Anouar Brahem
Sergio Mendes
Kasai All Stars
BvR Flamenco Big Band
Vaudou Game
Peter Solo van Vaudou Game
CMQ Big Band playing Beny Moré
Ed Motta
Diogo Nogueira en Hamilton de Holanda
SpokFrevo Orquestra
North Sea Jazz World Verslag van de worldy acts op het 40ste North Sea Jazz festival zondag 12 juli, 2015

World heeft een mooie plek op het North Sea Jazz festival, met de focus op die world music acts die vanzelfsprekend een jazzy inslag hebben. Improvisatievermogen, grooves die hun roots in de jazz hebben, dus uiteindelijk in Afrika, en via Afrika weer in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. En dan is de keus natuurlijk lekker groot. Wij genoten op North Sea Jazz 2015 van Kasai All Stars, Vaudou Game, en Spok Frevo Orchestra. Anouar Brahem bracht ons aan het begin van het festival in de juiste, relaxte mood om drie dagen festival goed aan te kunnen.

tekst en foto's door Charlie Crooijmans 


Anouar Brahem Quartet
Het festival is begonnen. De opwinding is groot, want er is in het eerste uur al zoveel te zien. Met moeite onderdrukt uw verslaggever de drang om even naar het concert van Typhoon te rennen. In het programmaboekje staat expliciet aangegeven dat je niet in Madeira kunt na aanvang van het concert. Dit uit respect voor het zachte en subtiele karakter van de muziek van het kwartet van Anouar Brahem. Dit respect wordt door het publiek ter harte genomen, want met uitzondering van een enkeling die de zaal (tijdens het applaus) verlaat, blijft iedereen - de zaal is zo goed als vol -, al dan niet met de ogen dicht stil genieten. We luisteren naar de piano van François Couturier, die meestal het intro speelt. Klaus Gesing die er een prachtig bedje onder legt op zijn baritonklarinet, de speelse bassist Björn Meyer die zowel ingetogen als funky kan spelen en natuurlijk de ud van Anouar Brahem.
Ze spelen de stukken van het nieuwe dubbelalbum 'Souvenance', waar Anouar zes jaar aan heeft gewerkt. De situatie in zijn thuisland Tunesië is dermate moeilijk dat hem het muziek maken als iets triviaals leek. Die frustratie hoor je soms wel terug in zijn udspel. Venijnige uithalen en dissonanten schieten uit een verder rustig, zinnestrelend en harmonisch weefgetouw. De afwezigheid van percussie valt niet op totdat de musici zelf percussief tokkelen, wrijven of zachtjes trommelen. De westerse en oosterse manier van musiceren komen ook prachtig samen door harmoniën te mixen met eenstemmige melodielijnen en een repititief patroon onder een solo. Er wordt spaarzaam gebruik gemaakt van toonmateriaal, maar door de modulaties en experimenten blijft het geheel ongehoord boeiend.
Voor het publiek was er geen beter begin om de hectiek van het festival aan te kunnen.

Sergio Mendes
Na het ingetogen concert van het Anouar Brahem Quartet spoedt uw verslaggever zich naar de Maaszaal, waar Sergio Mendes al een tijdje bezig is. De Bahiaanse percussionist Marco B. dos Santos soleert net lekker op zijn pandeiro, een instrument dat wij in onze contreïen gewoon tamboerijn noemen. De leden van Mendes' fantastische band zijn allen afkomstig uit Brazilië. Rapper H2O en de zangeressen - met uitzondering van Gracinha Leporace - komen net als Mendes uit LA.
De aanwezigheid van een rapper is leuk en eigentijds maar ook listig. Hij trekt jong volk aan, maar wat moeten die met oude, grijsgedraaide hits die door Mendes doodleuk van een bossajasje worden voorzien, zoals de zwijmelige ballade Never Gonna Let You Go uit 1983, Beatleshit The Fool on the Hill en The Look of Love, een klassieker van Burt Bacharach. Als het concert bijna ten einde is, tovert Mendes zijn grootste hit uit de hoed. Had hij die nog niet gespeeld dan? Wat listig! Mas que Nada schalt de galmbak in en iedereen is weer happy. Helemaal tot slot volgt nog een klassieker van Jorge Ben Jor. Het is stiekem toch wel weer errug goed!

Kasai Allstars
De Kasai Allstars zijn een bont gezelschap van Congolese muzikanten afkomstig uit verschillende bands. Het is een zooitje ongeregeld, wat best wel een verademing is tussen al die strak geproduceerde acts op North Sea Jazz. Het publiek is verrast, maar vindt het vooral hilarisch ('Kijk, m'n oma'). Een kluitje fotografen staat pal voor een van de zangeressen, die met haar grote glimlach, bolvormig afrokapsel en volslanke, halfblote buik op z'n Congolees danst. Het roept associaties op met de hottentot uit de film Black Venus. Maar daar zit de band gelukkig niet mee; die voelt zich juist aangemoedigd en doet er een schepje bovenop.
Het geheel verandert al gauw van een curiositeit in een heerlijke, heupwiegende entiteit. De muziek is gezellig ouderwets met traditionele melodietjes en riffjes, maar ook modern en gruizig door de elektrisch versterkte en vervormde duimpiano, de zoemende percussie en de enorme balofon. Ook een lust voor het oog zijn de spleettrommel, die er uitziet als een platgeslagen doedelzak, en een basvariant van duimpiano waar de bespeler op zit.
Het is een vrolijk gebeuren en af en toe hoor je zelfs briljante momenten. Vanwege de fraaie samenzang of een laag boventonen die boven komt drijven, of door de strakke interlocking ritmes. Het publiek reageert steeds uitbundiger. Een man waagt zelfs een dansje op het podium met de zanger 'Mi Amor' Hubert Mputu Ebondo. Ook het einde - als de zangers/dansers op een denkbeeldige motor stappen en gedag zwaaien - is ongekend grappig.

The BvR Flamenco Big Band
We duiken de tweede dag in met de BvR Flamenco Big Band. BvR staat voor Bernard van Rossum, die artistiek leider als dirigent en sopraansaxofonist is. Als kind van een Engelse moeder, een Nederlandse vader, opgegroeid in Spanje, spreekt hij vlot zijn talen. Met zijn flamenco big band heeft hij onlangs de eerste prijs in de Meerjazz International Big Band Competition gewonnen. Vanmiddag op het podium van de Mississippi wordt werk van hem gespeeld dat ook op het album Jaleo Holandés staat.
Op het kleine podium bevindt zich midden en rechts de bigband en ter linker zijde links de overigens uitstekende flamencomuzikanten. Van Rossum dirigeert beeldend en soleert een enkele keer op zijn sopraansax. Hij en ook de andere solisten worden door het publiek flink toegejuicht. Maar de danseres maakt toch de meeste indruk. Mooie strakke bewegingen, interlockend met de palmas van María Marín en Pablo Martínez. Het gaat wringen als de bigband de overhand krijgt. De flamenco, die van nature vrij ongepolijst is, wordt door de bigband immers glad gestreken. De felle stem van María Marín komt beter uit de verf als ze meer ruimte krijgt. Aan de andere kant heeft de bigband vooral in de uptempo stukken iets meer temperament. De arrangementen zijn interessant en kleurrijk, maar de big band klinkt opereert net iets te keurig om een onuitwisbare indruk te maken.

Vaudou Game
Op hetzelfde Mississippipodium besluit de Franse groep Vaudou Game van frontman Peter Solo uit Togo de dag. Op dat tijdstip spelen ook twee favorieten van uw verslaggever: Guillaume Perret & The Electric Epic en The Bad Plus Joshua Redman. Absolute zwaargewichten. Koud een week geleden had ik Vaudou Game al zien spelen op het Afrikafestival in Hertme. Toen werd ik net als het publiek in Rotterdam verpletterd door hun strakke afrofunk. Ook visueel is het niet te versmaden, met Peter Solo die bekken trekkend en funky danst met z'n gitaar zowat op z'n schoenen, kanariegele hoogwaterbroek, niets meer dan een bos kettingen om zijn nek en een doekie op z'n hoofd. Hij is de belichaming van het voodoospel dat ze spelen. De band heeft vanwege de Franse jongens iets weg van kartonnen personages, uniform gekleed in Vaudou Game t-shirt, soulbroek en retroschoenen.
De muziek is gewoon lekkere retro afrofunk, net als op het album Apiafo - vooral de nummers Meva, met pentatonische voodoomelodie, en de hit Pas Contente. Maar het concept, de show en de aankleding zijn niets meer dan een formule: het meezingen met Pas Contente, inclusief kreten, de uitleg over voodoo (in tegenstelling tot de negatieve beeldvorming is voodoo juist goed en respectvol voor alle levende wezens) en het gedeeltje waarin iedereen op een koebel speelt. In elk geval is het script tot in de puntjes uitgeschreven. Ontzettend leuk voor degenen die de show voor het eerst zien.


CMQ Big Band playing Beny Moré
In de Congo kondigt de presentator van de derde dag van het North Sea Jazz de CMQ Big Band als een groep die nog nooit buiten Spanje heeft gespeeld. Is dat wel een aanbeveling? Het hindert in elk geval niet, want het blijkt alvast een verrassend hoogtepunt van de dag. Het orkest omvat zowel Spaanse als Cubaanse muzikanten en speelt de muziek van Beny Moré uit het Cuba van de jaren vijftig, de tijd waarin de tenorstem van Moré het radiostation CMQ in Havana domineerde.
Vol energie en enthousiasme betreden de bandleden het podium en dat slaat natuurlijk meteen over op het publiek. Initiatiefnemer, arrangeur en pianist Luis Manuel Guerra Crespo heeft als bandleider iedereen onder controle. De blazers spelen puntig en laten, als het moet, de tonen lekker aanzwellen. De Cubaanse zanger Alain Perez Rodriguez, de man met de lange paardenstaart, beschikt over een fraaie tenor die hij af en toe fijn laat vibreren. Hij houdt - net zoals Beny Moré dat altijd deed - een hand bij zijn oor om de tonen beter te kunnen treffen. We gaan écht terug in de tijd. Na een romantische bolero knallen uptempo genres als mambo, son muntuno en guaracha van het podium. Mensen om mij heen kunnen zich niet langer in bedwang houden en springen op om te dansen. Dit alles ter ere van de beste muziek ter wereld: de muziek van Cuba uit de jaren vijftig, die dankzij Luis Manuel Guerra Crespo en zijn bigband een nieuwe kans krijgt.

Ed Motta
De North Sea Jazz Club uit Amsterdam heeft op het festival een eigen zaaltje. Het concept is dat van de meeste jazzclubs in Amerika: ontspannen dineren terwijl je van geweldige jazzmuziek geniet. Tussen half zes en half zeven is het podium(pje) gereserveerd voor de Braziliaanse soulzanger en componist Ed Motta. Motta is het neefje van de legendarische Tim Maia, al wordt hij daar liever niet mee geassocieerd, net zo min als met zijn thuisland en landgenoten. Eerder dit jaar was hij even de risee van Facebook, omdat hij zich laatdunkend uitliet over expats die zeuren om zijn eeuwige hit Manuel, maar dit terzijde. Motta wil gezien worden als een internationale ster met een verfijnde smaak. En dat is hij ook. Hoewel eigenlijk met band op tournee door Europa, treedt hij speciaal voor de North Sea Jazz Club op als solist, zichzelf begeleidend op piano en keyboard. Helaas moet uw verslaggever verder en blijft ongewis of Motta naast zijn Engelse nummers ook Manuel'heeft gespeeld.

Bossa Negra: Diogo Nogueira en Hamilton de Holanda
Hamilton de Holanda heeft al een paar keer eerder in Nederland gespeeld, maar dan voornamelijk instrumentaal. Deze gigant op de mandoline speelt samba en choro. Choro is de voorloper van de samba en de Braziliaanse jazz. De Holanda wordt geroemd om zijn vernieuwende tiensnarentechniek. Het is dus best verrassend dat hij er voor gekozen heeft om een duet te vormen met een vocalist, en bovendien niet zomaar iemand. Diogo Nogueira is de zoon van sambaheld João Nogueira. Ze spelen de  samba’s die zijn verschenen op het album Bossa Negra, geïnspireerd door de klassieke Os Afro Sambas uit 1966 van Baden Powell en Vinícius de Moraes. De stem van de stoer ogende, non-conformistische  Nogueira past goed bij de het virtuoze getokkel van De Holanda, begeleid door de contrabas van André Vasconcellos en de percussie van Thiago da Serrinha. In het begin was het geluid nog niet optimaal, maar dat euvel werd snel verholpen, zodat het publiek kon genieten van deze intelligente sambistas.

SpokFrevo Orquestra
Spok met zijn frevo big band is de laatste act van de laatste dag op het podium van de Congo. Frevo is tijdens carnaval overal te horen in de straten van Recife, in het noordoosten van Brazilië. Het woord frevo komt van ferver, dat koken betekent. En zo klinkt de muziek ook. Het kookt en bruist als geen enkel ander instrumentaal genre. Hoewel, instrumentaal... Er zijn drie soorten frevo’s, waarvan sommige met zang. Spok legt het allemaal omstandig uit tijdens het concert. Helaas haalt dat de vaart er uit, want het moet allemaal ook nog vertaald worden. Spok, die met zijn alt- en sopraansax sneller ratelt dan hij spreekt, blijkt aardig te kunnen zingen. Maar ik geef toch de voorkeur aan de instrumentale stukken, vooral als Spok in dialoog treedt met die andere virtuoze saxofonist. De leden van het orkest zijn stuk voor stuk keien. Nog nooit heb ik zo’n snelle solo op de trombone gehoord. Verrassend zijn de twee guest stars: Hamilton de Holanda op zijn mandoline en de Nederlandse trompettist Ellister van der Molen, die het moordende tempo prima blijkt te kunnen bijbenen. Het allerlaatste nummer van de show is de carnavalshymne Vassourinhas. Het publiek raakt nu helemaal op dreef en springt als één man op voor de frevo. Top!
Voorafgaand aan het concert heeft uw verslaggever Maestro Spok geïnterviewd, en daarbij daf die wederom te kennen hoezeer hij met zijn hele ziel en zaligheid frevo speelt. Het interview verschijnt binnenkort op deze site. 


www.northseajazz.nl 



meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024