De medewerkers van MixedWorldMusic zijn gewend te reizen. We deden op deze plek al eerder verslag van festivals in Noorwegen en India, en van showcaseconferenties als Womex. Vanaf 20 maart zijn we op Babel Med in Marseille, en afgelopen januari waren we op GlobalFest in New York. Miriam Brenner bekeek de artiesten en bands die ongetwijfeld binnenkort deze kant op gaan komen. Op ontdekkingstocht!

door Miriam L Brenner, fotografie Kevin Yatarola

In de eerste maand van het jaar was er veel muziek te beleven in New York, héél veel, nog meer dan gewoonlijk al het geval is. Elk jazzcafétje, elk podium waar wel eens een wereldmuziekband staat, presenteerde talent, en dat allemaal vanwege de APAP. Deze Association of Performing Arts Presenters is waar alle programmeurs en aanbieders van podiumkunsten uit Noord-Amerika samenkomen. Veel theater, dans, kleinkunst, maar ook volop muziek.

Bekende acts
Ongeveer een decennium geleden is tijdens deze beurs GlobalFest ontstaan, vanuit de wens om meer wereldmuziek op de podia te krijgen en om mensen na 9/11 de rijkdom aan culturen te laten vieren in plaats van andere culturen te vrezen. Webster Hall, waar GlobalFest op zondag 12 januari van dit jaar plaatsvond, heeft drie verdiepingen die elk drie tot vier artiesten welkom heetten. (Lees in mijn blog elders op deze site de voorbeschouwing van deze editie.)
Fanfare Ciocarlia en mede-hoofdpodiumacts Dakha Brakha en Baloji gaven er zoals verwacht een goede show waar veel te genieten viel. De Oekraïners waren op dreef en betoverden moeiteloos het publiek met hun rauwe, pulserende muziek en vocale harmonisaties. De Congolese rapper Baloji sloot de avond af met politiek bewust commentaar en knallende soukousgrooves van meestergitaarist Dizzy Mandjeku.

Luister hier het GlobalFest-concert van Baloji.

Nieuwe acts
De meest verrassende acts, echter, vonden plaats in de lagergelegen zalen. Vervormde gitaarklanken en karakteristieke Sahara-melisma's sijpelen uit de Merlin Room. Het is Noura Mint Seymali met het lied El Mougelmen van haar nieuwe album Azawan II. Deze Mauritanische is een uitstekend voorbeeld van locale wortels die internationaal de eenentwintigste eeuw in schieten. Ze mengt naadloos haar krachtige stem met de twangy gitaar van haar man Jeiche Ould Chighaly. Beide stammen uit een lange lijn van griots. Maar vanavond laat het voor hen gebruikelijke instrument – de tidinit- (uit), verwant aan de ngoni – zich niet horen. In plaats daarvan hebben ze gekozen voor drums, basgitaar en Noura's versterkte achtsnarige Ardine harp. Het bewijst een goede combinatie voor deze sterke act te zijn.

Beluister hier Nour Mint Seymali's gehele GlobalFest liveset op NPR.com.

Stomend Caribisch clubfeest met KiT
In de kelder zijn Kuenta i Tambu's (KiT) traditionele Nederlands-Antilliaanse tambú-drums op volle kracht. Wanneer de dj harde dancebeats uit de speakers pompt en beide mc's in Papiamento en Engels rappen, verandert de setting al snel in een stomend Caribisch clubfeest! Van een percussiesolo op de metalen chapi tot aan MC Diamanta, die toont hoe je je vooral niet als een monotone jackhammer moet bewegen. KiT's uurlange show is volgepakt met wendingen, en zelfs met die veelzijdigheid weten ze de energie en het publiek vast te houden. De zaal doet maar al te graag mee als ze worden opgeroepen om iets uit te trekken of te vinden om mee te zwaaien. De Amsterdamse band lijkt z'n formule te hebben gevonden.

Luister hier naar KiT's integrale GlobalFest-concert op NPR.com.

Frisse kijk op latin
De bigband Sergio Mendoza y la Orkesta uit Arizona verrast New York met een ongewoon frisse kijk op latinmuziek. Als bandleider, gitarist en componist baseert Mendoza zijn eigen repertoire op ervaring die hij heeft opgedaan als deel van onder andere Mexican Institute of Sound en Calexico. Trompetten en saxofoon vormen een strakke basis achter de maracas schuddende Salvador Duran met zijn kleurrijke mouwen en zijn opera-achtige zang.
De set vordert met psychedelische, surfy vibes van de lap-steelguitar. Live wordt de groep soms uitgebreid tot een achttienkoppige brassband. Menzoda en zijn Tucson-achterban voegen weer een extra smaak toe aan de al rijke en brede cumbia en mambo. De tradities worden in een nieuw glimmend jasje gestoken en ze noemen het zelf Mambo Mexicano - houd de scene uit deze zuideljke stad in de gaten voor meer van dit soort muziek!

Luister hier naar het volledige concert van Sergio Mendoza y la Orkesta op NPR.com.

Tapdance met Kong Fu
Een project met drie compleet verschillende artiesten die verkleed gaan als Kong Fu-typetjes: The Wu-Force. Tapdance door een trompet spelende toetsenist (Kai Welch), guzheng citer en Mandarijn-rap, slechts een klein deel van wat er allemaal in 45 minuten getoond werd. Abigail Washburn, een grote naam in de americana- en rootsscene, zocht de uitersten van haar banjo op. Al snaren strelend zingt ze over dorpsmeisjes die hun geluk in de grote stad Shanghai najagen en de keiharde realiteit waar ze in terechtkomen. Een mash-uplied als een Inner Mongilian-versie van een Lady Gaga-rack, vertolken ze net zo makkelijk als een stuk Chinese opera, inclusief snor op de Chinese artieste Wu Fei. Kortom, een interessant project dat barst van de talent en het entertainment, maar toch wel een tikkeltje (te) melig, vluchtig...

Beschamende verkleedpartij
Het dieptepunt van de avond werd al tijdens het eerste concert van het festival bereikt. Het Australische Bombay Royale lijkt meer bezig te zijn met een verkleedpartij dan met het maken van muziek. Ja, het is een gimmick: de groep is geïnspireerd door de Bollywood-muziek van de jaren zeventig en als popgroep hebben ze nu eenmaal een andere inslag. Prima voor bepaalde poppodia, maar toch kruipt er iets van plaatsvervangende schaamte de zaal in bij het zien van een kapiteinscostuum, en worden ze makkelijk overschaduwd door de andere artiesten – op hun glitters na dan.

Amerika versus Europa
GlobalFest is duidelijk een festival gericht op de Noord-Amerikaanse markt. In Europa zijn wij toch verwend met de vele topgroepen die hier op tournee komen – nog steeds vanwege de oude koloniale banden. Veel bekenden dus op het podium, maar zoals de Mississippi a-capellagospelzangers The Como Mamas predikten: Count your blessings (Tel je zegeningen), en die waren er zéker genoeg.

Video
Bekijk hier tot slot de video GlobalFest 2014 Recap die het festival mooi samenvat. Hij is gemaakt door de jonge radioproducer en journaliste Minna Zhou (productie en interviews) samen met Sebastian Modak (camera en montage), gevestigd in de VS.