Ter gelegenheid van de muziekbeurs Porto Musical in Recife was Charlie Crooijmans onlangs voor MixedWorldMusic in Brazilië. Ze bezocht niet alleen de beurs, maar ook de plaatselijke carnavalsviering en ging op stap met DJ Dolores. In deze laatste aflevering doet ze verslag van het meer alternatieve Recbeat festival.

door Charlie Crooijmans (tekst en foto's)

Voor wie de carnavalsgekte wil ontvluchten of er sowieso niet van houdt, is Recbeat een dankbaar alternatief. Het podium staat opgesteld op Cais da Alfâdega aan de rand van de oude wijk van Recife. Het is de twintigste editie van dit gratis toegankelijke festival dat wordt georganiseerd en geprogrammeerd door Antonio Gutierrez, ook wel Guti [goetsjie] genoemd. Van 14 tot 17 februari treden op één podium veertig acts op, variërend van experimenteel tot blues, rock, elektronica, MPB en cumbia. Boven het podium hangt een scherm waarop video-art wordt geprojecteerd. Elke avond wordt geopend en gesloten met een DJ-act; overdag is er jeugdtheater uit Italië.

Duizendkoppig publiek
De lange kade waarop het podium staat opgesteld, biedt plaats aan duizenden mensen (volgens collega Zjakki Willems wel 15.000). Vooral bij de populairdere acts wordt dat goed zichtbaar als al die armen gelijktijdig omhoog gaan. De kade ligt tamelijk geïsoleerd, met aan de ene kant een rivier waar af en toe een frisse bries vandaan komt en aan de andere kant gebouwen. Maar aan de vrolijke verkleedpartijen, waaraan ook door sommige artiesten wordt meegedaan, is goed te merken dat het carnaval is.

Internationale programmering
De programmering omvat niet alleen nationale maar ook internationale artiesten. De multi-instrumentalist Axel Krygier uit Argentinië betreedt als eerste het podium. Met zijn experimentele stemmetjes, maffe geluiden en een mix van cumbia en rock krijgt hij het publiek maar half mee. Bij dit eerste optreden is er nog niet veel publiek aanwezig. Ik complimenteer Guti met het geweldige geluid, hoewel ik daar een paar dagen later op terug moet komen. Dat heeft alles te maken met de reikwijdte van het geluid, dat immers de hele kade moet bestrijken. Hoe dichter je bij het podium staat, des te harder je middenrif mee trilt met de dreunende bastonen.

Sommige gemist, andere gezien
Andere buitenlandse acts zijn Dorit Chrysler uit Oostenrijk, Dengue Dengue Dengue! uit Peru, Man or Astro-Man? uit Amerika en Analog Africa uit Duitsland. Die heb ik echter allemaal gemist vanwege mijn uitje met DJ Dolores. Wel heb ik Marquise Knox uit Amerika gezien. Op deze jonge blueszanger en sologitarist van 23 jaar wordt ongelooflijk enthousiast gereageerd. Ook Keziah Jones uit Nigeria, die als een sexy Jimi Hendrix zijn blufunk liedjes speelt, is onweerstaanbaar. Onverwacht treedt de Nigeriaanse singer-songwriter Nneka uit Duitsland op en zelfs Manu Chao duikt op uit het niets om wat liedjes te zingen met de populaire band Mombojó.

Trio Lucas Santtana verkleed
Braziliaanse artiesten als DJ Dolores met zijn Banda Sonora en Lucas Santtana, die een aantal keer in Nederland en België hebben opgetreden voor een tamelijk klein publiek, worden hier massaal toegejuicht. Vrijwel iedereen kan hun liedjes woord voor woord meezingen. Lucas Santtana nodigt een aantal meisjes uit om op het podium hun beste moves te demonstreren. Wie het meeste applaus scoort, krijgt een cd. Het trio zelf is gekleed in uitdagende vrouwenkleding. Hun optreden is weergaloos.

Tot de Braziliaanse artiesten die nog niet zo heel erg bekend zijn in de lage landen, behoren Russo Passapusso, Coutto Orchestra, Jaçara Marçal en Jam da Silva. Alvorens wat dieper op hen in te gaan, wil toch eerst nog even Lucas e A Orquestra do Prazeres noemen. Deze maracatugroep uit Pernambuco wisselt (iets te zoete) vocale en gitaarintro’s af met een heerlijk en opwindend drumgeluid. Voor de liefhebbers.



Russo Passapusso
Zanger en componist Russo Passapusso behoort tot een nieuwe generatie muzikanten uit Bahia. Hij is de vocalist van het hippe en eigentijdse BaianaSystem en maakt verder deel uit van het Bemba Trio en van Ministereo Público uit Salvador. Zijn debuutalbum Paraíso da Miragem is zeer goed ontvangen. De fraai analoog geproduceerde plaat roep herinneringen op aan de tijd van Tropicalia, maar dan met meer reggae-invloeden. Hij brengt niet alleen liedjes van die cd, maar ook van BaianaSystem, omdat die lekker up-tempo zijn.

Coutto Orchestra
Dit ‘orkest’ uit Sergipe bestaat weliswaar uit slechts vier mensen, maar ze klinken desondanks orkestraal. Coutto Orchestra werd in 2010 opgericht door Henrique Coutto. Wat meteen opvalt, zijn de bruisende energie en de universele sound waarin je van alles kan herkennen, van traditionele ritmes tot zelfs balkanbrass. Maar wel subtiel; het ligt er niet te dik bovenop. Het is een energieke mix van elektronica (o.a. theremin), met akoestische accordeon en koperblazers. Na afloop hoor ik hoe ze bij elkaar zijn gekomen. Ze hebben allemaal een andere achtergrond: de een is klassiek geschoold, de ander heeft in rockbandjes gezeten en nummer drie komt uit de forró. Henrique die ze bij elkaar heeft gebracht, legt uit dat mensen uit Sergipe (in het noordoosten, tussen Alagoas en Bahia) altijd al meer open staan voor invloeden van buitenaf. Ik zie deze groep wel op Lowlands staan!

Juçara Marçal
Deze Afro-Braziliaanse zangeres komt oorspronkelijk uit Rio, maar woont al een tijd in São Paulo. In Nederland heeft ze vorig jaar nog opgetreden tijdens Music Meeting XS met de groep Metá Metá. In São Paulo zit ze in een collectief van artiesten die elkaar ondersteunen bij verschillende projecten. Zo zit Kiko Dinucci, de gitarist uit haar begeleidingsdband, ook in Metá Metá. Juçara Marçal heeft net een nieuw album gelanceerd: Encarnado. Haar muziek is spiritueel en intens. Je voelt de pijn en het verdriet waar ze over zingt. Experimenteel met sterke contrasten.

Jam da Silva
Componist en percussionist Jam da Silva heb ik de dag daarvoor nog gezien in de groep Santa Massa van DJ Dolores. Hij werkt regelmatig samen met artiesten als Marisa Monte, Marcelo Yuka en met Franse artiesten als Moussu T en Les Jovents. Op Recbeat presenteert hij zijn nieuwe album Nord. Da Silva gaat als componist meer uit van ritmes dan van melodieën. Toch is zijn sound niet overdreven percussief, eerder bedachtzaam. Hij laat zich inspireren door de natuur. Dia Santo, de titeltrack van zijn debuutalbum, werd al in 2009 opgemerkt door Gilles Peterson. Peterson was samensteller van de compilatie Brownswood Bubblers Four, waarop ook een track staat van de Amerikaanse zangeres Lisa Papineau. Da Silva was zo gefascineerd door haar stem, dat hij haar uitnodigde voor de opnamen van zijn album. Papineau is ook aanwezig op Recbeat en zingt een aantal nummers mee. Een heel bijzondere hedendaagse combinatie. We moeten Da Silva zeker in de gaten houden.

Deze editie van Recbeat was zonder twijfel een geslaagde. Verrassingen, prima acts en bovendien verliep bijna alles vlekkeloos. Alleen echt populaire artiesten zoals de rocker Thiago Pethit, die veel weg heeft van een jonge Mick Jagger, en MPB zanger Luiz Melodia moeten backstage worden beschermd tegen opdringerige fans en dito journalisten. En nee, daar hoor ik niet bij.