Het blijft een even mooi als wonderlijk verhaal: hoe een Afrikaanse muzikant op leeftijd, na jaren van stilte weer in de belangstelling raakt en een heuse tournee door Europa maakt. Accordeonist Bitori stond aan de wieg van de funaná, de razendsnelle dansmuziek van de Kaapverdische Eilanden. In de jaren tachtig en negentig vierde hij triomfen in zijn geboorteland, om vervolgens in vergetelheid te raken. Nu op 22 juli 2016 zijn klassieke album 'Bitori Nha Bibinha’ uit 1998 opnieuw zal wordn uitgebracht door Analog Africa, gaat deze accordeonveteraan alsnog de wereld rond. Komende maanden treedt hij diverse malen op in Nederland en België.
door Bas Springer
Van alle dansgenres op de Kaapverdische Eilanden is funaná ongetwijfeld de snelste en meest opwindende. Het typerende instrument van de funaná is de accordeon, die wordt opgejaagd door het ritme van de ferrinho (in het lokale creools 'ferrinhu'), een metalen staaf die met op- en neergaande bewegingen razendsnel wordt beroerd. Funaná is de muziek van de nazaten van slaven op het eiland Santiago. De zang is vaak weemoedig, de weerslag van eeuwenlange slavernij. Op dit moment wordt funaná wereldwijd door muziekliefhebbers opgepikt. Jonge Kaapverdianen in de diaspora spelen de muziek weer en platenlabels als Analog Africa brengen compilaties uit.
‘Wilde funana’
Bitori nha Bibinha, kortweg Bitori, werd geboren op het Kaapverdische eiland Santiago. In de vroege jaren vijftig reisde hij naar de toenmalige Portugese kolonie Sao Tomé & Principe en bracht bij terugkeer een accordeon mee. Hij ontwikkelde zijn eigen vurige, snelle stijl die al gauw in zwang raakte. Niet iedereen kon deze 'wilde' funaná’ echter waarderen en het genre werd door de Portugese overheersers verboden. Dat bleef zo tot de onafhankelijkheid van de Kaapverdische Eilanden in 1975. Pas in 1998 verscheen een eerste album van Bitori - Bitori Nha Bibinha - opgenomen in Rotterdam. De plaat was een enorm succes en de nummers werden klassiekers, zij het alleen op de Kaapverdische Eilanden. Sinds kort is dit vergeten meesterwerk opnieuw leverbaar dankzij een heruitgave op het label Analog Africa, opgericht door Samy Ben Redjeb. Hoogste tijd dus voor de herontdekking van funaná-meester Bitori, die ook de leraar was van de beroemde Kaapverdische groep Ferro Gaita.
Speellijst 2016
3 juni - Rasa, Utrecht
4 juni - Sodade Festival, Doelen, Rotterdam
24 juni - Fiesta Macumba, Melkweg, Amsterdam
25 juni - Festival Mundial, Spoorzone, Tilburg,
26 juni - Ottentrotterfestival, Mechelen (B)
20 aug - Lowlands, Biddinghuizen
Het album 'Bitori Nha Bibinha’ komt uit op 22 juli 2016 op het Analog Africa label.
Voor tickets en informatie: zie onze agenda
Cd : Bitori – Legend of Funaná (Analog Africa / Clear Spot)
