andriessen
een vitale familie vrijdag 11 juli, 2014

andriessen
Hoe kan er zoveel talent in één familie terecht komen, is een vraag die al snel opdoemt bij het lezen van De Andriessens, het vlot-journalistiek geschreven familieportret van de beroemdste componist van Nederland. Voor liefhebbers van de muziek van Louis Andriessen beslist een aanrader. In tien hoofdstukken schetst de auteur een prachtig beeld van een familie, waarin vrijwel iedereen bezeten is van muziek.

Jurriaan Andriessen, oudere broer, blijkt een belangrijke invloed op Louis gehad te hebben. Begin 1949 vertrok Jurriaan naar de Verenigde Staten, voor een verblijf in Tanglewood Music Center, in de buurt van Boston. Tanglewood gold als het mekka van de nieuwe muziek, en in korte tijd ontmoet Jurriaan beroemdheden zoals Serge Koussevitsky, Aaron Copland en George Balanchine. De jonge Nederlandse componist krijgt zo een goede ontvangst in Amerika en is voor even talk of the town.

Bij terugkomst in Nederland is het Jurriaan die de jonge Louis voorziet van de nieuwste muziek op plaat: "Bob Graettinger, die een soort Schönberg schreef voor de band van Stan Kenton, John Cage, Gershwins An American in Paris, Copland, en anderen." Tekenaar Peter Vos, jeugdvriend van de familie, herinnert zich nog de opwinding die de woest vitale Amerikaanse muziek veroorzaakte.

Het verschil tussen de twee broers wordt jaren later pijnlijk: Van der Horst schetst Jurriaan als een gedegen ambachtsman die voor iedere gelegenheid in sneltreinvaart de juiste compositie levert. Jurriaan had weinig met de barricadedrift van zijn jongere broer, en diens revolutionaire aanvechtingen die in dienst staan van werkelijk nieuwe muziek. In de jaren zeventig groeit Louis gestaag uit tot een ster, en verdwijnen de composities van Jurriaan langzaam naar de achtergrond.

Andersom erkent Louis Andriessen de enorme invloed van zijn oudere broer, niet alleen via het jazzvinyl, maar vooral ook de compositielessen die Jurriaan aan de jonge Louis gaf. De praktische aspecten van het componistenvak leerde Louis vooral van zijn broer, wat zeker ook iets zegt waarom Louis' eigen werken -voor avantgardistische begrippen- toch zo helder en navolgbaar zijn.

In de laatste hoofdstukken krijg je als lezer vooral de behoefte om aanwezig geweest te zijn bij de successtukken van Louis, die dan inmiddels een wereldster is, met eigen festivals en talloze uitvoeringen in het buitenland, en een contract bij de grootste muziekuitgeverij ter wereld. Een succes dat overigens nergens tot persoonlijkheidsontwrichting leidt: zoals Louis en vele andere erover vertellen tegen de auteur blijft allemaal aangenaam nuchter.

Louis Andriessen over componeren: "Ik vind mijn stukken pas goed als ze hun eigen betekenis en eigen waarde hebben, als er een kwaliteit in zit die losstaat van de maker. Ik leef op nogal gespannen voet met de negentiende eeuw. Een van de redenen is dat de maker er altijd in aanwezig is. "Hoor mij eens bedroefd zijn", of "Hoor mij eens vrolijk zijn". Muziek moet zijn eigen leven kunnen leiden, en de maker hoort daar achter te verdwijnen. Dat heb ik geleerd van mijn vader. Hij zei: "Wij zijn helemaal niet belangrijk, de muziek is veel belangrijker dan wij." Dat vind ik een goed standpunt. Maar de magie van kunst is dat de schoonheid zelf voor een groot deel ondefinieerbaar is. Daar hoeven we ons geen zorgen over te maken, daar moeten we dankbaar voor zijn."

Agnes van der Horst, De Andriessens - een kleurrijke familie van muzikanten en kunstenaars (Uitgeverij Lias, 2013).


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024