Als alle zeer gewaardeerde mixedbloggers bijna alle algemene indrukken in de eeuwenoude stad Santiago voor je voeten hebben weggemaaid, blijft er niets anders over dan je te concentreren op het duistere, het extatische en het spirituele. Allemaal factoren, waar deze imponerende veste ruim van vergeven is. Bijna nooit wordt de immense beschikbaarheid aan alcohol vermeld, die vloeit rijkelijk op allerlei welkomst/netwerk en afscheidsborrels. Vooral de aanwezige landen willen bij hun debuut wel eens goed uitpakken. Legendarisch was de superieure en overvloedige Sauvignon Blancparty waarop de Nieuwzeelandse delegatie ons in 2010 in Kopenhagen op vergastte, naast de altijd spraakmakende Scandinavian Brunch en de vele obscure supersterke schnappsbrouwsels uit het voormalige Oostblok. Maar op de openingsavond waren Bram Posthumus en ik getuige van een Womexican uit Tsjechië, met drank op, veel drank. Dat maakte bij hem meer kapot dan hem lief was. Hij trapte er een hele wc-deur uit, radeloos beneveld op zoek naar het slot, belandde eerst met zijn kop op het plaveisel en daarna in het hospitaal. Nooit eerder sinds 2003 op welke Womex dan ook meegemaakt!
Ook nooit eerder ervaren: de meesterlijk geconcipieerde, door solarcollectors van energie voorzien en enthousiast gespeelde dj's-set van het Global Drifts collectief tussen de twee hoofdgebouwen van de Cidade de Cultura in. Supergaaf en volledig mobiel, een batterij zonnecollectoren bovenop een busje en een (internet)schotel, een uitbundige dj-set, die live het web opstroomde, NL's sympathieke dj Polyesta in een sleutelrol met de ondergaande zon als decor op een bar bizarre megalomane betonnen locatie.
Op weg naar het optreden van Mariza en de lofzang op Budapest liep ik nieuwsgierig de kathedraal op de Praya de Quintana binnen, die de avond daarvoor met onder meer het spectaculaire optreden van de Israelische souldiva Ester Rada baadde in een orgie van geluiden. In de immense ruimte werd voor een als sardines op elkaar gepakt publiek van gelovigen en niet gelovigen een immens wierookvat van de grond af naar de nok geslingerd. Het zilverkleurige devotie-object zwiepte met honderd km per uur heen en weer voor een fractie van secondes. Ultrabijzonder. Dan ga je gelouterd naar het optreden van de theatrale fadosuperster, terwijl je terugdenkt aan het abominabele geluid uit de tijdelijke tent naast de kathedraal, waar we toch een paar magnifieke optredens konden aanschouwen, nee, ondergaan. Allereerst was daar de totaal elastische hyperkinetische kuduromixshow uit Angola van Batida. Voor wie die ochtend daarvoor in de filmzaal de inspirerende docu over deze dans/levensstijl in Angola had gezien, leeuw in het bakkie, voor anderen een magistraal verbijsterend visueel vormgegeven high energie dansspektakel, waar dancehall, reggaeton, techno, Angolese percussie(beats) en hiphop en nog zo wat over elkaar buitelden en culmineerden, veel meer dan bij de lompe, door accordeon en zo opgepimpte four to the floorbeat van het Mexicaanse Bostich Nortec Collectief, een dag later in een totale dansbeleving, die lijkt op de met chacha van 62% overgoten verjaardagsdansfeesten in Georgië. Alles aan je wordt (van) elastiek.
De excentrieke Israelisch/Ethiopische, in een zwart wit gestreepte enkellange robe rondzwierende souldiva in spé Ester Rada zette aan het eind van haar spetterende set de hele tent op scherp, met haar aan Amy Winehouse en Sharon Jones schatplichtige stem. Samen met haar sublieme (blazers)funkband kan ze menige muzikale bom waar ter wereld ook laten ontploffen. Wat een topwijf! Maar Womex betekent ook het ervaren van (muzikale) uitersten. Zo gaven de showcases overdag van de Marokkaanse, zeer begeesterde udspeler Driss El Maloumi met zijn twee percussiecompanen net als die van de jonge honden van het bijzondere Finse mashup Ikko Heinonen jazz trio, ons ook kostbare momenten waarop je in totale overgave de ogen kon sluiten (of wegdommelen, haha). Eindelijk even rust in het hoofd door deze, laat ik het maar zeggen, breinstimulerende, muziek, op deze verder superhektische Womex, waar geest en lichaam en lever van hot naar haar renden, in een eeuwenoud en overdag futuristisch theatraal decor. En het kost wel een bos aan visitekaartjes, die vervolgens eigen levens gaan leiden. Zo ben ik die van de supersympathieke organisatie van het solar soundsystem helaas kwijtgeraakt. Maar die van Oliver Skopje, Brahim Timitar en de fors uitpakkende debuterende Republiek van Azerbaijan heb ik nog.....
(foto Ester Rada door Charlie Crrooijmans)
