Salif Keita 10 februari in Paradiso met nieuw album Ambassadeur van de Malinese muziek zondag 20 januari, 2013

De Malinese zanger Salif Keita is al ruim veertig jaar een van de grote sterren van de Afrikaanse muziek. Hij begon zijn carrière in 1970 bij de legendarische Rail Band en brak halverwege de jaren tachtig wereldwijd door met een mix van Afrikaanse en westerse muziek. Op zijn nieuwste, inmiddels elfde solo cd 'Talé' verrast Keita met een sterk dans-georiënteerd album en opvallende gastmuzikanten zoals de Engelse rapper Roots Manuva, de alom bekende Amerikaanse zanger Bobby McFerrin, de Kameroense saxofonist Manu Dibango en de Amerikaanse jazzbassiste en zangeres Esperanza Spalding. Aan de vooravond van zijn optreden in Paradiso op 10 februari portretteert Bas Springer The Golden Voice of Africa.


door Bas Springer

Salif Keita werd op 25 augustus 1949 geboren in het dorpje Djoliba als directe afstammeling van Soundiata Keita, die in de 13de eeuw het Malinese rijk stichtte. Hij werd door zijn familie en de dorpsgemeenschap genegeerd omdat hij albino was, een teken van ongeluk in de Mandingo cultuur. Aanvankelijk wilde Keita onderwijzer worden, maar omdat zijn ogen te slecht waren mocht hij niet voor de klas staan. Muziek, en met name zingen, was zijn grote passie, maar volgens de traditie mocht hij als nobele geen muzikant worden. Keita verzette zich tegen deze traditie en volgde zijn hart omdat zingen zijn enige uitlaatklep was. ‘Zingen heeft mijn leven compleet veranderd. Het feit dat ik nog steeds leef en de wil heb om door te gaan is te danken aan de muziek. Ik had geen aanleg om te studeren, maar dankzij de muziek kreeg ik een bestemming in het leven’, aldus Salif Keita in een recent promotiefilmpje.

Rail Band
In 1967 verruilde hij zijn geboortedorp voor de hoofdstad Bamako, waar hij in 1970 als zanger toetrad tot de legendarische Rail Band. Dit orkest werd opgericht en gesponsord door het Ministerie van Informatie, dat modernisering van nationale tradities stimuleerde. De band was het huisorkest van het stationshotel in Bamako en werd in 1976 omgedoopt tot Orchestre du Buffet Hôtel de la Gare de Bamako. Het repertoire bestond uit een mengeling van Manding stijlen en Afro-Cubaanse dansmuziek, gespeeld op elektrische gitaren, elektrisch orgel, saxofoon, koperblaasinstrumenten, drums, en traditionele instrumenten zoals kora, balafoon en ngoni. Typerend waren de door de islam beïnvloede vocalen, die het handelsmerk werden van de jonge Keita.

Les Ambassadeurs
In 1973 stapte Keita over naar een concurrerende band, Les Ambassadeurs. Vanwege de politieke onrust in Mali weken Keita en zijn nieuwe groep halverwege de jaren zeventig uit naar Abidjan (Ivoorkust). De groepsnaam werd veranderd in Les Ambassadeurs Internationaux, en de status van Keita reikte inmiddels tot over de landsgrenzen. Zo ontving hij een nationale onderscheiding van de toenmalige president van Guinee, Sékou Touré.

Parijs
Om een internationaal publiek te bereiken vestigde Keita zich in 1984 in Parijs, waar hij zich toelegde op de samensmelting van traditionele West-Afrikaanse muziekstijlen met westerse pop, rock, jazz en blues. Uniek voor die tijd was de combinatie van traditionele Afrikaanse en moderne westerse instrumenten. Zo klonken naast de balafoon, kora en ngoni ook elektrische gitaren, saxofoon en synthesizers. Keita’s internationale doorbraak kwam in 1987 met het album Soro, dat een ijkpunt werd voor Afrikaanse muzikanten die in het Westen wilden doorbreken.

Geboortegrond
In de jaren negentig vierde Keita als een van de eerste Afrikaanse sterren van de wereldmuziek triomfen in Europa en Amerika, maar de kwaliteit van zijn cd’s liet nog wel eens te wensen over. Moe van de westerse muziekwereld keerde hij kort na het begin van het nieuwe millennium terug naar zijn geboorteland. In 2002 verscheen het  traditioneel georiënteerde Moffou, door critici onthaald als zijn beste album in jaren. De twee opeenvolgende albums, M’bemba (2005) en La Différence (2009) lieten opnieuw een geïnspireerde Keita horen.

Dansalbum
Op een koude winterochtend in januari heb ik een telefonisch interview met Salif Keita, die niet bijzonder spraakzaam is. Vragen worden vriendelijk doch kort beantwoord. Volgens zijn Franse promotor is dit te danken aan het feit dat Keita druk bezig is met repetities voor zijn aanstaande tournee en aan de huidige onrustige toestand in Mali. Gevraagd naar de inspiratie voor zijn nieuwe album antwoordt Keita: ‘Mijn drie voorgaande albums waren nogal traditioneel en ik wilde niet weer hetzelfde soort album maken. Ik had er genoeg van om als conservatief versleten te worden en om weer gecatalogiseerd te worden als ‘traditioneel Afrikaans’. Mijn nieuwe cd moest een compleet andere feel uitstralen. Ik wilde een dansalbum maken, en mijn producer Philippe Cohen Solal (lid van Gotan Project), die ik in 2011 voor het eerst ontmoette, bleek precies hetzelfde idee te hebben.'

Talé
Over de totstandkoming van Talé merkt Keita op: ‘De samenwerking met Philippe verliep bijzonder goed. Hij is al jaren een fan van mij en hij houdt van Malinese muziek.Hij is erg geïnteresseerd in de mix van traditionele en moderne muziek. In mijn Moffou Studio in Bamako werd de basis voor Talé gelegd: simpele liedjes met gitaar en stem. Vervolgens werden ritmische motieven ingevuld door lokale muzikanten als Abou Cissoko op ngoni en Mamané Diabaté op balafon. In Parijs maakte Philippe er een modern dansalbum van.’ Op de vraag waar de invloed van de traditionele Malinese muziek gebleven is, reageert Keita: ‘Talé een echt dansalbum geworden, maar in de melodieën en ritmes kun je nog steeds  de traditionele Malinese muziek herkennen, zij het verpakt in moderne dansritmes en elektronica.’

Mali
Over de inbreng van Roots Manuva vertelt Keita: ‘Het was Philippe’s idee om een nummer met Roots Manuva op te nemen. Natuurlijk is dit een poging om een modern, jong publiek te bereiken. De jeugd van nu houdt van stevige dansbeats en dat hoor je terug. Ik wilde graag dat Manu Dibango meedeed, hij is een soort grote papa voor me.’
Wat kunnen de mensen in Amsterdam van je nieuwe show verwachtten? ‘Het wordt anders dan een paar jaar geleden in Carré. Ik heb nieuw materiaal en ten dele nieuwe muzikanten. Natuurlijk zal ik wat oude succesnummers zingen, maar reken er maar op dat het een show met veel dansnummers wordt.’
Hoe verklaart hij dat hij al meer dan vier decennia succesvol is? ‘Een echt geheim heb ik niet. Ik ben eind jaren zestig begonnen met zingen en vanaf de jaren zeventig heb ik er geld mee kunnen verdienen. In de jaren tachtig kreeg ik internationale erkenning. Dat deed me heel erg goed. Eind jaren negentig was ik moe van veel dingen en ik besloot terug te gaan naar Mali om nieuwe inspiratie op te doen. Dat is gelukt. Ik ga nog steeds door omdat ik het nog altijd leuk vind om te zingen.’

Franse militairen
Tenslotte vraag ik Keita naar de situatie in zijn land: ‘Ik ben erg blij met de komst van de Fransen. Ik hoop dat ze ons land kunnen bevrijden van organisaties die niets van doen hebben met de Malinezen. Iedereen in Mali staat achter de Franse militairen. De strijd kan lang duren, maar dat is geen probleem. Dat moeten we dan maar accepteren.’

Concert

zondag 10 februari: Paradiso, Amsterdam

Selecte discografie
Soro (1987, Mango)
Folon (1995, Island)
The Best of Salif Keita (2001, Wrasse)
Moffou (2002, Universal)
M’Bemba (2005, Universal)
Rail Band-Belle Epoque vol.1: Soundiata (2007, Sterns)
Rail Band-Belle Epoque vol.2: Mansa (2008, Sterns)
Rail Band-Belle Epoque vol.3: Dioba (2009, Sterns)
La Différence (2009, Emarcy)
Talé (2013, Universal)

www.salifkeita.net

Foto’s
: Prisca Lobjoy en Richard Dumas

 

 


meer nieuws
Betoverende samenzang in de Amstelkerk
maandag 11 maart, 2024
Soloconcert van Nani Vazana in de Roode Bioscoop
zondag 10 maart, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
vrijdag 1 maart, 2024
Uitverkochte Cloud Nine zaal op stelten gezet
maandag 19 februari, 2024
In Amsterdam, Utrecht en Den Haag tussen 8 maart en 22 juni 2024
woensdag 14 februari, 2024
Daverend optreden bij De X
maandag 12 februari, 2024
Tref begeleidt balfolk in De Omval
dinsdag 6 februari, 2024
Plus de Transglobal World Music Chart Top-40
donderdag 1 februari, 2024
Een persoonlijke impressie
maandag 29 januari, 2024
Monica Akihary met Boi Akih op Jazz Podium Hot House in Leiden
zaterdag 27 januari, 2024