Voor de tweede keer vindt komend weekend (6 en 7 september) in Amsterdam het Atlas Festival plaats, vernoemd naar het inmiddels welbekende Atlas Ensemble, dat op unieke wijze de klankwerelden van het Verre Oosten, Centraal-Azië, het Midden-Oosten en Europa met elkaar verbindt. Op het programma staan niet alleen buitenlandse artiesten, maar ook wereldmusici uit eigen land.

door Ton Maas (tekst en foto's)

Tijdens de gratis toegankelijke openingsmanifestatie op zaterdagmiddag wordt het publiek op verschillende locaties in Muziekgebouw aan 't IJ verwelkomd door muzikale wereldburgers die ooit in Nederland zijn neergestreken. Onder hen bevinden zich Ramón Balderas Sánchez met zijn Mariachi Tierra Calente uit Mexico, en uit Palestina ûdspeler Nizar Rohana, die enkele jaren geleden deel uitmaakte van het succesvolle Music:World Series-project Tales of Tala. Ook van de partij zijn het Oeigoerse familie-ensemble Mäshräp en de Tibetaanse zangeres Lamgyal Lhamo.

De samenstelling van het programma weerspiegelt de aandachtsgebieden van het Atlas Ensemble. Veel bijdragen dus uit het Midden-Oosten, maar ook uit India, China en Japan. Gevorg Dabaghian uit Armenië behoort tot de meest toonaangevende dudukspelers van het moment. Verwacht van hem niet alleen onversneden traditie, want hij werkt regelmatig samen met artiesten als Jan Garbarek en Rabih Abou-Khalil. Kemanchespeelster Neva Özgen bewandelde in zekere zin de omgekeerde weg, want anders dan haar beroemde vader Ihsan, die graag het experiment en de dialoog met andere stijlen aanging, verdiepte zij zich juist in de klassieke Ottomaanse traditie.

Elshan Mansurov (kemanche) en Elchin Nagijev (tar) uit Azerbeidzjan brengen de instrumentale versie van de mugham, een muzikale traditie die zowel Arabische als Turkse en Oezbeekse invloeden verraadt. De Iraanse luitist Kiya Tabassian vertolkt de klassieke Perzische dastgah, een genre waarin hij zich bekwaamde onder leiding van onder meer Kayhan Kalhor.

De klassieke traditie van Noord-India raakte vooral dankzij Ravi Shankar al in de jaren zestig bekend in het Westen. De sitar was korte tijd zelfs een cultinstrument in de popmuziek. Minder bekend, maar minstens zo boeiend, is de sarangi, een vedel die net als de sitar over sympathische of resonantiesnaren beschikt. Dhruba Gosh behoort tot de meest bekwame bespelers van dit lastige instrument. Hij zal op tabla worden begeleid door Niti Ranjan Biswas.

En dan is er natuurlijk nog het Atlas Ensemble zelf, bestaande uit maar liefst 24 musici uit vele landen, die in wisselende bezettingen samenspelen. Het werd twaalf jaar geleden opgericht door Joël Bons, die nog altijd betrokken is als artistiek leider. Tijdens het festival zal het ensemble diverse malen te zien en horen zijn met werken van Klaas de Vries, James Clark en met winnende stukken uit de eerste Atlas Ensemble Composities Competitie.

Zie voor meer informatie www.atlasfestival.nl