De percussionist die Paul Simon op zijn Rhythm of the Saints-tournee begeleidde en al 28 jaar bij John Zorn speelt, doet met zijn eigen worldfusionformatie Banquet of the Spirits Amsterdam aan. Cyro Baptista’s muziek heeft haar wortels in Brazilië, maar waaiert uit naar alle werelddelen.

door Erk Willemsen

‘Man, als ik toch weer eens in Paradiso zou kunnen spelen! Ik herinner me het krantenartikel nog zó goed. Ik was net twintig en woonde in Brazilië: Paradiso, de plaats waar iedereen uit de hele wereld terechtkan. Waar je zelfs kunt wónen als je wilt. Hé, dat is precies iets voor mij, dacht ik. Ik heb geen geld, dus daar moet ik heen! Ha, ha.’

Cyro Baptista heeft de geboorte van de Nederlandse percussiescene meegemaakt. Hij kreeg begin jaren zeventig les van de eerste actieve congaspeler in Nederland, Raoul Burnett, die later ook Nippy Noya en vele anderen les zou geven. Na zijn periode in Nederland wil hij de VS ontdekken, en daar komt hij uiteindelijk in 1980 terecht. ‘Ik kreeg een beurs om naar het CMS te gaan, de Creative Music Studio in Woodstock. Ik had les van Trilok Gurtu, Naná Vasconcelos en Don Cherry, allemaal zúlke ongelooflijke mensen. Voordat ik na die studie naar Brazilië terug zou gaan, wilde ik nog voor een dag of twee, drie naar New York. Maar ik woon er intussen al meer dan dertig jaar.

‘Ik had het geluk dat ik John Zorn ontmoette, die toen al volop in de downtown scene verkeerde. Dat waren mensen die net zo gek waren als ikzelf. Die wilden net als ik níet iedere keer hetzelfde nummer op dezelfde manier spelen. Improvise, do noise, be crazy, be yourself. De Knitting Factory startte toen. Dat opende voor mij de deur naar een andere wereld, weg van alleen maar Braziliaanse folklore.’

Wie hem in 2008 met Bobby McFerrin op het North Sea Jazz Festival zag, en afgelopen zomer op hetzelfde festival maar liefst vier keer met John Zorn, weet wat er bedoeld wordt met ‘improvise, do noise, be crazy, be yourself’. Baptista’s instrumentarium is onconventioneel, zijn spel impulsief, en sound is vaak nog belangrijker dan groove. Juist die eigenzinnige koers maakt hem tot een veelgevraagd side-man. Zijn grootste gig ooit was die met Paul Simon’s The Rhythm of the Saints-tour. Met Herbie Hancock deed hij vele tournees en cd’s. En onlangs werd hij door Sting gevraagd aan zijn Winter’s Night project mee te doen.

Maar Baptista’s hart ligt bij spelen met John Zorn en zijn eigen bands Beat the Donkey en Banquet of the Spirits. Banquet of the Spirits is genoemd naar de culturele beweging Anthropofagia uit de jaren twintig. Deze beweging verkondigde dat alles in de Braziliaanse cultuur van buiten is gekomen. Van aardappelen tot muziek. Het is één grote smeltkroes. De nieuwe plaat Infinito heeft dan ook als motto: We are spiritual beings having a human experience. We come from the infinito to give our shout of peace.’ Banquet is de muzikale manifestatie van ‘het proces van eten, slikken en verteren van alle tendensen in de klinkende omgeving.’

Infinito ligt in het verlengde van Baptista’s album Vira Loucos uit 1997 en de eerste Banquet of the Spirits-cd Macunaima uit 2008. De plaat klinkt wijdser, voller en melodieuzer dan Macunaima, is veel meer een wereldmuziekalbum, met invloeden vanuit alle werelddelen; een echt studioproject met veel gastmuzikanten. ‘Als je opneemt in de studio creëer je een micro-universum, met alle instrumenten, de microfoons en de stands om je heen. Als je live speelt breek je uit. Alles is dan grootser. Zeker als je zoals toen met Paul Simon voor dertigduizend mensen in een stadion speelt. Je moet dan gewoon opnieuw leren spelen. Dat geldt ook voor het repertoire van Infinito. Dat moeten we opnieuw naar onze hand zetten. Mensen willen tegenwoordig een concept zien; als dat staat zit het goed.’


Dit interview is in 2010 gepubliceerd. Na dit interview bracht Cyro Baptista nog een cd uit, Cyro Baptista's Banquet of the Spirits plays Masada Book Two - Caym: Book of Angels, Vol. 17. Lees hier de recensie.  

concerten 2011
6 november, Bimhuis, Amsterdam