Voor deze site schreef ik eerder al enkele blogs over muziekprogrammering. Het Fonds voor Podiumkunsten en de Johan Wagenaar Stichting zijn nu de initiatiefnemers van een nationaal on en off line debat over de toekomst van de muziek in Nederland.

Een dergelijk gesprek gaat al snel over de muzikale deelgebieden waar je eenvoudig problemen kunt constateren. Pop, rock en dance, en het gouden repertoire van de klassieke muziek vinden vaak als vanzelf wel de noodzakelijke media-aandacht en het daarbij behorend entreekaartkopend publiek, terwijl niet-westers, improvisatie, jazz en hedendaags notoir lastige genres zijn voor zalen om te programmeren.

Persoonlijk denk ik dat het nieuwe cultuurpolitieke streven om zalen zoveel mogelijk zichzelf te laten renderen nu al concreet heeft kunnen leiden tot een verarming van het aanbod voor 'nieuwe', nog onbekende genres en groepen. Bezuinigen op budgetten voor avontuurlijke podiumkunstprogrammering (in het bedrijfsleven is investeren heel normaal, daar heet het research & development) is korten op de ideale bezuinigingspost, want het brede publiek zal niet demonstreren voor behoud van het onbekende. Gemis van dat wat men nog niet kent, genereert geen onrust. Maar je ziet al een internationale beweging dat groepen Nederland overslaan, en wél in Duitsland, Frankrijk en België spelen.

Het meest schrijnend is dat het geval in de niet-westerse muziek. Een concertzaal als het met een pennenstreek opgeheven, internationaal vermaarde Tropentheater kon met behulp van overheidsgeld muziek presenteren die nog niet eerder hier te horen was. Iets wat je 'introducerende programmering' zou kunnen noemen, en waarbij de zaal dus niet een flinke recette kan begroten, omdat er simpelweg nog geen massaal publiek voor kán zijn.

Als zalen noodgedwongen steeds veiliger hun concerten moeten kiezen verdwijnt er mijns inziens een cruciaal onderdeel van een levendige muziekcultuur: de nog onbekende klanken. In zekere zin wordt deze ontwikkeling afgezwakt doordat er tegelijkertijd een beweging van zalen naar festivals gaande is: daar waar het voor een zaal financieel onmogelijk is om voor één avond iets onbekends te presenteren, kan een festival (als de blockbusters eenmaal zijn geboekt) wat grotere risico's nemen met onbekende(re) 'cherries on the pie'.

Zo zag ik met Pinksteren tijdens de 30e Nijmeegse Music Meeting weer tal van parels, zoals de Haïtiaanse groep Boulpik en het zeer geslaagde fusieproject tussen Mali en Bretagne "N'Diale", de samenwerking tussen het Foune Diarra Trio en Jacky Molard Quartet.


Dat de liefhebber van het onbekende moet uitwijken naar de festivalzomer lijkt me echter een schrale troost en geen structurele oplossing voor de avontuurlijke muziek. Bovendien is de Nederlandse winter lang en grauw.

Wat denk jij? Hoe garanderen we avontuurlijk aanbod in de concertzalen en festivals? Praat mee op de blog van Voor de muziek uit.

NB:

VPRO-opnamen van de Music Meeting

Luister iedere zaterdag en zondag van de maand september naar Vrije
Geluiden op Radio6. Onderstaande concerten zullen worden uitgezonden in de loop van de avond tussen 20.00u en 24.00u.

6 sep: Boulpik
7 sep: Jacky Molard Quartet
13 sep: Jambinai
14 sep: Julia Hülsmann & Theo Bleckmann & Hayden Chisholm & Moritz Baumgärtner
20 sep: Kayhan Kalhor & Erdal Erzincan met Ali Bahrami Fard
21 sep: Letieres Leite e Orkestra Rumpilezz
27 sep: N'Diale - Jacky Molard Quartet & Foune Diarra Trio
28 sep: Alexander Abreu y Havana D'Primera