Liefhebbers van traditionele Malinese muziek zullen ongetwijfeld  reikhalzend uitkijken naar de serie concerten die de Malinese griot Kassé Mady Diabaté eind van deze maand in de Benelux geeft. Al een halve eeuw zingt deze met een magnifieke stem gezegende schatbewaarder van de Malinese muziek de sterren van de Afrikaanse hemel. Nog altijd weet hij zijn publiek te raken met diep emotionele songs waarin eeuwen van Malinese muziektradities weerklinken. Bij zijn aanstaande akoestische concerten wordt Kassé Mady Diabaté begeleid door drie virtuoze Malinese muzikanten, waaronder Ballaké Sissoko op kora.

door Bas Springer

Kassé Mady Diabaté (1949, Kela) stamt uit de beroemde Diabaté-dynastie van zangers en musici. Op jonge leeftijd zong hij al op lokale bruiloften en andere ceremonies. Rond 1970 werd hij gevraagd om de leadzanger te worden van het dansorkest Super Mande de Kangaba, dat uit de nabijgelegen stad Kangaba afkomstig was.

Authenticité
De jaren zeventig waren een belangrijke periode in Mali vanwege L’Authenticité, de door de overheid gestimuleerde en deels gefinancierde politiek waarin artiesten opgeroepen werden een nieuwe culturele identiteit te scheppen. In Mali – net als in andere jonge Afrikaanse landen – werden muzikanten aldus aangemoedigd terug te keren naar hun eigen folklore in plaats van westerse muziek te imiteren. Deze culturele politiek luidde de gouden jaren van de Malinese muziek in, die dankzij re-releases op labels als Kindred Spirits en Sterns pas recentelijk in het westen op waarde worden geschat.
Iedere twee jaar sponsorde de Malinese regering de prestigieuze Biennale Artistique et Culturelle de la Jeunesse, kortweg Biënnale, waarin alle regionale ensembles en dansorkesten om de hoogste eer streden. In 1973 won Super Mande de Kangaba de Biënnale, mede dankzij de imposante stem van Kassé Mady.

Las Maravillas de Mali
Kort voor deze mijlpaal keerde een groep van acht Malinese muzikanten, die in Cuba muziek gestudeerd hadden, terug naar hun vaderland om de groep Las Maravillas de Mali te formeren. Dit orkest maakte al snel naam met  hun charangainterpretaties van Cubaanse klassiekers. Kassé Mady werd gevraagd om het Cubaans geïnspireerde repertoire te injecteren met Malinese vocalen. Op het enige album van Las Maravillas de Mali – een klassieker – zingt Kassé Mady songs als Balomina Mwanga en Maimouna.

National Badema du Mali
Rond 1976 werd Super Mande omgedoopt tot National Badema du Mali (De Nationale Familie van Mali), een van de meest legendarische Malinese popgroepen aller tijden. Originele lp's van National Badema du Mali zijn al jaren zwaar gezochte collector's items, waarvoor honderden euro’s gevraagd en betaald worden.

Parijs, muziekhoofdstad van Afrika
Eind jaren tachtig beproefde Kassé Mady Diabaté, net als zo veel andere Afrikaanse muzikanten, zijn geluk in Parijs, de muziekhoofdstad van Afrika. Hij verliet National Badema en nam twee soloalbums op, het elektrische getinte Fodé en het akoestische Kela Tradition. Beide albums werden geregistreerd door de beroemde Senegalese producer Ibrahima Sylla en verschenen op diens album Syllart.
Helaas verliep de voortgang van Kasse Mady Diabaté’s carrière anders dan gepland en gehoopt. Hij bleek niet opgewassen tegen de keiharde muziekwereld, en keerde, uitgebuit en teleurgesteld, terug naar Bamako. Geen ongelukkige terugkeer overigens, want Mali kende inmiddels een nieuwe democratisch gekozen regering en onder jongeren was een herwaardering van traditionele muziek te constateren. In dit klimaat voelde Kassé Mady Diabaté zich thuis als een vis in de Niger.

Samenwerkingsprojecten
In de jaren negentig werkte Kassé Mady mee aan diverse projecten, waaronder de cd Songhai 2 (1994) met de Spaanse flamencogroep Ketama en korameester Toumani Diabaté. Kassé Mady werd ook uitgenodigd voor de cd Kulanjan (1999) met de Amerikaanse blueszanger Taj Mahal. Ook klonk de stem van Kassé Mady Diabaté op Boulevard de l’Indépendance (2006) van het Symmetric Orchestra van Toumani Diabaté.
In 2010 werd het album AfroCubism uitgebracht, een volgens velen mislukt samenwerkingsproject tussen Cubaanse topmuzikanten, waaronder Eliades Ochoa en de crème de la crème van de Malinese muziek, waaronder Kassé Mady Diabaté en Toumani Diabaté.

Kiriké met cellist Ségal
Onlangs verscheen Kiriké, geproduceerd door de Franse cellist Vincent Ségal. Op dit akoestische album zingt Kassé Mady Diabaté acht traditionele nummers. Wat dit album tot zo’n genot maakt is – behalve uiteraard de krachtige, soulvolle stem van Kassé Mady Diabaté – de instrumentale ondersteuning van Ballaké Sissoko op kora, Lansine Kouyaté op balafon, Badjé Tounkara op ngoni, en Vincent Ségal op cello. Een prachtig traditioneel album in de grote Malinese griottraditie dat ongetwijfeld hoog zal eindigen op diverse jaarlijsten van wereldmuziekjournalisten.

Alles wijst erop dat Kassé Mady Diabaté eindelijk in het Westen de erkenning krijgt die hij op grond van zijn geweldige vocale capaciteiten allang had moeten hebben. Zoals gezegd, concerten om naar uit te kijken, al was het alleen maar omdat de inmiddels 65-jarige Kassé Mady Diabate hoogstzelden in ons land optreedt.

Concerten 2014
wo 26 nov: Bimhuis, Amsterdam
do 27 nov: De Oosterpoort, Groningen
vr 28 nov: Rasa, Utrecht
za 29 nov: MuziekPublique/Molière, Brussel
zo 30 nov: Music Meeting XS, Doornroosje, Nijmegen

Line-up
Kassé Mady Diabaté – zang
Ballaké Sissoko – kora
Lansiné Kouyaté – balafoon
Badjé Tounkara – ngoni

Voorproefje
Kassé Mady Diabaté trad onlangs met dit kwartet op in Parijs. Bekijk hier de livevideo.