Op zaterdag 25 oktober presenteerde Bram Posthumus op de Womex in Santiago de Compostela Mário Lúcio Sousa. Aanleiding voor dit live-interview: de volgende dag zou hem de Womex Professional Award uitgereikt worden. Een introductie.

door Bram Posthumus

Onbegonnen werk om een biografie te schrijven van de Kaapverdische minister van Cultuur, Mário Lúcio Sousa. Want je vergeet altijd wel wat.

Dichter, schrijver, advocaat, talenwonder, componist, politicus – en de beste cultureel ambassadeur die je kunt wensen. Niet gering voor iemand die opgroeide in armoede en op jonge leeftijd ook nog eens zijn beide ouders verloor. Het leger nam hem onder haar hoede, en gaf hem onderdak, een opleiding, eten – en een gitaar.

Sinds zondag kan Mário Lúcio de Womex Professional Award toevoegen aan de lijst overwinningen die deze even strijdbare als beminnelijke man inmiddels op zijn conto mag schrijven.

Cuba
Die lange biografie komt er nog wel een keer. De korte versie: na zijn middelbare school (dankzij de hulp van het Kaapverdische leger) ging hij naar Cuba voor een studie in de rechten en vervolgens weer terug naar zijn geliefde land voor een loopbaan in de advocatuur, de politiek en de kunst.

Muziek, meer dan alles. Zijn band Simentera zette zo’n twintig jaar geleden de Afrikaanse roots van de Kaapverdische muziek op de kaart. Die waren altijd achtergesteld geweest. ‘Ik had de kans om alle verschillende stijlen muziek te bestuderen en die te combinereen met mijn kennis van Europese klassieke muziek,’ vertelde hij tijdens ons tweegesprek dat Womex had georganiseerd. ‘Simentera werkte met alle Kaapverdiaanse ritmes èn met meerstemmig koor.’ Dat was nog nooit vertoond. Simentera herankerde de muziek van Cabo Verde en maakte het rijker.

Atlantic Music Expo
Ondertussen was Mário Lúcio ook de politiek ingedoken en adviseerde hij het ministerie van Cultuur. ‘Ik wilde aan mijn land teruggeven wat het mij geschonken had’, zo verklaart hij zijn grote activiteit op al die verschillende fronten. Op de wereldkaart begon hij een dikke cirkel om zijn land te zetten met een uitnodiging: kom langs. Die gedachte lag aan de basis van de Kaapverdische Womex: Atlantic Music Expo.

‘Ons land was lang de draaischijf van de slavenhandel. Nu maken wij van Cabo Verde een culturele draaischijf.’ Een land waar de hele wereld bij elkaar komt om te genieten van de Kaapverdische cultuur en vooral, vooral…die muziek, waar Mário Lúcio zelf zo’n hoofdrol in heeft gespeeld.

De minister/kunstenaar heeft een lijflied. Het is “Imagine” van John Lennon. Hij zong het tijdens de opening van de eerste Atlantic Music Expo, alweer twee jaar geleden. Hij zong het weer toen hij de Womex Professional Award in ontvangst nam. Voor iemand met zijn achtergrond uit een land met zo’n geschiedenis is dat verre van een gratuit gebaar.

Cabo Verde
Maar dromen alleen is niet genoeg. Je moet ervoor werken. ‘Dàt is onze missie’, zei hij terwijl we het podium afstapten na het einde van ons gesprek. En die missie volvoert hij met verve. We mogen, hopelijk nog veel van hem horen. En van zijn land met die zeldzaam rijke muziekcultuur. En voor we het vergeten: kom langs in Cabo Verde.