikaanse bluesgitarist Corey Harris, met wie hij een uitgebreide tournee door de VS maakte.

Comeback van een legende
De 72-jarige Orlando Julius is een van de nog immer actieve levende legendes van de Afrikaanse muziek. Een pionier die midden jaren zestig Nigeriaanse highlife mengde met soul, funk, latin en pop, en daarmee het fundament legde voor de afrobeat, de stijl waarmee Felu Kuti later wereldberoemd zou worden. In de nadagen van zijn carrière maakte hij een ijzersterke comeback met het ultrabroeierige afrobeatalbum Jaiyede Afro, dat door de medewerkers van MixedWorldMusic werd uitgeroepen tot cd van het jaar 2014. Ondersteund door de Engelse band The Heliocentrics zal Orlando Julius een dampende demonstratie geven van hoe afrobeat moet klinken: funky, bonkend, schurend, hitsig en moddervet. Zijn begeleiders excelleren met tintelfrisse gitaren, psychedelisch orgelspel en creatieve arrangementen.

The next best thing uit Mali
Songhoy Blues wordt gevormd door vier jonge Malinese muzikanten die een paar jaar geleden Timboektoe ontvluchtten voor de terreur van de oprukkende islamitische fundamentalisten. Ze vestigden zich de Malinese hoofdstad Bamako, waar het kwartet een opwindend eigen geluid halverwege Malinese tradities en westerse rock ontwikkelde. 'Alsof je The Black Keys opzet. De gitaren botsen er flink onder in de openingstrack van Songhoy Blues' debuutplaat. En meteen is duidelijk waarom de band uit Mali als next big thing is ingehaald door de Britse rockbladen', schreef Mixed-medewerker Ben Ackermans over hun eerste, alom bejubelde cd.

Ghanese highlife-pionier maakt zijn rentree
Zanger Pat Thomas is een van de veteranen van de highlife, de nationale dansmuziek van Ghana die in de jaren zeventig een ongekende bloeiperiode beleefde. In de nadagen van zijn carrière maakte Thomas een ijzersterke rentree met een nieuw album op Strut, het label dat al eerder cd’s uitbracht van een andere Ghanese highlifepionier, gitarist Ebo Taylor, die meewerkte aan Thomas’ nieuwste titelloze album. Met zijn heerlijk swingende Kwashibu Area Band zal de nog opmerkelijk fitte Thomas ongetwijfeld iedereen in beweging krijgen met zijn mix van vintage West- Afrikaanse dansmuziek, funk, soul en disco.

Erfdragers van de Congolese rumba
Na het overlijden van de legendarische Congolese zanger, gitarist, componist en orkestleider Franco in 1989 splitste zijn 36-koppige orkest TPOK Jazz zich op. Begin 2004 hergroepeerde een aantal voormalige leden zich onder de naam Odemba OK Jazz Allstars. Als erfdragers van de Congolese rumba laten zij de muziek van Franco weer in volle glorie herleven: nog steeds dansbaar, met meerstemmige zang, gevlochten hypnotiserende gitaarlijnen en onvermoeibare blazers. Bijzonder is de aanwezigheid van de beroemde Angolese zanger Sam Mangwana, ooit vocalist bij TPOK Jazz, die special voor dit optreden naar Hertme komt.

Een nieuwe ster met een boodschap
De fraai zingende Karyna Gomes is de nieuwe ster uit Guinee-Bissau. Deze charmante zangeres begon haar zangcarrière in 1997 met gospelmuziek in Brazilië. In 2007 trad ze toe tot de groep Super Mama Djombo, waarmee ze in 2012 al eens in Hertme optrad. Twee jaar later bracht ze haar debuutalbum Mindjer ('Vrouw') uit, een ode aan de Guinese vrouwen en alle vrouwen uit de hele wereld voor hun vastberadenheid, kracht en moed. Muziek met een boodschap dus.

Muzikaal erfgoed klinkt door in nieuwe vormen
De zevenmansformatie Bamba Wassoulou Groove, afkomstig uit de Malinese hoofdstad Bamako, laat zich inspireren door de legendarische Super Djata Band die in de jaren tachtig furore maakte met zwaar funkende Malinese grooves, bedwelmende vocalen en hypnotiserende gitaarsoli. De broeierige songs van Bamba Wassoulou Groove zitten vol citaten en verwijzingen naar de Super Djata Band en hun briljante gitarist Zani Diabaté, die in 2011 overleed. Geen wonder, want Bamba Wassoulou Groove werd geformeerd door percussionist Bamba Dembelé, ooit mede-oprichter van de Super Djata Band. Fascinerend om te horen hoe traditionele ritmes en melodieën van de Bambara en uit de Wassoulou regio samensmelten met rock, blues, jazz en psychedelica. In het opzwepende spel van de twee gitaristen Mamadou Diabaté en Moussa Diabaté echoot de muzikale erfenis van Zani Diabaté. Intense en verzengende Malinese muziek.

Oudjes die het nog altijd heel best doen
Orchestre Les Mangelepa is een van de meest invloedrijke Oost-Afrikaanse bands uit de jaren zeventig en tachtig. De groep, oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Congo, vestigde zich in Kenia, bracht meer dan dertien albums uit, produceerde hit na hit en domineerde de dansvloeren van Zambia tot Oeganda en van Kenia tot Tanzania. Samen met Super Mazembe, Baba Gaston en Samba Mapangala's Orchestra Virunga vormde Les Mangelepa het karakteristieke, subtiele geluid van de Oost-Afrikaanse rumba terwijl in buurland Zaïre (nu DR Congo) de meer onstuimige soukous tot ontwikkeling kwam. Verbazend genoeg is dit typische rumbageluid nog niet verdwenen. Veertig jaar later treedt Les Mangelepa nog iedere week op bij 'Vibro' in Nairobi West en neemt het met twaalf muzikanten op tegen de DJ's en de kleinere nieuwe groepen.

Superster als sluitstuk
Als waardig afsluiter treedt dit jaar de Senegalese superster Youssou N’Dour aan. ‘De Nachtegaal van Dakar’ begon zijn imposante carrière bij de Star Band, formeerde in 1979 zijn eigen groep Étoile de Dakar en ontwikkelde midden jaren tachtig met de band Super Étoile de Dakar zijn eigen stijl, een mix van mbalax (Senegalese popmuziek), reggae, funk en latin. De samenwerking met Peter Gabriel in 1986 leverde hem veel nieuwe fans in het Westen op. Zijn definitieve doorbraak volgde in 1994 met de wereldhit 7 Seconds, een duet met Neneh Cherry.
N'Dour staat ook bekend om zijn grote maatschappelijke betrokkenheid en strijd tegen onrecht. Zo organiseerde hij 1985 een concert voor de vrijlating van Nelson Mandela, deed benefietconcerten voor Amnesty International en werkte samen met de Verenigde Naties en UNICEF. Vanwege al die activiteiten kende het Prins Claus Fonds hem in 2002 een prijs toe. In 2012 begaf hij zich in de Senegalese politiek en was enige tijd minister voor cultuur en toerisme. In die periode trad hij nog nauwelijks op maar de laatste jaren is N’Dour weer erg actief. Op 10 mei bracht hij een nieuwe ep uit"#Senegaal Rekk. Beluister 'm hier: 




Waar ooit de passiespelen werden gehouden...
Het Afrikafestival vindt plaats op 2 en 3 juli 2016 in het Openluchttheater van het landelijk gelegen dorp Hertme, nabij Almelo en Hengelo. Het festival is in de loop van de jaren beroemd geworden vanwege zijn intieme sfeer. Tussen de veelsoortige acts door vermaken de bezoekers zich op de grote Afrikaanse markt op het terrein rond het podium. Er is volop parkeergelegenheid. Bezoekers die twee dagen naar het festival komen en willen kamperen, wordt aangeraden snel te reserveren bij een van de campings in de buurt. De maximale capaciteit is vierduizend bezoekers per dag.

Ticket info:
Dagkaart  € 23 (vvk), € 26 euro (poort). Passepartout € 42.

Tijdschema Afrika Festival 2016

Zaterdag 2 juli (terrein open vanaf 12.00 u.)
13.00 - Oum (Marokko)
14.45 - Moh! Kouyaté (Guinée- Conakry)
16.45 - Orlando Julius & the Heliocentrics (Nigeria/Engeland)
18.45 - Songhoy Blues (Mali)
20.45 - Pat Thomas & Kwashibu Area Band (Ghana)
23.00 - Odemba OK Jazz Allstars & Sam Mangwana (DR Congo)
01.00 - einde eerste festivaldag

Zondag 3 juli (terrein open vanaf 11.00 u.)
12.30 - Karyna Gomes (Guinee-Bissau)
14.30 - Bamba Wassoulou Groove (Mali)
16.30 - Orchestre Les Mangelepa (Kenia)
19.00 - Yousou N'Dour et Le Super Étoile de Dakar (Senegal)
21.00 - einde festival

Videoplaylist, samengesteld door MixedWorldMusic (ga met >| naar de volgende video): 

Tijdens het hele festival is er een markt met Afrikaanse producten en gerechten.

Vervoer
Er is een pendeldienst vanaf NS station Borne naar het festivalterrein. Op zaterdag wordt er gereden vanaf half twaalf tot hald een ’s nachts en op zondag van half elf tot tien uur ’s avonds. Iedere 10 à 15 minuten vertrekt er een bus. Het tarief is € 1,50 p/p (kinderen van 4 tot 12 jaar € 1,00 en tot 4 jaar gratis).

De 28ste editie op 2 en 3 juli brengt weer veel verrassingen met bekende en onbekende artiesten uit alle hoeken van Afrika. Hieronder video-impressies van enkele van de artiesten die er zullen optreden.

www.afrikafestivalhertme.nl